1871 : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 12 :
=== França ===
[[File:Philippoteaux - Massacre cimetiere lachaise.jpg|thumb|right|Representacion dei combats finaus a [[París]].]]
Après la revirada d'una darriera temptativa de sortida de la [[garnison]] francesa de [[París]] arrestada per lei [[Prússia|Prussians]] a [[Batalha de Buzenval (1871)|Buzenval]], capitulacion de la [[capitala]]. Aquò entraïnèt la signatura d'un [[armistici]] (29 de genier) ambé l'[[Alemanha|Empèri Alemand]] que foguèt proclamat lo 18 de genier. D'eleccions foguèron organizadas per negociar lo tractat de patz finala. Se debanèron lo 8 de febrier e donèron una majoritat reialista ambé 214 deputats orleanistas, 182 legitimistas per 112 republicans moderats e 38 republicans radicaus. Lei liberaus obtenguèron 72 deputats e lei bonapartistas 20.
Lei premierei decisions d'aquela chambra (installacion a [[Versalhas]], fin dau moratòri sus lei rendas adoptat durant la guèrra...) entraïnèt una rompedura rapida entre lei deputats e la populacion parisenca fòrça favorabla ai republicans. Dins lo corrent de març, una temptativa de Versalhas per prendre lo contraròtle de l'[[artilhariá]] parisenca entraïnèt l'insureccion de la [[capitala]] e la formacion d'un govèrn revolucionari dich [[Comuna de París (1871)|Comuna de París]]. Adoptèt una politica sociala fòrça avançada mai mau capitèt d'organizar de fòrças armadas eficaças. A partir d'abriu, la [[guèrra civila]] acomencèt entre lo govèrn provisòri de [[Versalhas]] dirigit per [[Adòlf Tièrs]] e la Comuna. Aprofichant sa superioritat numerica gràcias au sostèn de l'armada regulara, lei fòrças de Versalhas avancèron pauc a pauc en despiech de la resisténcia acarnada de pichonei tropas parisencas. Entre lo 21 e lo 28 de mai, lei tropas versalhesas intrèron dins [[París]] que foguèt conquistat après una setmana de combats. Una repression saunosa foguèt alora mesa en plaça còntra lo movement revolucionari que perdèt aperaquí {{formantnum:40000}} òmes ({{formantnum:10000}} dins lei combats, {{formantnum:20000}} fusilhats e {{formantnum:10000}} presoniers ò exilats). Lo movement socialista parisenc perdiguèt son influéncia fins a la fin dau sègle XIX. Dins lo sud de [[França]], doas autrei comunas se formèron a [[Narbona]] e a [[Marselha]] mai foguèron rapidament reprimida per leis autoritats.
Après aquela victòria, lo govèrn de Tièrs negocièt la patz amb [[Alemanha]] e deguèt acceptar de condicions duras. Lei clausas pus importantas foguèron la cession d'[[Alsacia]]-[[Lorena]] e lo pagament d'una indemnitat de 5 miliards de francs-aur.
=== Euròpa ===
| |||