Mexic : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 376 :
=== Poder executiu ===
 
Lo poder executiu es tengut per lo president de la Republica qu'es elegit per un mandat non renovelable de sièis [[annada]]s au [[Sufragi universal|sufragi universau]] dirèct amb un torn unic. I a ges de Premier ministre. Lo president a lo drech de nomar e de revocar lei [[ministre]]s, leis [[ambaissador]]s e lei cònsols generaus. Es tanben lo cap suprèm dei fòrças armadas e, ambé l'acòrdi day Congrès, a lo drech de declarar una [[guèrra]] ò de signar una [[patz]]. Regardant leis afaires [[diplomacia|diplomatics]], pòu negociar de [[tractat]]s. Enfin, lo president a un drech de vèto sus lei [[lei|lèis]] votadas per lo Parlament.
 
=== Poder legislatiu ===
 
Lo poder legislatiu es tengut per lo Congrès qu'es devesit entre una [[chambra auta]] e una [[chambra bassa]] e per lo president que tèn certanei drechs legislatius, especialament un drech de vèto sus lei lèis votadas e lo drech d'adoptar de decrèts. Lei doas chambras an de drechs legislatius identics. La premiera assemblada es dicha Senat e es formada de 128 senators (4 per cada entitat federala) elegits per un mandat de sièis [[annada]]s. L'eleccion se fa segon un sistèma de dos escrutinhs parallèls. 96 senators son designats per un vòte organizat amb un torn unic dins cada circonscripcion. Lo venceire ganha dos sèti e lo segond ne'n ganha un. Lei 32 autrei senators son elegits segon un sistèma de representacion proporcionala establit au nivèu nacionau. Totei lei mandats son non renovelables.
 
La segonda chambra dau Parlament es dicha Chambra dei deputats e es formada de 500 deputats elegits au [[Sufragi universal|sufragi universau]] dirèct per un mandat de tres [[annada]]s. I a dos sistèmas d'elecicons. 300 deputats son elegits amb un escrutinh d'un torn organizats dins 300 circonscripcions e 200 son designats d'un biais proporcionau. Coma per lo Senat, lo mandat de deputats es pas renovelable.
 
Lo Congrès a lo poder de discutir e de vòtar lei [[lei|lèis]] [[federalisme|federalas]], declarar una [[guèrra]], fixar lo montant deis [[impòst]]s, discutir e vòtar lo budget e ratificar lei [[tractat]]s. Coma lo president, lo Congrès pòu adoptar de decrèts que son de tèxtes legislatius de portada e de durada limitadas. Un decrèt dau Congrès pòu pas èsser blocat per lo vèto presidenciau.
 
=== Poder judiciari ===
 
Lo poder judiciari es dirigit per una Cort Suprèma de Justícia que sei jutges son nomats per un mandat de 15 ans per lo president ambé l'acòrdi dau Congrès. Es cargada d'interpretar lei lèis e lei decisions de justícia federalas presas per de corts inferioras e de jutjar leis afaires regardant la [[constitucion]]. En matèria electorala, l'autoritat suprèma es tenguda per lo Tribunau Electorau dau Pòble Judiciari de la Federacion.
 
=== Organizacion territòriala ===