Mali : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 122 :
==== Lo periòde de Modibo Keita ====
Elegit president de la Republica, [[Modibo Keita]] establiguèt rapidament un regime autoritari e son [[partit politic|partit]] venguèt ''[[de facto]]'' partit unic. Adoptèt una [[politica]] d'inspiracion [[socialisme|socialista]] ambé la creacion de companhiás d'[[Estat]], de cooperativas agricòlas e una nacionalizacion dau sector [[banca]]ri. Pasmens, après quauqueis [[annada]]s, aqueu programa aviá mau capitat (inflacion importanta, burocracia corrompuda... etc.) e l'autoritarisme dau [[govèrn]] maucontentava la populacion. Ansin, en [[1968]], un còp d'estat militar reversèt lo president que veniá de dissòuvre l'assemblada nacionala.
==== Lo periòde de Moussa Traoré ====
Per remplaçar [[Modibo Keita]], lei militars chausiguèron lo [[coronèu]] [[Moussa Traoré]] que manteguèt un regime autoritari de partit unic. En [[1970]], lo regime novèu deguèt faciar de trèbols intèrnes grèus entraïnats per de secaressas en [[Sahèl]]. A partir de [[1981]], comencèt de liberalizar l'economia mai se turtèt a l'oposicion dei [[sindicat]]s de foncionaris e d'estudiants. Se la [[Guèrra de la Faissa d'Agacher]] (14-30 de decembre de [[1985]]) còntra [[Burkina Faso]] a prepaus d'un territòri [[frontiera|frontalier]] permetèt au regime d'obtenir un respiech gràcias a la mobilizacion nacionalista, la fin de la [[Guèrra Freja]] entraïnèt de manifestacions durament reprimidas. Ansin, en [[1991]], un grop de militar reversèt [[Modibo Keita]].
==== Mali dempuei 1991 ====▼
==== De la democratizacion a la Guèrra de Mali ====
Leis autors dau còp d'estat de [[1991]] donèron lo poder a un Comitat de Transicion per lo Salut dau Pòble dirigit per lo [[generau]] [[Amadou Toumani Touré]]. Aqueu conseu restaurèt lo multipartisme e foguèt a l'origina de l'adopcion d'una novèla constitucion en [[1992]]. Mali conoguèt alora un periòde de democratizacion de sa vida politica ambé l'eleccion d'[[Alpha Oumar Konaré]], adversari de Touré, a la presidéncia. Après dos mandats, se retirèt coma lo demanda la constitucion e foguèt remplaçat per lo generau Touré, tornat elegir en [[2007]].
Pasmens, l'instauracion d'institucions democraticas permetèt a Mali d'amaisar sa situacion intèrna. D'efèct, a partir de [[1990]], plusors guerilhas independentistas se formèron dins lei regions toaregas dau nòrd<ref>Una partida dei guerilhas acceptèt d'acòrds de patz en [[1996]]. Aquò permetèt d'instaurar un calme relatiu fins a una represa dei combats en [[2006]].</ref>. En [[2012]], lei rebèls enregistrèron plusors succès còntra l'armada maliana que perdiguèt de miliers d'òmes. L'incapacitat dau govèrn de restablir la situacion entraïnèt un còp d'estat militar en març de [[2012]]. Pasmens, aquò melhorèt pas la situacion e, sota la pression internacionala, lei militars rendèron lo poder ai civius en julhet.
Enterin, la situacion dins lo nòrd s'èra agravada ambé la conclusion d'una aliança entre movements toaregs e movements jihadistas. De març a setembre de [[2012]], l'armada maliana perdiguèt ansin lei vilas de [[Kidal]], de [[Gao]], de [[Timboctó]] e de [[Mopti]]. En genier de [[2013]], per defugir l'invasion de la mitat sud dau país per de jihadistas, [[França]] decidèt donc d'intervenir militarament en Mali ([[operacion Serval]]).
Dempuei [[2013]], Mali conoís un periòde de transicion marcat per de tensions vivas dins lei regions septentrionalas e per una temptativa de restauracion deis institucions democraticas grèvament afeblidas per lei desfachas militaras de [[2012]]. D'efèct, la còntra-ofensiva [[França|francesa]] (genier-febrier de [[2013]]) permetèt aisament d'arrestar lei jihadistas e de reconquistar lei vilas perdudas. Pasmens, maugrat aqueu succès, de guerilhas islamistas contunian de se mantenir dins la region e lei Francés, sostengudas per una coalicion d'estats africans, contunian de menar d'operacions en Mali. De mai, la question toarega es totjorn pas reglada e lei negociacions regardant una possibla autonòmia dau nòrd son blocadas.
Regardant la vida politica dau país, [[Ibrahim Boubacar Keïta]] foguèt elegit president en [[2013]] a l'eissida d'un escrutinh sensa frauda. Pasmens, aquò permet pas de resòuvre la crisi economica entraïnat per la guèrra e l'afebliment considerable de l'aparelh d'estat. L'instabilitat governamentala (3 Premiers Ministres entre [[2013]] e [[2015]) illustra aquelei dificultats.
== Cultura ==
| |||