Tractat de Versalhas : Diferéncia entre lei versions

Lo '''tractat de Versalhas''' foguèt lo tractat de patz entre leis Aligats venceires de la [[Primièra Guèrra Mondiala]] e leis Alemands. Foguèt signat lo 28 de junh de 1919, cinc ans après l'assassinat de l'archiduc eiretier d'[[Àustria-Ongria]] a [[Sarajevo]]. Element principau de la patz après la guèrra, fixèt lei frontieras novèlas e deviá crear un òrdre novèu per lei relacions entre leis estats. Pasmens, lo tractat negligián leis aspècts financiers de la patz e lo traçat novèu dei frontieras foguèt la fònt de conflictes novèus dins leis annadas 1920. Ansin, lo tractat creèt de tensions nouvèlesnovèlas en Euròpa que van causar entraïnar sa contestacion per unei país e la revirada de l'òrdre instaurat en 1919 que foguèt pas capable d'empachar la Segonda Guèrra MondialeMondiala.

D'efèct, après la victòria de [[1918]], leis Aliats s'acordèron sensa problèmas sus lei revendicacions principalas dei venceires : retorn de l'Alsàcia-Lorena au sen de [[França]], reconoissença de la sobeiranetat de [[Belgica]] e [[Serbia]] e desarmament d'[[Alemanha]]. En revenge, leis Estats Units refusèron d'acceptar lei tractats secrets concluts entre Itàlia, França e Anglatèrra, especialament l'annexion per Itàlia dei regions popladas per de minoritats italianas. De son caire, la posicion francesa demorèt ambigua entre la volontat de l'armada d'esquichar Alemanha per l'empachar de tornar venir una poissança capabla de menaçar FranceFrança e la desirança dau govèrn de gardar l'aliança anglosaxona. Enfin, Reiaume Unit assaièt de mantenir l'equilibri dau continent, magerament còntra lo risc de veire França n'en venir la poissança unica e per favorizar la restauracion rapiderapida dau comèrci.

La posicion estatsunidenca dau president [[Woodrow Wilson|Wilson]] èra defenduda per la lista dei Quatòrze Ponchs. Sei ponchs principaus èran lo principi de la seguritat collectiva, dirigida per la « Liga dei Nacions » que va venir la futura Societat dei Nacions e lo principi dei Nacionalitats. Aqueu darrier va permetre l'independéncia de divèrsei pòbles europèus, especialament aquelei deis Empèris Rus, Otoman e Austrian. En revenge, s'opausèt a l'annexion per [[Itàlia]] de certanei regions popladas per de minoritats italians. Enfin, Wilson desirava de garantir la libertat de comèrci e de circulacion e limitar leis armaments. Aquela posicion va permetre ai Britanics d'obtenir lo mantenement de l'equilibri continentau e de limitar leis ambicions francesas e italianas. De mai, obtenguèt la creacion de la Societat dei Nacions que deviá permetre lo reglament dei problèmesproblèmas internacionaus e preparar un desarmament generau dei país per limitar lo risc de guèrra novèla.

La conferéncia de París foguèt l'ocasion per lei pòbles non europèus de se manifestar per lo premier còp au nivèu internacionau. Pasmens, levat de [[Japon]] que foguèt considerat coma un dei « CinqCinc Grands », lo nationalismenacionalisme asiatic o african obtenguèt gaire de resultats. Ansin, la colonizacion japonesa de Corèa foguèt reconeguda per leis Estats Units maugrat l'opposicion de China. De mai, la rivalitat entre [[França]] e [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] limitèt fòrtament leis ambicions aràbias que foguèron limitadas a la [[Arabia|Peninsula Aràbia]]. Enfin, la dominacion coloniala britanica demorèt en [[Egipte]] e [[Índia]] onte de manifestacions aguèron luòc sensa resultat.

Dins lei Balcans, lo tractat de Neuilly consacrèt la pèrda de son accès a la [[Mar Egèa]] per Bulgaria. En revenge, lo partiment de l'Empèri Otoman decidit au tractat de Sèvres foguèt mai malaisat car lei Turcs, dirigits per [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal]], resistiguèron. En [[1923]], Grècia foguèt vencuda en Anatòlia e deguèt acceptar un tractat novèu, signat a Lausanne, que foguèt pus favorable ai Turcs e permetèt l'emergéncia de l'etatestat turc actuau.

Tre lo començament deis annadas 1920, lei revendicacions dei país vencuts e leis ambicions decebuda d'Itàlia van permetre l'emergéncia d'un grop de país, fòrça divèrs e gaire units entre elei, opausats au sistèma de Versalhas. Van assaiar d'obtenir satisfaccion mentre que França e leis autreis estats continentaus venceires de la guèrra exigiguèron l'aplicacion dau tractat. Aquò permetèt au [[Reiaume Unit]], e tanben ais Estats Units dins certanei domenis, de se pausar coma arbitre de conflictes e rivalitats europèus que van rapidementrapidament minerminar la patz.

Lo maucontentament italian foguèt una fònt de division majora durant leis annadas 1920 car regardava un dei venceires principaus de la guèrra. Pasmens, la question dei territòris revendicats en 1915 e qu'Itàlia obtenguèt pas totalament en [[1919]] venguèt lo ponch centrau de sa vida politica e afebliguèt fòrtament lo govèrn democratic. Rebutat en [[1922]] per [[Benito Mussolini]], aqueu darrier perdeguèt sa plaça au profiech d'un poder autoritari e nacionalista que desvolopèt seis ambicions vèrs lei Balcans e Euròpa CentraleCentrala a partir de [[1925]].

La relacion entre França e Alemanha demorèt lo ponch centrau de la diplomacia europèa. D'efèct, [[França]] crenhiá lo redreiçament futur d'Alemanha. De lor caire, leis Alemands esitèron entre l'adopcion d'una politica de resisténcia au tractat de Versalhs o d'una politica de bòna volontat. LesLei dos país assaièron donc divèrsei politicas durant leis annadas 1920.

Alemanha decidiguèt premier de resistir a l'aplicacion dau tractat de Versalhas. Pasmens, aquò se turtèt ai posicions francesas que demandavan lo respèct dei clausas de 1919 mentre que certaneis de seis òmes politics imaginavan de desvolopar de projèctes de cooperacion economica amb Alemanha. D'autra part, a l'Èst, França cerquèt d'eliminar leis interès alemands per venir lo partenari principau dei país novèus. Foguèt especialament lo cas ambé Polonha, Iogoslavia, Checoslovaquia e Romania que lo govèrn sostenguèt dins sei problèmesproblèmas frontaliers.

Lei divisions europèas e la paur deis ambicions francesas decidiguèron leis estats anglosaxons de demorar neutres e d'arbitrar leis afaires continentaus. D'efèct, après la guèrra, leis Estats Units adoptèron tornarmai una politica isolacionista e refusèron de ratificar lo tractat de Versalhas. Decidiguèron puslèu de se concentrar sus seis interès en Asia e en America Centrala o sus lo comèrcecomèrci internacionalinternacionau, magerament en Euròpa Centrala. Per sa part, Reiaume Unit assaièt de restablir son economia basada sus lo comèrci internacionau e de luchar còntra la concuréncia novèla deis Estatsunidencs. Ansin, lei dos país s'opausèron ai demandesdemandas francesesfrancesas d'afeblir Alemanha au nivèu territoriau o au nivèu economic ambé la question dei Reparacions degudas per lei destruccions de la guèrra. S'opausèron tanben ais ambicions italianas dins lei Balcans.

Durant lo començament deis annadas 1920, una partiepartida granda dei problèmas frontaliers foguèt reglada per la fòrça militara. Aquò foguèt permés per lo sostèn aduch per lei poissanças majoras ais iniciativas de seis aliats e per la feblesa de la SDN

Ansin, se la SDN capitèt de traçar pacificament lei frontieras entre Àustria, Iogoslavia e Ongria, la màger part dei questions frontalieras s'acabèron sensa sa participacion o seis estructuras foguèron utilizadas unicament au profiech d'un dei camps engatjats. Per exemple, foguèt lo cas a prepaus de la vila de Teschen en 1921 onte Chescoslovaquia ocupèt una region principalament polonesa ambé lo sostèn francés. Aqueu tipe de situacion se debanèt tornarnai en Auta Silèsia onte Polonha obtenguèt la partida pus industrialazada de la region maugrat la preséncia d'una minoritat alemanda importanta. Dins aqueu cas, la revirada de la SDN foguèt accentuada per sa temptativa mancada d'organizar un referendum sus l'avenir dau territòri<ref>La revirada dau referendum foguèt causat per la preséncia de {{formatnum:200000}} immigrants alemands dins la vila qu'èran estats mandats per lo govèrn alemand. Aquò entraïnèt la remanda dei resultats dau vòte per lei Polonés e una insurreccion reprimida per lei troupastropas alemandesalemandas. França menacèt adonc de mandar de fòrças per sostenir Polonha causant finalament lo partiment de la region entre lei dos estats.</ref>.

Enfin, de conflictes nombrós aguèron luòc durant tot lo periòde sensa que la SDN foguèsse en mesura d'intervenir. Lo pus important foguèt la guèrra entre lei Turcs e lei Grècs que s'acabèt per la victòria dei premiers en [[1923]]. Pasmens, la SDN foguèt tanben pas capabla de s'opausar ais autrei conflictes armats implicant lei poissanças europèas coma França a prepaus de l'ocupacion de Ruhr o Itàlia sursus la question de la possession de Fiume. Sei limits apareguèron donc lèu e la Societat demorèt totjorn incapabla de s'ocuperocupar d'un afaire regardant un de sei membres principaus.

En fòra dei limits de la Societat dei Nacions a prepaus de la definicion dei frontieras d'Euròpa Occidentala e Centrala, l'autre problèma major de la diplomacia dau començament deis annadas 1920 foguèt la definicion dau territòri sovietic. Lei Francés prepausèron d'establir un ensems d'estats entre l'URSS e lo rèsterèsta d'Euròpa per limiterlimitar l'influéncia bolchevica sus lo continent. Lo ponch centrau d'aquela estrategia venguèt donc la definicion de la frontiera entre Polonha e l'Union Sovietic. Una guèrra acarnada e saunosa acomencèt donc a la prima de 1920 quand lei Polonés ataquèron Ucraïna en direccion de Kiev. En julhet de 1920, la còntra-ofensiva sovietica permetèt a l'Armada Roja d'agantar la region de [[Varsòvia]] onte lei soudats polonés, ajudats per França, capitèron de resistir constrenhent lei Sovietics de se retirar en [[Bielorussia]]. Lo tractat de patz foguèt signat en març de [[1921]] mai lo partiment creèt de rancunas tenaças entre lei diferents país de la region e foguèt una causa de l'entraïnament de la Segonda Guèrra Mondiala.

En fòra deis aspècts territoriaus, l'autra dificultat majora deis annadas 1920 foguèt la question dei ReparationsReparacions de guèrras degudas per lei país vencuts, especialament Alemanha.

Lo problèma acomencèt en [[1919]] quand leis Estats Units, Reiaume Unit, França e Itàlia capitèron pas de s'acordar sus lor montant, estimat entre 120 e 190 miliards de marcs-aur. De negociacions èran previstas en [[1921]] per reglar la question. En 1920, la conferéncia de Spa decidiguèt l'atribucion dei reparacions entre leis Aliats<ref>França (52%), Reiaume Unit (22%), Itàlia (10%), Belgica (8%) e rèsta deis Aliats (8%).</ref>. En genier de 1921, lo montant totau foguèt fixat a 226 miliards, ço qu'Alemanha refusèt. En març de 1921, lei Francés, sostenguts per lei Britanics, ocupèron divèrsei vilas alemandas per far pression sus son govèrn. Ansin, après una novèla conferéncia a Londres, leis Alemands deguèron aceptar tornarmai de pagar de reparacions de guèrreguèrra importantas mai capitèron d'obtenir una reduccion de la soma de 226 a 132 miliards de marcs-aur. En cambi d'aquela reduccion, Reiaume Unit èra lèst per garantir lei frontieras francesas còntra lei pretencions alemandas. Pasmens, lo govèrn francés, sota la pression dei nacionalistas, deguèt refusar entraïnant la revirada dei negociacions regardant lei Reparacions.

Après la revirada de la conferéncia, lei negociacions contunièron a la conferéncia de Gènoa en [[1922]] que s'acabèt per una revirada novèla. Aquò afebliguèt la posicion dau Reiaume Unit que deviá restaurar lo comèrci europèu per assegurar son redreiçament economic. De mai, en causa de sei pèrdas durant la guèrra, lo país èra plus capable de mantenir sa supremacia navala e de restaurar sa moneda. Ansin, a partir de 1922, leslei BritanniquesBritanics se raprochèron deis Estatsunidencs, decident d'acomençar de negociacions a prepaus dei deutes de guèrra causant donc la rompedura de la solidaritat entre lo Reiaume Unit e França.

Aquò va decidir FranceFrança de sasir de gatges avans lo començament d'aquelei negociacions. Ambé l'ajuda de Belgica e còntra l'avejaire britanic, sei tropas ocupèron donc la Rur a partir dau 11 de genier de 1923. Creèron una frontiera economica entre aquela region e lo rèsta d'Alemanha. Après un assai de resisténcia alemand, lei Francés capitèron de recomençar la produccion industriala mentre que l'ocupacion entraïnava de dificultats economicas e socialas fòrça importantas en Alemanha. En setembre, lo cancelier novèu ordonèt la fin de la resisténcia. Pensant averar la question dei Reparacions, lo govèrn francés acceptèt lo començament de negociacions dirigidas per lo banquier estatsunidenc Dawes.

Lo reglament dei problèmas financiers de la Premiera Guèrra Mondiala foguèt caracterizat en [[1924]] per l'imposicion de la mediacion anglosaxona. Afeblida per l'especulacion, França deguèt acceptar lei conclusions de la conferéncia de Londres dirigida per Dawes. Lo montant totau dei Reparacions foguèt mantengut a 132 miliards de marcs-aur mai se donèt la prioritat au redreiçament de l'economia alemanda. La soma pagada per leis Alemands foguèt donc demenida durant lei cinc premiereis annadas. Puei, en 1929, França obtenguèt d'unifierunificar lei calendiers dau remborsament dei dettesdeutes contractats durant la guèrra e dau pagament dei Reparacions per leis Alemands. Aquò va permetre d'amaisar lei problèmas economicas europèus permetent de durbir una fasa de destenduda entre lei país dau continent.

==== LeLo pacte de Locarno ====

La conferénceconferéncia de Londres e sei resultats entraïnèron un periòde de destenduda que permetèt lo començament desdei negociacions regardant leslei questions dau desarmament e de la seguritat collectiva qu'èra desirada per lelo president estatsunidenc Wilson au moment de la signatura dau tractat de Versalhas.

A partir dau començament deis annadas 1930, lei dificultats de la crisi economica e leis ambicions dei regims faissistas alemands ete italians va entraïnar la disparicion de l'òrdre de Versalhas e lo començament de la Segonda Guèrra Mondiala.

A partir dudau començament deis annadas 1930, Alemanha decidiguèt de rebutar pauc a pauc lei clausas principalas dau tractat. Lo premier ponch foguèt l'anòncia dau refus alemand de respectar lei limitacions d'armament impausadas. Lo movement foguèt renforçat après 1933 e l'arribada dau poder [[Nazisme|nazi]]. Ansin, en 1935, Hitler decidiguèt de rebastir l'armada alemand per l'introduccion dudau servici militar e la formacion de fòrças navalas, aerianas e blindadas qu'èran enebida. En junh de 1935, aqueleis evolucions foguèron reconegudas per lo Reiaume Unit que signèt un tractat navau ambé leis Alemands. De mai, lei Francés prenguèron gaire de mesuras per menaçar Alemanha e protestèron solament au nivèu diplomatic après la remilitarizacion de [[Renània]] en [[1936]]. Aquò permetèt donc ais Alemands de restaurar lor poissança militara sus lo continent.

En fòra d'Alemanha, lei còps principaus còntra lo sistèma de VersaillesVersalhas foguèron mandats per lo govèrn italian que desirava de contentar seis ambicions d'expansion. En particular, Itàlia va precipitar la fin de la SDN en 1935 quand lo país decidiguèt de conquistar Etiopia. Lei dos estats èran membres de la SDN que seis estatuts enebissián la guèrra entre membres. Pasmens, maugrat l'agression, la Societat reagiguèron pas puei impausèron de sancions gaire geinantas per l'esfòrç de guèrra italian. En 1936, après la victòria italiana, aquelei sancions foguèron rapidament levadas mostrant clarament la paralisi de l'organizacion quand lei poissanças grandas èran implicadas.

Après sei reviradas de [[1936]], la SDN e lo rèsta de l'òrdre de Versalhas foguèron destruchs per lo nacionalisme alemand. D'efèct, a partir de 1938, lei violacions dau tractat venguèron pus grèvas ambé la contestacion victoriosa dei frontieras de 1919 per Hitler a partir de 1938. Lo premier element foguèt l'annexion d'Àustria en [[1938]] que suscitèt ges de reaccions importantas deis autrei país europèus. Hitler poguèt donc conclure que l'utilizacion de la fòrça èra una solucion per satisfaire leis ambicions d'[[Tresen Reich|Alemanha nazi]]. En septembresetembre de [[1938]], sensa que la SDN foguèt consultada, ocupèt donc [[Checoslovaquia]] après leis acòrs de Munic negociats ambé França, Reiaume Unit e Itàlia e pertocant la minoritat alemanda d'aqueu país. Dins aquò, aquela conquista, non prevista dins leis acòrds iniciaus, decidiguèt França e lo Reiaume Unit de resistir ais AllemandsAlemands. Ansin, en [[1939]], aquelei dos país s'opausèron ais ambicions alemandas a prepaus de Polonha marcant en setembre de 1939, lo començament de la Segonda Guèrra Mondiala e la fin finala dau sistèma de Versalhas.