Primo Levi : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
CommonsDelinker (discussion | contribucions)
m Lo fichièr PrimoLevi.gif es estat escafat coma o es estat sus Commons per Ellin Beltz (Copyright violation, see commons:Commons:Licensing)
Erunberri (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Linha 5 :
<!--Article redigit en lengadocian-->
 
'''Primo Levi''' (פרימו לוי en [[ebrieu]]) ([[Turin]], [[31 de julhet]] de [[1919]]-[[11 d'abril]] de [[1987]]) foguèt un [[escrivan]] [[italian]] d'origina [[josieujusieus|josievajusieva]], autor de memòrias, de relats, de [[poèma]]s e de [[roman]]s. Foguèt un resistent antifaissista, subrevivent de l'[[Olocaust]]. Es conegut subretot per las òbras que escriguèt per donar testimoniatge sus l'[[Olocaust]], particularament lo relat de l'an que foguèt prisonièr dins lo [[Camps de concentracion nazis|camp d'exterminacion]] d'[[Auschwitz]]. Son òbra ''S'aquò es un òme'' es considerada coma una de las mai importantas de la [[Literatura]] del [[sègle XX]].
 
== Biografia ==
Levi nasquèt a [[Turin]] en 1919 dins d'una [[familha (parentala)|familha]] liberala josievajusieva. Licenciat de [[Quimia]] de l'Universitat de [[Turin]] en [[1941]]. En [[1943]] el e sos camaradas anèron al camp per tal de s'unir a la resisténcia anti[[faissista]] italiana. Foguèt arrestat per la milícia [[faissista]] que lo mandèt a l'armada d'ocupacion alemanda pepr'amor qu'èra josieujusieu. Foguèt deportat a Auschwitz en [[1944]], un [[[[Camps de concentracion nazis|camp d'exterminacion]] situat en [[Polonha]], qu'èra ocupada pels nazis, e i passèt dètz meses abans que lo camp fòsse desliurat per l'Armada Roja. Dels 650 josieusjusieus italians de sa "remetuda" al camp, Levi foguèt un dels 20 subrevivents. Quand tornèt en [[Itàlia]], Levi exerciguèt de quimista industrial dins la factoria [[Quimia|quimica]] SIVA a [[Turin]]. Comencèt alavetz d'escriure sas experiéncias dins lo camp e son retorn en [[Italia]] a travèrs d'Euròpa de l'èst, que se convertiguèron en sas doas memòrias classicas: ''S'aquò es un òme (Se questo é un uomo)'' e ''La trèva (La tregua)''. Escriguèt tanben doas memòrias fòrça apreciadas, ''Moments d'indult'' (suls personatges qu'observèt pendent son empresonament) e ''Lo Sistèma Periodic'' (una colleccion de pèças cortas, majoramanet d'episòdis de sa vida mas tanben dos relats corts, totes ligats a d'elements quimics). Lo roman ''S'ara non, quand?'', qu'explica l'istòria d'un grop de partisans josieusjusieus en [[Russia]] e en [[Polonha]] pendent la [[Segonda Guèrra Mondiala]], ganhèt los prèmis Viareggio e Campiello après èsser publicada en [[Itàlia]], doncas, Levi venguèt internacionalament conegut. Levi se retirèt de sa posicion coma gestor de SIVA en 1977 per se dedicar a escriure a temps complèt. Lo mai important de sos darrièrs trabalhs foguèt son libre final, ''Los naufragats e los salvats'', sus sa experiéncia del camp de concentracion..
 
Levi moriguèt, aparentament per suicidi, l'[[11 d'abril]] de 1987, encara que mai d'un amic e biograf a questionat aquela circonstància pr'amor que Levi, que son escritura se caracterizava per l'escuror e l'optimisme, daissèt pas de nòta de suicidi.