L'explorador anglés [[James Cook]] naveguèt per tota la còsta neozelandesa e demostrèt qu'es formada de doas islas grandas. Cook proclamèt la Nòva Zelanda territòri de la Corona Britanica. Los primièrs poblaments de colons se compausavan de pescadors e marinièrs qu'introdusiguèron la [[prostitucion]] e de multiplas malautiás. Escambièron tanben amb los maòris armas de fuòc contra pèiras preciosas e provoquèron aital de chaples entre tribús que son coneguts coma las Guèrras dels Mosquets. Aqueles afrontaments menèron a una dramatica casuda de la populacion autoctòna.
En [[1840]], dabans l'interès creissent de [[França]] per lo territòri, la corona d'Anglatèrra signèt amb los moòris lo [[Tractat de Waitangi]] per lo qual los abitants cedissián la sobeiranetat de la siá tèrra a la Corona en escambi de proteccion. PerAl lascomençament diferénciaslos demaòris significatsse entrelancèron laamb lengaestrambòrd Maòridins lo comerci amb los que nomenavan [[pakeha]], e nombrosas [[iwi]] (tribús) venguèron ricas, mas amb l'anglesaaumentacion sedel donèronnombre de malscolons compresesde enconflictes apareguèron, que provoquèront las [[guèrras maòris]] entre [[1860]] e [[1870]], menant a la perda de la granda majoritat de las tèrras Maòris pendent tot lo rèsta del [[sègle XIX]]. Los Maòris vesián que s'èrasa cultura tendiá a desaparéisser. A la fin del sègle XIX Nòva Zelanda venguèt en lo granièr del [[Reialme pactatUnit]], en provocantexportant de grandsproduches conflictesagricòlas coma foguètla carn dins divèrses païses europèus. Serà pas abans [[1947]] que lo país obtendrà la possibilitattotala de[[independéncia]] ventadel deReialme tèrrasUnit. Las relacions entre los dos païses contunhèron d'èsser fòrça estrechas coma se poguèt veire quand las tropas neozelandeses lutèron al costat dels britanic durant ambedoas guèrras mondialas. Entre los ans 70 e los 80 del sègle XX, Nòva Zelanda perdèt son mercat europèu çò que, apondut a colonsla pascrisi del anglesespetròli, faguèt que losl'economia autoctònsdel país se'n negavanressentiguèsse fòrtament. En [[1984]] se signèt un tractat de liure comèrci amb [[Austràlia]].
La situacion finalizèt en una guèrra entre ambedoas parts ont los colons se faguèron amb la granda majoritat de las tèrras Maòris pendent tota la rèsta del [[sègle XIX]]. Los Maòris vesián coma la siá cultura tendiá a desaparéisser. A la fin del sègle XIX Nòva Zelanda se convertiguèt en lo graèr del [[Reialme Unit]], en s'exportant de produchs agricòlas aital coma carn dins divèrses païses europèus. Seriá pas fins a [[1947]] que lo país atenguèt la totala [[independéncia]] del Reialme Unit. Las relacions entre los dos païses contunhèron d'èsser fòrça estrechas coma se poguèt veire quand las tropas neozelandeses lutèron al costat britanic en ambedoas guèrras mondialas. Entre los ans 70 e los 80 de sègle XX, Nòva Zelanda perdèt lo sieu mercat europèu causa que, aponduda a la crisi del petròli, faguèt que l'economia del país se'n ressentiguèssi fòrtament. Lo [[1984]] se signèt un tractat de liure comèrci amb [[Austràlia]].
