Version del 14 agost de 2016 a 14.39 Modificar Jiròni (discussion \| contribucions) 73 632 modifications Cap resum de modificació ← Cambiament precedent		Version del 8 octobre de 2016 a 17.21 Modificar desfar Nicolas Eynaud (discussion \| contribucions) Administrators 74 801 modifications Cap resum de modificació Diferéncia seguenta →
Linha 89 : Lo gentilici es '''taiwanés -esa''' (correntament) o '''formosan -a''' (tradicionalament). === ~~Istòria~~Geografia === Quand foguèt declarada la republica en China continentala, lo [[1 de genièr]] de [[1912]], Taiwan èra una possession [[japon]]esa. Aprèp la fin de la [[Segonda Guèrra Mondiala]] en [[1945]], amb la rendicion de Japon, Taiwan foguèt ocupat per la Republica de China. == Istòria == Quand la [[guèrra]] civila entre los [[comunisme\|comunistas]] e los [[nacionalisme\|nacionalistas]] s'acabèt sul continent en [[1949]], [[Chiang Kai-shek]] se refugièt a Taiwan amb tot lo govèrn nacionalista. === De la Preïstòria a la conquista japonesa === ~~=== Politica ===~~ ~~Lo cap d'Estat es lo president de la [[Republica]], elegit per un periòde de quatre ans. Lo [[poder legislatiu\|Legislatiu]] se compausa d'una cambra unica, amb 255 membres.~~ La preséncia umana en Formosa data d'au mens {{formatnum:30000}} ans ([[Òme de Zuozhen]]). Vèrs {{formatnum:4000}} av. JC, de populacions [[Lengas austronesianas\|austronesianas]] s'installèron sus l'illa. Fins au començament dau sègle XVII, desvolopèron una cultura pròpria que demorèt independenta de [[Republica Populara de China\|China]]. ~~=== Geografia ===~~ ~~Lo punt pus naut de l'illa de Taiwan es lo mont Yu Shan, amb 3952 m d'[[altitud]].~~ Lei [[Portugal\|Portugués]] descurbiguèron l'illa en [[1542]]. En [[1626]], leis [[Espanha\|Espanhòus]] dei [[Filipinas]] mandèron una expedicion qu'explorèt lo litorau. I fondèron la vila de San Salvador e i establiguèron de missions [[crestianisme\|crestianas]]. Lei [[Païses Basses\|Olandés]] comencèron pereu de [[colonialisme\|colonizar]] l'illa. Per aquò, sostenguèron l'installacion de populacions [[Republica Populara de China\|chinesas]]. Pasmens, aquela iniciativa se revirèt còntra seis autors car, en [[1662]], leis [[Païses Basses\|Olandés]] foguèron expulsats de Formosa per [[Zheng Chenggong]]. L'illa foguèt alora integrada au sen de l'[[Dinastia Ming\|Empèri Ming]] fins a sa conquista per lei [[Dinastia Qing\|Qing]] en [[1683]]. ~~=== Economia ===~~ ~~''De veire: [[Economia de Taiwan]].''~~ === Cultura ===▼ ~~Aproximativament 98% de la populacion de 22,9 milions d'abitants son de l'etnia han<ref>http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/5-gp/island/</ref>.~~ Leis autoritats [[Republica Populara de China\|chinesas]] sostenguèron l'installacion d'òmes chinés que se maridèron ambé de fremas aborigènas. Au començament dau sègle XIX, la populacion agantèt ansin dos milions d'abitants. Pendent la [[guèrra francochinesa]], Formosa foguèt bombardada e somesa au [[blocus]] per la [[marina militara\|marina]] [[França\|francesa]]. Aquò permetèt au govèrn centrau de comprendre l'importància [[estrategia\|estrategica]] de l'illa que recebèt l'estatut de província. Pasmens, [[Republica Populara de China\|China]] perdiguèt Formosa dètz ans pus tard a l'eissida de la [[guèrra sinojaponesa de 1894-1895]]. ~~=== Ligams extèrnes ===~~ {{païses d'Asia}}▼ === ~~Referéncias~~Lo periòde japonés === <references />▼ [[Japon]] gardèt lo contraròtle de Formosa de [[1895]] a [[1945]]. Premiera [[colonialisme\|colonia]] nipona, deviá venir un modèl de desvolopament economic e recebèt una atencion particulara. Ansin, lei Japonés menèron una importanta reforma agrària que permetèt de crear una classa de païsans proprietaris. Construguèron tanben d'infrastructuras e d'industrias, çò que foguèt a l'origina d'una importanta aumentacion dau nivèu de vida. Enfin, modernizèron lo sistèma educatiu. {{DEFAULTSORT:Taiwan}}▼ Pasmens, l'òrdre japonés demorèt fòrça autoritari e [[Tòquio]] limitèt l'accès deis abitants a l'ensenhament superior per empachar la formacion d'un elèit locau tròp important. De mai, lei revòutas foguèron durament reprimidas. Per exemple, en [[1930]], d'[[arma quimica\|armas quimicas]] foguèron utilizadas còntra d'insurgents aborigèns ([[incident de Wushe]]). === Taiwan dempuei 1945 === ==== Lo refugi dei nacionalistas chinés ==== Après la [[Segonda Guèrra Mondiala]], l'illa foguèt ocupada per lei tropas de la Republica de China. Tractant leis abitants coma de « collaborators », leis espolièron d'una partida de sei bens entraïnant d'esmogudas en febrier de [[1947]]. La repression entraïnèt la mòrt de {{formatnum:10000}} a {{formatnum:30000}} e decimèt l'elèit e lei captaus locaus. En [[1949]], lo [[govèrn]] [[nacionalisme\|nacionalista]] de [[Chiang Kai-shek]], vencut sus lo [[continent]], se retirèt sus l'illa ambé dos milions de soudats e de refugiats. Formosa, tèrme pauc a pauc remplaçat per « Taiwan » dins lo corrent deis annadas 1960, e quauqueis illas vesinas venguèron alora lo còr de la Republica de China. Dins un contèxte marcat per de tensions vivas entre Taiwanés e Chinés, lo [[Kuomintang]] mantenguèt son regime dictatoriau e installèt son [[govèrn]] a [[Taibei]]. ==== Lo desvolopament economica ==== Darrier bastion deis anticomunistas chinés, Taiwan recebèt rapidament una importanta ajuda de part deis [[USA\|Estats Units]]. D'efèct, en mai d'un tractat d'assisténcia mutuala signat en [[1954]], la flòta [[USA\|estatsunidenca]] assegura dempuei leis annadas 1950 de patrolhas en [[Mar de China]] per empedir una ataca chinesa. Dins lo domeni economic, leis Estatsunidencs financèron largament la remesa en marcha de l'industria taiwanesa. Encoratjèron tanben leis investiments [[japon]]és, çò que permetèt un desvolopament fòrça important de l'economia taiwanesa. ==== La democratizacion e lo raprochament ambé la China Populara ==== ▲=== Cultura === == Liames intèrnes == == Bibliografia == == Nòtas e referéncias == ▲<references /> ▲{{païses d'Asia}} ▲{{DEFAULTSORT:Taiwan}} [[Categoria:Taiwan\|*]] [[Categoria:Republica de China]]

Republica de China (Taiwan) : Diferéncia entre lei versions