Nigèria : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Algovia (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Linha 108 :
Installats dins lo nòrd dau Nigèria modèrne, lei Hausas fondèron de [[ciutat-estat|ciutats-estats]] [[fortificacion|fortificadas]] dirigidas per un ''sarki kasa'' (« cap dau país »). Liadas entre elei per de cambis comerciaus e culturaus, gardèron una omogeneitat culturala que favorizèt la formacion de la [[lenga]] hausa. En revènge, lei relacions foguèron pas totjorn pacificas e de [[guèrra|guèrras]] regularas leis opausèron. A partir dau sègle XIV, l’[[islam]] apareissèt e venguèt la [[religion]] deis elèits dins lo corrent de la segonda mitat dau sègle seguent. Aqueu sègle, lei ciutats-estats comencèron tanben d’estructurar de rets comerciaus per participar au comèrci d’[[esclavatge|esclaus]] e de matèrias premieras ambé leis [[Euròpa|Europèus]]<ref>De rets existisson ja ambé lo monde musulman.</ref>. Ai sègles XVII e XVIII, la region hausa èra la pus prospèra de la [[savana]] e son influéncia s’estendiá lòng dei rets comerciaus de [[Sahara]] e fins ai còstats dau [[Golf de Guinèa]].
 
Pasmens, a partir deis annadas 1750, lei ciutats declinèron en causa d’una tièra de crisis. Militarament, deguèron faciar leis atacas regularas de Korokofa. Politicament, lei ''sarki'' assaièron de si transformar en sobeiran absolut, ço qu’èra contrari ais interès de l’[[aristocràciaaristocracia]]. Enfin, regardant leis afaires religiós, apareissèt un [[islam]] rigorós apareissèt e s’opausèt a l’islam oficiau dau poder que mesclava fe musulmana e rites tradicionaus africans. En 1804, comencèt una revòuta dirigida per lo cap religiós [[Osman dan Fodio]] que proclamèt lo ''jihad''. Fins a 1808, conquistèt lei vilas principalas e obtenguèt lo sostèn de la populacion gràcias a una reforma dei sistèmas d’[[impòst|impòsts]] e de l'administration. Puei, contunièt son expansion en direccion dau sud-oèst. En revènge, en direccion de l’èst, foguèt blocat per lo [[reiaume de Kanem Borno]].
 
En 1812, s’organizèt aquelei conquistas que formèron lo [[Califat de Sokoto]]. L’[[islam]] venguèt la religion de la màger part deis abitants. Pasmens, la cultura hausa dispareguèt pas e integrèt la religion novèla. Après la fin de la guèrra, lo Califat restaurèt rapidament la patz e la region hausa retrobèt rapidament sa prosperitat economica e sa posicion dominanta.