Libia : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 74 :
==== Lo periòde de Moammar al-Gaddafi ====
[[Moammar al-Gaddafi]] gardèt lo poder de [[1969]] a [[2011]]. Instaurèt un regime d'inspiracion [[panarabisme|panaraba]], [[panafricanisme|panafrican]] e [[socialisme|socialista]] qu'establiguèt de relacions fòrtas ambé lei caps tradicionaus per s'assegurar de la fidelitat dei tribüs. D'efèct, [[Moammar al-Gaddafi|Gaddafi]] èra la figura principala dau Consei de Comandament de la Revolucion (CCR) que prenguèt oficialament lo poder après lo còp d'estat còntra lo rèi. Rapidament, i marginalizèt sei rivaus e poguèt liurament dictar la politica nacionala.
Obtenguèt aisament lo retirament [[USA|estatsunidenc]] e [[Reialme Unit|britanic]] dau territòri. Puei, en [[1971]], nacionalizèt l'industria [[petròli|petroliera]]. Dos ans pus tard, lancèt una « revolucion culturala » e, en [[1977]], proclamèt la creacion de la Jamahiriya Araba Libiana Populara e Socialista. En parallèl, organizèt una campanha de repression e d'assassinat còntra seis adversaris politics que decimèt lei confrariás (especialament lei Senousis).
[[Moammar al-Gaddafi|Gaddafi]] aguèt pereu una [[diplomacia]] fòrça activa destinada a sostenir sei projèctes panarabes ò panafricans. Ansin, assaièt sensa succès de realizar d'union de Libia amb [[Egipte]] ([[1972]]), [[Tunisia]] ([[1974]]) e [[Marròc]] ([[1984]]). De [[1973]] a [[1988]], assaièt de conquistar [[Chad]] mai seis aliats locaus ò son armada foguèron arrestats per una intervencion [[França|francesa]]. Dins lo corrent deis annadas 1980, lo [[govèrn]] libian sostenguèt divèrsei grops revolucionaris mai l'implicacion dau país dins mai d'un atemptat entraïnèt una viva reaccion dei país occidentaus (bombardaments estatsunidencs en [[1986]], embarg de l'[[ONU]] de [[1988]] a [[1999]]...).
Dins lo corrent deis annadas 2000, Libia capitèt de normalizar sei relacions ambé leis Occidentaus, çò que permetèt la levada dei sancions internacionalas. Pasmens, lo regime demorèt fòrça autoritari e repressiu. Ansin, en [[2011]], la populacion aprofichèt la [[Prima Araba]] per se revòutar. A l'eissida d'una [[Premiera Guèrra Civila Libiana|guèrra civila]] que durèt de febrier a octòbre, leis insurgents, sostenguts per una coalicion dominada per leis [[USA|Estats Units]] e per [[França]], capitèron de destrurre lei fòrças dau regime e tuar [[Moammar al-Gaddafi]].
==== Libia dempuei 2011 ====
| |||