Haití (estat) : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 98 :
==== L'ocupacion estatsunidenca ====
Au començament deis annadas 1910, lo govèrn [[USA|estatsunidenc]] assaièt de prendre la plaça de la comunautat de marchands [[Alemanha|alemands]] que dominava lo comèrci haitian. Aprofichant de trèbols intèrnes entraïnats per un movement païsan (lei « Cacos »), leis Estats Units d'America desbarquèron de fòrças dins la capitala en [[1915]] avans de reprimir la rebellion cacos. Aquela ocupacion durèt fins a [[1934]] e permetèt a [[Washington]] de plaçar lo país sota sa dependéncia. Ansin, maugrat certaneis aspècts positius (construccion d'infrastructuras, reorganizacion de l'administracion fiscala...), l'ocupacion suscitèt l'ostilitat de la populacion.
Après lo retirament dei fòrças d'ocupacion, leis Estatsunidencs gardèron lo contraròtle dei doanas haitianas e sostenguèron de govèrns favorables a seis interès. De [[1946]] a [[1950]], [[Léon Dumarsais Estimé|Dumarsis Estimé]] assaièt de menar una politica favorabla ai païsans amb una reforma agrària que li donèt una gròssa popularitat. Pasmens, foguèt reversat per un còp d'estat militar organizat per [[Paul Magloire]] que gardèt lo poder fins a sa demission en [[1956]] après una grèva generala.
==== La dictatura dei Duvalier ====
La grèva de [[1956]] entraïnèt un periòde d'instabilitats que s'acabèt l'annada seguenta ambé l'eleccion de [[François Duvalier]]. Cap d'un corrent politic negre ostil ais [[USA|Estatsunidencs]], ai [[França|Francés]], ai mulastres e au [[catolicisme]], defendiguèt la mesa en plaça d'un regime « autentic » basat sus la ruralitat, lo [[creòl]] e lo [[vodó]]. Pasmens, lo regime se transformèt en dictatura violenta ambé la formacion de la fòrça paramilitara dei « Volontaris de la Seguretat Nacionala » (subrenomada lei « [[Tontons macoutes]] »). Après sa [[mòrt]] en [[1971]], foguèt remplaçat per son fiu [[Jean-Claude Duvalier|Jean-Claude]]. Fins a [[1977]], lo president novèu contunièt la politica de son paire. Puei, menèt una politica de dubertura politica — fòrça limitada — dins un contèxte de crisi economica. En [[1986]], d'esmogudas entraïnèron son [[exili]].
=== Haití dempuei 1986 ===
| |||