Mexic : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 102 :
=== Demografia ===
 
En [[2010]], la populacion de [[Mexic]] agantava 112,3 milions d'abitants (11{{e}} reng mondiau) amb un taus de creissença de 1,70%/an entre [[2005]] e [[2010]]. Dins lo corrent dau [[sègle XX]], la populacion a conegut una aumentacion importanta evolucionant de 13,6 milions d'abitants en [[1900]] a 97,5 milions en [[2000]], especialament entre [[1970]] e [[2000]]. La populacion èra relativament jova ambé 27,9% deis abitants qu'avián un temps entre 0 e 14 ans, 18,1% entre 15 e 24 ans, 40,4 entre 25 e 54 ans e solament 13,9% de mai de 55 ans. L'[[esperança de vida]] èra de 75,4 ans en [[2014]] e es en aumentacion regulara dempuei la fin dau [[sègle XX]] entraïnant l'envielhiment de la populacion.
 
Lo taus d'urbanizacion èra grand (78,1% en [[2011]]) e leis abitants son principalament concentrats dins de vilas gròssas. Ansin, en 2004, 53% de la populacion viviá dins 55 aglomeracions. La principala èra aquela de [[Mexico]] (20,1 milions d'abitants en 2008). Leis autrei ciutats importants èran [[Guadalajara]] (4,4 milions), [[Monterrey]], (4,1 milions), [[Puebla]] (2,7 milions), [[Toluca]] (1,9 milions), [[Tijuana]] (1,8 milions), [[León]] (1,6 milions), [[Juárez]] (1,5 milions), [[Torreón]] (1,3 milions), [[Querétaro]] (1,1 milions), [[San Luis Potosí]] (1 milion) e [[Mérida]] (0,97 milion). Lei densitats de populacion pus importantas son situadas dins lo centre dau país e lòng dei [[litorau]]s èst e oèst.
Linha 110 :
=== Lengas ===
 
La politica [[lingüistica]] de Mexic es definida per una [[lei|lèi]] adoptada en [[2001]] (Lèi dei Drechs Lingüistics) que dona l'estatut de lenga nacionala a l'[[espanhòu]] e a un seissantenau de lengas indigènas. L'[[espanhòu]] es la [[lenga oficiala]] ''[[de facto]]'' car es utilizat per la totalitat dei documents oficiaus e es parlat per la quasi totalitat deis abitants (98,8% en [[2008]]). Lei lengas indigènas son parladas per 5 a 710 % de la populacion, principalament au sud-èst dau país. Son eissidas dei [[civilizacion]]s [[mesoamerica]]nas e 15 son parladas per mai de {{formatnum:100000}} personas. Lei pus importantas son lo [[nahuatl]] (1,5 milions de locutors), lo maia [[yukatek]] ({{formatnum:770000}}), lo mistèc ({{formatnum:420000}}), lo zapotèc ({{formatnum:410000}}), lo maia [[tzeltal]] ({{formatnum:370000}}) e lo maia [[tzotzil]] ({{formatnum:330000}}). De temptativas existisson per assaiar de sauvar lei lengas parladas (creacion d'alfabet, de mòts adaptats a la societat modèrna... etc.) per de comunautats reduchas mai certaneis idiòmas son menaçats de disparicion coma lo [[chiapanec]] qu'èra parlat per mens de 20 personas en 1990.
 
En fòra dei minoritats [[lingüistica]]s autoctònas, l'imigracion dempuei [[Euròpa]] a entraïnat la formacion de comunautats minoritàrias parlant de lengas europèas. Ansin, aperaquí {{formatnum:681000}} an l'[[anglés]] coma lenga mairala, principalament en Califòrnia Bassa e dins lei vilas de San Miguel de Allende, Chapala e Taxco. Dins leis Estats de Chihuahua, Zacatecas e de Durango, se troba de minoritats mennonitas ({{formatnum:75000}} locutors) que parlan lo [[bas-saxon]]. Enfin, dins la vila de [[Chipilo]], fondada per d'[[Itàlia|Italians]] dins lo corrent dau sègle XIX, se parla un dialècte dau [[Venèt (dialècte)|venèt]].