Alemand : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
mCap resum de modificació |
mCap resum de modificació |
||
Linha 11 :
Germanica occidental<br />
'''Alemand'''<br />
| status = [[Alemanha]], [[Soïssa]], [[Àustria]], [[Belgica]], [[Liechtenstein]], [[Luxemborg]], region de [[Trentin-Aut Adige]], l{{'}}[[Union Europèa]]
| academia = (cap)
| iso-1 = de
Linha 22 :
| grop = [[lengas indoeuropèas|indoeuropèu]]
}}
L{{'}}'''alemand''' (nom autoctòn: ''Deutsch'' o ''Deutsche Sprache'') es una [[lenga]] [[lengas germanicas|germanica]] del grop occidental. Es la lenga qu{{'}}a lo nombre pus grand de locutors natius de l{{'}}[[Union Europèa]] (120 milions), e ocupa la 9{{ena}} plaça dins lo classament mondial de las lengas per nombre de locutors.
I a fòrça dialèctes locals, qui se despartisson en dos grops: Alemand bas (''Niederdeutsch'' o ''Plattdeutsch''), e Alemand naut (''Hochdeutsch'').
L{{'
L{{'}}alemand foguet tamben parlat en diversas colonias en [[America]] (p.e. en [[Pennsylvania]]) e [[Africa]] (p.e. [[Namibia]]). Uèi, existisson de communitats alemandas en [[Russia]] e [[Cazacstan]].
== Istòria ==
L{{'}}istòria de la lenga alemanda se despartartís en quatre periòdes:
* 750–1050: ''Althochdeutsch'' (Alemand ancian)
* 1050–1350: ''Mittelhochdeutsch'' (Alemand mejan)
Linha 36 :
* depuès 1650: ''Neuhochdeutsch'' (Alemand modèrne)
Dempuèi 1900, fòrças paraulas [[Anglés|anglesas]] s{{'}}integrèron dins l{{'
== Prononciacion ==
Linha 42 :
* '''a''': [{{IPA|aː}}] en sillabas tonas, [{{IPA|a}}] abans una consonanta dobla e en sillabas atonas
* '''ä, ae''': [{{IPA|ɛː}}] en sillabas tonas; dins fòrça varietats alemandas i a pas de diferéncia amb '''e''' ([{{IPA|eː}}]): Käse [{{'}}kɛ:zə] o [{{'}}ke:zə]. [{{IPA|ɛ}}] abans una consonanta dobla e en sillabas atonas
* '''e''': [{{IPA|eː}}] en sillabas tonas, [e], [ɛ] oder [ə] abans una consonanta dobla e en sillabas atonas; [ɐ] dins la combinason -er finala, muda dins las combinasons -el, -em, -en finalas (prononciacion del mot ''Sattel'' coma ''Zatl'').
* '''i''': [i:] en sillabas tonas, [ɪ] abans una consonanta dobla e en sillabas atonas
Linha 64 :
* '''g''': fort en tots cases.
* '''h''': [h]
* '''j''': [j] coma la ''i'' consonantica; [d͡ʒ] dins los mots d{{'
* '''k''': [k]
* '''qu''': [kv] o [kw], coma la combinason "qü" occitan e espanhòl.
* '''r''': muda après una vocala, mas la vocala es prononciada obèrta e a la direccion de la [ɐ]: ''Mord'' [{{'}}mɔɐt].
* '''s''': [z] iniciala e entre doas vocalas (levat de las varietats sudalemandas); [s] abans las consonantas e en posicion finala.
* '''sch''': [ʃ], coma ch francés.
Linha 154 :
=== Vèrb ===
En alemand, i a de ''vèrbs fòrts'' (vèrbs irregulars) e de ''vèrbs febles'' (vèrbs regulars). D{{'}}importants Verbs forts son ''sein'' (èsser) e ''haben'' (aver).
Exemple d{{'}}un vèrb regular : ''Präsens'' (present):
{| class="wikitable"
|-
| |||