Pendent lo sègle XVIen la vila de Pàmias a d'encarar las malautiás e las guèrras.
En 1521 una epidemia de [[pèsta]] s'abat sus la vila e i demorarà tres ans. Dos terçes dels abitants daissèron Pàmias e la populacion que demorèt s'i embarrèt tancant las barrièras de cada barri. Los empestats seràn abandonats dins las glèisas, plaçadas alavetz fòra de la vila, e la l'economia arriba a un pontpunt mortmòrt. En 1527 e 1528 las pluèjas continúascontunhas destruirandestruiràn las recòltas de blat e una epidemia tornarà atacar la vila. Una nòva epidemia de pèsta farà mai de 3000 mòrts en 1563.
MèsMas lo flagèl mèspus grand foguèt sens cap dobte las guèrras de religion. Foguèron fòrça destuctrises e la vila ne patiguèt plan. En junh de 1576 las desparièras glèisas foguèron arroinadas (levat los campanièrs qu'èran utilizats coma torres de defensa) e l'abadiá tanben. Las reliquias de San Antonin que demoravan en Pàmias foguèron cremadas. En mars de 1628 lo Prince de [[Condé]] ajudat pels paisans del País de Pàmias prenguèron e devastèron la vila, après la presa en armas dels protestants, qu'avian sonat Enric III de Rohan en ajuda. Los 200 principals uganòts foguèron penjats o enviats a las galèras (4). Los abitants avián salvat la vida mèsmas lossos sieusbens bensfoguèronfoguèron raubats per lo Prince de Condé (5).
Pr'aquó las clarors de la [[Renaissença]] arribaran pas a Pàmias dinc l'ajuda de los sieus evescats. Bernard de Lordat (1453-1547) imprimiguèt un libre en Pàmias en 1522 reünint dos tèxtex de Baptista de Mantua. De mai, en 1526, Pàmias se ganhará la [[Universitat]] creada per [[Enric II de Navarra]].
