Cèltas : Diferéncia entre lei versions

|carta=

}}

Dins l'[[antiquitat]] los '''cèltas''' qu'arribèron, a partir del primièr millenari, vèrs [[-1200|1200]] en [[Euròpa]] e vèrs [[-900|900]] dins la [[Peninsula Iberica]], èran un ensems de pòbles liats entre eles qu'abitavan en Euròpa Centrala; totes aqueles pòbles parlavan de [[Indoeuropèu|lengas indoeuropèas]] marca d'una origina comuna. Uèi, lo tèrme "Cèlta" s'utiliza sovent per descriure las gents, las culturas lengas de fòrça grops etnics de las [[illas Britanicas]], de las regions de [[Bretanha]] ([[França]]), de [[Minho (region)|Minho]] ([[Portugal]]) e de [[Galícia]] ([[Espanha]]). Tanben las tribús o nacions, coma los [[Atrebatas]], [[Menapii]], e [[Parisii]], de las de regions cèltas de tèrra fèrma, coma [[Gàllia]] e [[Belgica]], se sap que se moguèron cap a [[Grand Bretanha]] e [[Irlanda]] e contribuiguèron a la creissença d'aquelas populacions. L'usatge del terme ''cèlta'' per se referir als gents d'Irlanda e Grand Bretanha apareguèt al [[sègle XVIII]]. Vivián en poblacion dedins de barris nomenats castrum.

 

 

== Societat e cultura ==

Lo ròtle de las femnas dins la societat, èra fòrça plan considerada, perque existissiá pas lo masclisme dels autres pòbles de l'epòca, coma los romans. Al contrari, las femnas cèltas fasián lo servici militar e anavan a la guèrra. Fins a èsser melhoras dins las batalhas que los òmes, coma o explica [[Juli Cesar]], segon que la batalha èra perduda se se jonhèron las femnas cèltas. Se podián maridar amb qui desiravan, e podián refusar fins als a princes o grands guerrièrs. Un còp casats, capitava lo cople qu'aviá lo reng guerrièr pus elevat e lo mai de possessions. Coma las femnas cèltas podián anar a la guèrra e eretar de tèrras, i aviá de maridatges ont capitava la femna e d'autres l'òme.

 

 

== Lenga ==

{{article detalhat|Celtic}}

I a tres ipotèsis per explicar la naissença del protocèlta. La primièra afirma que se desvolopèt al periòde de la [[Cultura de La Tena]] a partir del continuum dialectal parlat sul continent europèu. Una segonda teoria prepausa que nasquèt amb la segonba onda de migracions indoeuropèa vèrs [[-2400|2400]]. La tresena sosten que venguèt amb la revolucion [[neolitic]]a, vèrs [[-5000|5000]].