Lo '''Mesolitic''' es un periòde de transicion entre lo [[Paleolitic]] Superior e lo [[Neolitic]] (entre aperaquí {{formatnum:10000}} e {{formatnum:5000}} ans abC en Euròpa). Se devesís en doas fasas: l'[[Epipaleolitic]] (o fasa finala del [[Paleolitic]]) e lo Neolitic Preceramic. Correspond a una epòca postglaciària que menèt al cambiament de las costumas e de las aisinas, a l'aparicion d'un grand nombre de [[bòsc|bòsques]], a l'escantiment dels grands animals ([[mamot]], [[rinocèros]] lanut, [[Ursus spelaeus|ors de las cavèrnas]]); lo [[rangièr]] migra. Lo [[cèrvi]], lo [[maguri]], lo [[sarrion]], lo [[boquetin]], lo [[singlar]] e lo [[cabiròl]] aumentan lor nombre e venon lo ferum favorit. LosSe òmes caçancaça tanben d'[[ors (mamifèr)|orses]], de [[rainal]]s, de gats de las montanhas, de taisses, d'autres [[mamifèr]]s pichons e d'[[ausèl]]s. Lo [[cagaròl]], pròpri dels climas umids e cauds, se multiplica e es manjat per milions. La [[pesca]] se desvolopa. En complement de la caça, los òmes pòt alavetz culhir fòrça fruches; las novèlas costumas [[noiridura|alimentàrias]] modifican lors caracteristicas fisicas. Abandonan las [[cauna]]s e bastisson d'[[ostal]]s amb de marerials d'origina vegetala ([[fusta]]...), ran dels [[riu]]s, luòc de descobèrta de mantun talhèr de silèx (pèira usada per la fabricacion d'aisinas e d'armas e per la produccion de fuòc). Per la caça s'utilizava principalament l'arc e las flèchas. L'art rupèstre d'aquesta epòca representa de batalhas d'arquièrs e de combats còs a còs, d'òmes nuses e de femnas qu'utilizan de faudetas acampanadas e que van nusas per dessús la centura, d'òmes amb de plumas sus la tèsta e de braçalets dins los braces, de femnas nautas e primas, de centura estrecha e de pelvis granda, de cambas fòrtas e de popas grandas e flaccidas que lor arribava fins al ventre; lor cofadura èra estrecha al centre e penjanta cap als costats. Se crei que cada grop aviá un fachilhièr representat per una figura que portava d'adorns als genolhs e segurament tanben als braces. Se fan de balhs rituals (probablament de rites de fertilitat o d'abondància).
Se desvolopa la tecnica de caça per enrodament. Lo [[cuèr]] dels animals es tanben emplegat coma sacs. Los recintes fachs amb de pals de fusta per empresonar los animals seràn puèi a l'origina de l'[[elevatge]]. Las femnas culhisson la [[mèl]] de las [[abelha]]s, mas contròtlan pas encara los [[eissam]]s.
Atal, cal considerar aquesta fasa coma una fasa inicialament ([[Epipaleolitic]]) de [[caçaires-culheires]] (al començament subretot caçaires) e puèi ([[Protoneolitic]]) de [[pastre]]s.
