Acid nitric : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
mCap resum de modificació |
Cap resum de modificació |
||
Linha 4 :
L''''acid nitric''' es un [[acid]] fòrt (pK<sub>A</sub> = -1, 37) e un oxidant poderós de [[formula quimica]] HNO<sub>3</sub>.
Dins lei [[condicions normalas de temperatura e de pression]], es un liquid incolòr e sensa odor que desgatja de fums roges ò jaunes en causa d'una reaccion fotoquimica de descomposicion parciala en [[diazòt]]. Dins lo cas de la preséncia d'impuretats, l'acid nitric se colora de jaune ò de brun. Es generalament utilizat en solucion aquosa. Se sa concentracion es superiora a 86%, aquela solucion es dicha « acid nitric fumadís ». Dins una solucion aquosa, la molecula se dissocia totalament e forma un [[anion]] nitrat NO<sub>3</sub><sup>–</sup> e un proton idratat ([[cation]] idronium H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>). Aquò es a l'origina de la formacion de [[sal (quimia)|saus]] que contènon l'[[anion]] nitrat e que son dichs nitrats. La quasi totalitat d'aquelei saus son fòrça solubles dins l'[[aiga]].
L'acid nitric foguèt sintetizat per lo premier còp a la fin dau sègle VIII per l'[[alquimia|alquimista]] [[Jabir Ibn Hayyan]] a partir d'una mescla de saunitre KNO<sub>3</sub>, de sulfat de coire idratat CuSO<sub>4</sub>, 5 H<sub>2</sub>O e d'alun KAl(SO<sub>4</sub>)<sub>2</sub>, 12 H<sub>2</sub>O. Au sègle XVII, [[Johann Rudolf Glauber]] descurbiguèt una sintèsi, totjorn utilizada a l'ora dins lei laboratòris, per lo produrre a partir de la [[destillacion]] de [[nitrat de potassi|saunitre]] en preséncia d'[[acid sulfuric]]. La produccion industriala acomencèt de se desvolopar au sègle XIX e divèrsei procès de sintèsi foguèron desvolopats coma lo [[procès Haber-Bosch]] (oxidacion d'[[amoniac]] en preséncia de [[platin]]) ò lo [[procès Ostwald]] (oxidacion d'[[amoniac]]) qu'es vengut lo procès industriau pus espandit dins lo corrent dau sègle XX. La produccion mondiala actuala es d'aperaquí 60 milions de tonas.
L'acid nitric a d'utilizacions variadas. Dins lei laboratòris, es un reactiu fòrça utilizat, especialament per de reaccions de nitracion de compausats organics. Dins l'[[industria]], es utilizat per la fabricacion d'[[engrais]] que consuma 75% de la produccion mondiala d'acid nitric, dins la [[metallurgia]] e en microelectronica en causa de sei reaccions ambé la màger part dei metaus (levat d'[[aur]], de [[platin]] e d'[[iridi]]) ò dins la fabricacion d'[[explosiu]]s. Aguèt tanben uneis utilizacions disparegudas ò en declin coma la conservacion de carn au sègle XIX ò la fabricacion d'ergòus fins ais annadas 1990.
Regardant lei condicions de seguritat, es un produch que presenta un risc en causa de sei proprietats acidas que pòdon entraïnar de cremaduras grèvas de la [[pèu]] e de sei proprietats oxidantas que pòdon entraïnar de reaccions [[explosion|explosivas]] ambé de metaus ò de compausats organics.
== Liames intèrnes ==
* [[Acid sulfuric]].
== Nòtas e referéncias ==
| |||