Tawantinsuyu : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 31 :
La formacion de l'Empèri Inca se debanèt rapidament durant leis ans 1440-1460. D'efèct, au començament dau sègle XV, durant lo rèine de [[Yahuar Huacac]], la dinastia inca capitèt d'impausar son autoritat a totei lei pòbles de la vau de [[Cusco]]. Pasmens, son successor, [[Viracocha Inca]], foguèt durament batut per lei [[Chancas]] e obligat d'abandonar la [[vila]] en [[1438]]. Son fiu [[Yupanqui]] ([[1438]]-[[1471]]) menèt la còntra-ofensiva que s'acabèt per la [[victòria de Yahuarpampa]]. Lo venceire prenguèt alora lo títol de Pachacutec (« lo Reformator » en [[occitan]]) e comencèt una politica d'expansion militara.
Fins a sa [[mòrt]], leis armadas incas conquistèron leis estats aimaras principaus e lo [[Cultura chimú|Reiaume Chimú]]. Son fiu [[Tupac Yupanqui]] ([[1471]]-[[1493]]) contunièt sa [[politica]] e sei fòrças agantèron [[Quito]] e lo nòrd dau [[Chile]] actuau onte se turtèron ais [[Araucans]]. Remplaçat per son fiu [[Huyana Capac]] ([[1493]]-[[1527]]), l'Empèri Inca assegurèt son contraròtle de la region de [[Quito]] e ocupèt una partida dau [[litorau]] [[chile]]n sensa capitar de rompre la resisténcia araucana<ref>Leis [[Araucans]] resistèron tanben ais [[Espanha|Espanhòus]] e demorèron independents fins a [[1882]].</ref>.
L'[[Empèri Inca]] èra alora l'estat pus organizat de l'America Precolombiana. Son cap èra un monarca absolut dich [[Sapa Inca]], considerat coma lo fiu dau Dieu-Soleu. Cada abitant fasiá d'una partida d'una casta amb un ròtle ben definit. La mobilitat d'una casta a una autra èra rara e necessitava de meritis escepcionaus, generalament sus lo prat batalhier. Lo territòri èra devesit entre tres lòts atribuits ai besonhs dau [[clergat]], ai besonhs deis [[armada]]s e de l'[[Estat]] (qu'èra cargat de formar de resèrvas de manjar en cas de [[famina]]) e ai besonhs deis abitants. En despiech de l'abséncia d'un sistèma d'[[escritura]], l'adminitracion inca conoissiá lei [[matematicas]] e èra en estat de tenir dei còmptes precís dei produccions e de la man d'òbra. Un sistèma de corvadas permetiá de bastir de [[rota]]s, de transpòrtar de marchandisas ò de requisicionar de guerriers.
| |||