Nòu Testament : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
mCap resum de modificació |
|||
Linha 56 :
L'estructura sociala de Palestina al sègle I es [[Patriarcat|patriarcala.]] Lo paire es lo cap de familha; ten la responsabilitat de manténer la femna e enfants, e d'instruire aqueles de tot çò que la Lei comanda de complir.
Se maridar èra considerat coma un precèpte divin, donat pel Creador dempuèi las originas (
La posicion de la femna dins lo maridatge èra inferior a aquela del marit. La femna, en general, èra subordonada a l'òme dins totes los aspèctes. Levat unas excepcions, las femnas intervenián pas per res en la vida publica; podián pas far de testimòni dins un jutjament, ni participar de manièra activa al culte; al temple de Jerusalèm, podián solament dintrar dins lo nomenat atri de las femnas, e tanben dins las sinagògas i aviá un espaci especial per elas. Èran obligadas solament de complir los precèptes negatius de la Lei, mas pas los positius; tanpauc pas èran obligadas a l'estudi de la Lei, coma los òmes. Dins lo Nòu Testament i a fòrça elements que soslinhan una orientacion clara cap una valorizacion fòrça mai positiva de la femna, e lo meteis fach qu'un grop de femnas seguiguèsse Jèsus (
Un dels grops socials amb mai pes dins l'organizacion sociala del judaisme palestinan èran los prèires, qu'asseguravan lo culte del temple. Lo prestigi del grand prèire, cap del temple e del Sanedrin, lo organ maxim de govèrn pels josièus de pertot dins l'empèri roman, èra fòrça grand, mas lo sieu poder aviá mermat al respècte de las epòcas precedentas. Los autres prèires, qu'èran gropats en vint-e-quatre òrdes o de torns, vivián mai sovent fòra de Jerusalèm, e oficiavan al temple pas que dos còps l'an, segon lo torn, pendent una setmana.
Linha 67 :
==== Mitan religiós ====
Al temps del Nòu Testament, lo temple de Jerusalèm conservava l'importància fondamentala qu'aviá agut al cors de l'istòria d'Israèl. La bastissa del temple, amb las òbras començadas per Erodes, aviá estat doblat l'airal qu'ocupavan los [[Atri|atris]] e de bastissas annèxas, e èra estat enriquit amb tota mena de luxes. L'imatge qu'ofrissiá los passejaires cap a Jerusalèm èra impressionant. Los visitants, de luènh, podavan veire s'auçar la vila. Lo temple èra lo centre de la vida religiosa del pòble d'Israèl. La primièra comunautat crestiana de Jerusalèm, formada de crestians d'origina josieva, encara èra ligada a las originas del culte del temple. Participavan a la pregària (
Avián tanben una granda importància dins la vida religiosa dels israelitas las sinagògas, qu'èran a l'encòp luòc de la pregària comunautari e de l'instruccion dins la Lei de [[Moïses|Moïses.]] A l'epòca del Nòu Testament, totas las vilas e los pòbles avián la lor sinagòga. Dins las vilas grandas, ont la comunautat josieva èra mai nombrosa, n'i aviá mai d'una. La celebracion principala debanava lo dissabte, e èra centrada dins la lectura e l'explicacion de l'Escritura.
La vida religiosa dels josieus del Sègle I èra fòrça marcada justament per la celebracion setmanala del dissabte, pendent que se caliá observar un repaus gaireben absolut. Las prescripcions sus las activitats enebidas lo dissabte s'èran multiplicats, coma fruch de la preocupacion per una fidelitat absoluta a la volontat de Dieu. D'aquel biais, lo dissabte èra arribat a venir per fòrça en una carga malaisida de suportar. Jèsus s'opausèt amb sas accions e paraulas a l'esclavatge de la letra, e proclamèt qu'èra permés de far lo ben de dissabte, e que lo dissabte es per l'òme, e pas l'òme pel dissabte (
Pendent, las tres fèstas màger que totes los josieus devián celebrar, tant que possible, a Jerusalèm èran aquelas de [[Pascas]], [[Pentacosta]] e [[Socòt]]. La mai importanta de totas èra Pascas, fèsta familiala en remembre de la desliurança d'Egipte. Lo moment central de la fèsta èra lo nomenat de la cena pascala, que se manjava un anhèl immolat al temple. Lo Nòu Testament establís una connexion estrecha entre Pascas e los actes salutoses de la mòrt e resurreccion de Jèsus; los [[evangèlis sinoptics]] presentan lo darrièra cena de Jèsus coma una cena pascala, e l'[[Evangèli segon Joan]] fa coincidir lo moment de la mòrt de Jèsus amb l'immolacion dels anhèls pascals al temple de Jerusalèm.
Linha 89 :
Dins las diferentas comunautats crestianas se transmetèron los remembres de las paraulas e los actes de Jèsus. La transmission foguèt subretot orala, mas de pauc en pauc se metèt per escrit. Amb lo temps, los crestians senton lo besonh de recampar de biais ordenat aqueles remembres e, après un procès plan long, naisson los [[evangèlis]], escrichs dins un genre literari pecular per tòca de transmetre los fondaments de la fe en Jèsus de Nazaret coma Filh de Dieu fach òme, mòrt e ressuscitat per donar la vida dins lo mond. Lo quatre evangèlis venguèron una partida del Nòu Testament: laqueles de Matèu, [[Evangèli segon Marc|Marc]], [[Evangèli segon Luc|Luc]] e [[Evangèli segon Joan|Joan.]] L'autor de l'Evangèli segon Luc i apond una segonda partida, los [[Actes dels Apostòls]], ont expausa sa vision dels primièrs temsp del cristianisme, dempuèi sa naissença a Jerusalem cap a Roma, la capitala de l'empèri.
Un dels protagonistas dels Actes dels Apostòls es l'apostòl [[Pau de Tars|Pau]], qu'aguèt una influéncia decisiva sus l'espandiment e lo desvolopament de las comunautats crestianas dels primièrs temps. Nascut a [[Tars]] de [[Cilícia]] pendent los primièrs ans del sègle I, foguèt educat coma farisèu observant fins a èsser un persecutor dels crestians; mas, après una experiéncia fòrta amb Jesus Crist, se convertiguèt en un dels anonciadors mai actius del messatge crestian, subretot cap als non josieus. Fondèt de nombrosas comunitats a l'Asia Menora e en [[Grècia]], e mantenguèt una relacion fòrça intensa, tant amb las siás visitas amb las letras que los escriviá. Dins aquela letras, en mai de donar de novèlas personalas, respond a de questions que li son somesas, o expausa son opinion sus de tèmas que considèra importants pels cresents, subretot aqueles a subjècte de la fe en Jèsus e la Lei de Moïses, un dels objèctes de conflicte entre los crestians del Sègle I. Aquela correspondéncia de Pau amb las comunautats donèt lo segond grand blòt d'escrits del Nòu Testament. Pau tanben volguèt que las letras qu'escriviá, un còp legit, foguèsson portadas a las autras comunautats (Col 4:16). A mesura que Pau venguèt conegut coma, aumentèt lo desir de conservar sos ensenhaments e lèu se faguèron de recuèlhs de las siás letras (sas epistòlas), coma o mòstra lo Nòu Testament (
Tanben d'autres personatges importants de la Glèisa dels primièrs temps redigiguèron de letras o d'escrits semblables, qu'enviavan a las comunautats o a de personas concrètas. Unes d'aqueles foguèron tanben considerats importants e divulgats entre las primièras comunautats.
| |||