Daufinat : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Jpgine (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Balisa : cambiament per telefonet
Etemenanki (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Linha 4 :
}}
[[Fichièr:Dauphiné.JPG|right|200px|thumb|right|Mapa dau Daufinat]]
Lo '''Daufinat''' o lo '''Dalfinat''' (o pus completament lo '''Daufinat de Vianés''') es una regionanciana istoricaprovincia partejaa entrede [[OccitàniaFrança]]. alCorrespònd sudals etres departaments actuaus de [[ArpitàniaDroma (departament)|Droma]], (lo paísdels [[francoprovençauAuts Aups]] e d'[[Isèra (departament)|Isèra]] ale nòrdtanben a una part septentrionala de las [[Valadas Occitanas]].
 
CorrespòndLa alspart tresoccitana departamentsdau actuausDaufinat decompren totes los [[DromaAuts (departament)|DromaAups]], delsquasi tota [[AutsDroma Aups(departament)|Droma]], elo sud d'[[Isèra (departament)|Isèra]] (estat francés) e tanbenlo a una part septentrionalanòrd de las [[Valadas Occitanas]]. (estatLa italianpart arpitana compren sobretot lo nòrd e lo centre d'[[Isèra (departament)|Isèra]]. Las vilas principalas son [[Grenòble]], [[Valença]] e [[Gap]].
 
La part occitana dau Daufinat compren totes los [[Auts Aups]], quasi tota [[Droma (departament)|Droma]], lo sud d'[[Isèra (departament)|Isèra]] e lo nòrd de las [[Valadas Occitanas]]. La part arpitana compren sobretot lo nòrd e lo centre d'[[Isèra (departament)|Isèra]].
 
Las vilas principalas son [[Valença]] e [[Gap]] dau costat occitan e [[Grenòble]] e [[Viana]] dau costat arpitan.
 
Lo gentilici pus autentic sembla ''daufinenc/dalfinenc'' coma Mistral (<dóufinen>, TDF), coma lei felibres dau Daufinat (<Armagna dóufinen...>, 1885, 1886) e coma German Guichard (Germain Guichard, 1889, <Uno pugna de prouverbes doufinens e de coumpareisous des Trièvas>, Grenòble: impr. F. Allier) e non '
Linha 57 ⟶ 53:
Lo governador de Viana, [[Boson de Provença]], se faguèt proclamar rei de [[Borgonha (region)|Borgonha]] e amb lo Reiaume de Provença se formèt lo [[Reialme d'Arle e de Viana]], que demorèt independent entrò 1032, quora venguèt part dau [[Sant Empèri Roman Germanic]]<ref>''Petite Histoire…'', Félix Vernay, 1933, p. 24</ref>.
 
==== Estat independentfeodal (1040-1349) ====
 
==== Estat independent (1040-1349) ====
[[Fichièr:Dauphin of Viennois Arms.svg|right|thumb|100px|Blason d'origina dau Daufinat.]]
Au mitan dau caòs de la feodalitat, los comptes d'Albon capitèron d'aquesir un certan poder dins la region. Lo primièr foguèt en 1040 [[Guigues Ier de Forés|Guigues I{{èr}}]] lo Vièlh, senhor d'[[Anonai]], que teniá tanben [[Cheyssieu]] e [[Champsaur]].
Son poder aumentèt considerablament quora aquesiguèt una part dau Comtat de [[Viana]], lo Gresivaudan e [[Oesen]]. L'emperaire [[Conrad II lo Salic|Conrad]] li balhèt tanben lo [[Briançonés]].
Lo Daufinat èra alara un estat independantfeodal, part dau [[Sant Empèri Roman Germanic]]. A aquesta epòca los comptes d'Albon chausiguèron [[Grenòble]] coma capitala, chausida fondamentala que lor permetèt de gardar lo poder a l'encòp subre lo aut e lo bas Daufinat.
Au sègle XII, los comtes d'Albon prenguèron lo títol de daufins de Vianés. Lo comtat d'Albon venguèt alara lo Daufinat.
 
Linha 68 ⟶ 63:
 
==== Crompa per França (1349) ====
[[Fichièr:Blason province fr Dauphine.svg|right|thumb|100px|Blason dau Daufinat dempuei la dominacion politica francesa (1349-1789), simbolizaa per la flordalís.]]
Los deutes importants dau Daufin Umbèrt II, e la mòrt de son filh lo menèron a vendre lo Daufinat a [[Felip VI de França]] per la signatura dau [[tractat de Rumans]] en [[1349]]. A comptar d'aquesta data lo filh dau rei de França portariá lo títol de [[Daufin de França]].