Jacme Ièr d'Aragon : Diferéncia entre lei versions

'''Jaume I''' o '''Jacme I''' dich '''lo Conquistaire''' (en [[catalan]]: ''Jaume I el Conqueridor'', en [[aragonés]] [[grafia SLA|SLA]]: ''Jaime I lo Conqueridor'', en [[aragonés]] [[grafia d'Òsca|GO]]: ''Chaime I lo Conqueridor''), nascut lo [[2 de febrièr]] de [[1208]] a [[Montpelhièr]], mòrt lo [[27 de julhet]] de [[1276]] a [[Valéncia]], foguèt un sobeiran occitan e catalancatalanooccitan, rei d'[[reiaume d'Aragon|Aragon]], comte de [[comtat de Barcelona|Barcelona]] e senhor de [[senhoriá de Montpelhièr|Montpelhièr]] a partir de [[1213]], rei de [[reialme de Malhòrca|Malhòrca]] a partir de [[1229]] e de [[reialme de Valéncia|Valéncia]] a partir de [[1238]].

Veuse de Violent en [[1251]], aguèt d'autras galantas e concubinas: Guillema Cabrera, Berenguela AnfósoAnfós, Sibilla de Saga e [[Teresa Gil de Vidaure]], que seriá esposa d'aprèpsegon un document privat, mas que lo rei abandonèt quand aquesta contractètagantèt la malautiá de la [[lepra]]. D'aquesta darrièra ne nasquèron:

Un grop de prudòmes catalans presidits per Jacme Ièr s'amassèron a l'ostal de [[Martell, Pèire|Pèire Martell]], a [[Tarragona]], per preparar la conquista de [[Malhòrca]] ([[1228]]). L'an seguent, lo [[5 de setembre]] de [[1229]], la flòta catalana sortiguèt de [[Salou]], e conquistèt Malhòrca a Abû I-Alâ Idrîs al-Ma’mûn: desbarquèt a [[Santa Ponça]] e vencèt los arabis a [[Portopí]]. Comencèt lo repòblamentrepoblament amb de pageses d’[[Empordan]] ([[1236]]). Al sègle XIII ja se commemorava a Malhòrca, lo 31 de decembre, la [[Fèsta de l'Estendard|Fèsta de la Conquista]], qu'al [[sègle XIV]] seriá nomenada [[Fèsta de l'Estendard]]. A l'entorn d'aquesta Fèsta, Jacme lo Conquistaire venguèt lo mite principal de l'istòria de Malhòrca, coma tanben serà mitificat al [[País Valencian]].

Pel [[Tractat del cap de Pera]] ([[1231]]), lo governador de Menòrca, [[Abû Muhammad ‘Abd al-Wahid]], venguèt [[vassal]] del [[rei]] aragonés Jacme Ièr. [[Anfós II]] lo Franc conquistèt efectivament aquesta [[illa]], aprèp la capitulacion de [[Abû’Umar]] ([[1287]]). D'acòrd amb lo [[Tractat d'Anagni]] ([[1295]]) la cediguèt a [[Jacme II de Malhòrca]], que el l'incorporèt a la [[reialme de Malhòrca|corona malhorquina]]. Foguèt repoblada plospels catalans, mas tanben i demorèron fòrça sarrasins. La conquista es celebrada annalament lo jorn de Sant Antòni.

[[Guillem de Montgrí]], [[arquevesque]] de Tarragona, e son fraire [[Bernat de Santa Eugènia]] conquistèron las Pitiusas ([[Eivissa]] e [[Formentera]]) en [[1235]] a Abû I-Hasan ‘Alî al-Saîd al-Mutadid. La fèsta de la Conquista se celèbra, seguenten seguir lo modèl de la [[Fèsta de l'Estendard]] malhorquina, lo 9 d'agost, jorn de Sant Ciriac.