|
La '''[[Chartrosa]] de [[Granada]]''', en [[Andalosia]], que pòrta lo títol de '''{{Cita|[[Monastèri]] de l'Assompcion de [[Maria (maire de Jèsus)|Nosta Dauna]]}}'''. Qu'ei un edifici [[barròc]] bastit au sègle XVI{{au}} qui arcuelhó monges dinc a [[1835]].
L'[[Òrdi deus Chartrós]] que hoqu'estó fondat en [[1084]] dens lo [[Massís]] de la Chartrosa (lo nom deu quau e prengó) au ras de [[Grenòble]], en [[Daufinat de Vianés]], per Sant Brunon e 6 companhons (4 clergues e 2 laïcs). Qu'ei hèra austèr, observant lo june e lo silenci dab hèra de rigor. Los monges que viven dens cèlas individuaus e que consacran lo lor [[temps]] a la pregària, l'estudi e lo tribalh [[man]]uau. Aqueth òrdi qu'avó 24 [[monastèri]]s en [[Espanha]], la grana majoritat deus quaus e horenestón avalits en [[1836]] peu desamortiment de Mendizábal e per la secularizacion generau. Uei demòran 4 chartrosas en activitat en Espanha: Miraflores a [[Burgos]], Montealegre a [[Tiana]], Aula Dei a [[Saragossa]] e Porta Cœli a [[Serra (Camp de Túria)|Serra]].
La soa construccion que comencè en [[1516]] gràcias a ua donacion de tèrras per Gonzalo Fernández de Córdoba, lo {{Cita|Gran Capitani}}. Uei l'ensemble n'ei pas sancèr per'mor lo gran [[claustre]], las cèlas e autas pèças que's son perdudas mes òm que'n consèrva ua grana partida.
[[Fichièr:EntradaCartuja.JPG|left|250px|thumb|Entrada]]
En traucant un portau d'estil plateresc òm qu'arriba au portic. Lo bèth peiron qui'ns mia a la pòrta de la [[glèisa (edifici)|glèisa]], òbra deu maçon Cristóbal de Vílchez, qu'ei precedit d'un camin empeirat d'estil granadin, de [[pèira]]s [[negre|negras]] e [[blanc]]as, hèit en [[1679]]. Lo devant de la glèisa qu'a en haut un [[blason]] d'Espanha, dilhèu per'mor aqueste [[monastèri]] que dependèva de la Chartrosa de Nosta Dauna deu Paular, a [[Rascafría]], fondacion reiau. Lo portau deu Neoclassicisme en [[marme]] [[gris]] que hoqu'estó dessenhat per Joaquín Hermoso en [[1794]]. L'imatge de Sant Brunon en [[marme]] [[blanc]] qu'ei degut a Pedro Hermoso, hrair deu precedent.
Un vestibul austèr que'ns mia a un polit [[claustre]] d'òrdi doric, comunament aperat lo {{Cita|claustron}} tà destrià'u deu gran claustre ara desaparegut. Qu'ei uei lo dia lo center deu [[monastèri]] e las pòrtas de totas las pèças que dan sus las soas galerias. D'un deus sons [[angle]]s que's pòt observar la [[tor]] de la glèisa.
[[Fichièr:Cotan-cartuja-santos pedro y pablo.jpg|left|250px|thumb|Los {{Cita|Apòstols [[Sant Pèir|Pèir]] e [[Pau de Tars|Pau]]}} per Sánchez Cotán]]
A costat de la sala de minjar deus [[monastèri]]s que's tròba ua petita pèça dab ua hont on los monges e's lavan las [[man]]s abans de minjar en tant qui recitan lo psalm 130, los purmèrs mots deu quau son ''De profundis clamavi ad Te, Domine'' ({{Cita|De las pregondors que clamèi de cap a Tu, ò Sénher!}}). La sala d'aqueste [[monastèri]] (ara shens hont) qu'ei ondrada d'un retaule suus {{Cita|Apòstols [[Sant Pèir|Pèir]] e [[Pau de Tars|Pau]]}} pintrat au [[clarescur]] per Sánchez Cotán (atau, aquesta pèça que s'apèra la sala deus sants Pèir e Pau), e d'autes tablèus deu medish autor sus sequéncias de la construccion de la purmèra chartrosa, la {{Cita|Santa Fàcia}}, {{Cita|Dus avesques de l'Òrdi}} e la {{Cita|Verge dab l'[[Enfant]]}}. Aquesta pèça [[gotic]]a que hoqu'estó la capèra deu [[monastèri]] dinc a la construccion de la glèisa; apuish, que hoqu'estore emplegada com capítol de hrairs laïcs. Los arcs en heishèus de colomnas petitas que s'i redusen a ua sola acabant a bona hautor deu sòu. Dens l'autar que's tròba un tablèu d'autor desconegut. Aus costats, la {{Cita|Verge balhant la popa au son nenè}} e la {{Cita|Verge e lo Crist Mort}}. Los autes que son de Vincenzo Carducci representant sequéncias restacadas a la vida e a la mort deus sants Brunon e Uc.
La [[sala capitulara]] qu'ei la pèça on los monges e s'amassavan tà deliberar suus ahars de la comunautat. La pòrta d'entrada, remarcabla peus sons ornaments e peus sons claus de [[bronze]], qu'ei l'òbra deu hrair laïc Juan Martín, com las deu [[claustre]]. La vòuta qu'a influéncias [[gotic]]as. Los tablèus qui ara ondran las parets que son de Carducho: l'{{Cita|Aparicion de la Verge a Sant Brunon dens lo lièit de mort}}, l'{{Cita|Aparicion de la Verge a hrair [[Joan Fort]]}} e mantun martiri de monges a las mans de turcs e d'uganauds.
[[Fichièr:Sagrario de la cartuja de Granada.jpg|left|250px|thumb|Lo tabernacle]]
Arron de l'autar màger, separat de la glèisa per ua pòrta de [[veire]] de [[Venècia]], que's tròba la capèra deu tabernacle, on [[pintrura]], [[escultura]] e [[arquitectura]] e's honen tà crear ua de las òbras mei bèras e sensiblas deu [[Barròc]] espanhòu. L'ensemble que hoqu'estó bastit per Francisco Hurtado Izquierdo enter [[1704]] e [[1720]]. L'austeritat cartusiana que vad ací grandor en aunor deu sacrament de l'Eucaristia. A cada [[angle]], suber hauts pedestaus, duas colomnas d'òrdi corintian que sostienen arcs suus quaus e's quilha la [[copola]]. Dens las travadas, ondradas d'estendards sostienguts per nenès, que i a consòlas dab estatuas de {{Cita|Sant Josèp}} (José de Mora), {{Cita|Sant Joan Batista}} (Risueño), {{Cita|Sant Brunon}} (José de Mora) e {{Cita|Santa Maria Magdalena}} (Duque Cornejo), qui ei tanben l'autor de las estatuas de las Vertuts apujadas suus ''oculus'', dus deus quaus e dan sus capèras aus costats, çò qui ei caracteristic de las glèisas cartusianas. Las parets, hèra decoradas, qu'enquadran telas d'Antonio Palomino sus tèmas de l'Ancian Testament. Suus quate triangles curvilinèus qui forman l'anèth de la [[copola]] dab los arcs suus quaus aqueth e s'apueja, que son representadas las figuras deus quate evangelistas canonics e, dens la [[copola]], pintrada a la [[fresca]] per Palomino, que figura Sant Brunon com un [[Ercules]] sostienent l'ostensòri suu [[Tèrra|món]], la Trinitat dab Nosta Dauna e Sant Joan Batista e, autorn, diferents còrs d'anjos e de sants. Au center que's quilha lo tabernacle de [[marme]]. Un pedestau que sostien 4 estatuetas [[aur|dauradas]] dab simbèus eucaristics e 8 colomnas negras salomonicas suber las quaus òm e ved ua rica arquitectura a la cima de la quau e's situa l'imatge de la fe. A l'interior que i a ua estructura dab la forma de temple on e's tròba lo tabernacle (lo cròfe on e's guarda l'Eucaristia) qui èra adorada peus monges deus ''oculus'' deus costats.
La sacristia que ho, dessenhada per Hurtado Izquierdo, equ'estó realizada per diferents mèstes enter [[1727]] e [[1764]]. Que pareish, per la soa talha e per la soa estructura, ua petita glèisa. Forma, [[lutz]], [[color]] e nombrós ornaments [[barròc]]s que s'i honen tà dar ua sensacion de grandor, de mobilitat e d'inconsisténcia. Lo sòcle qu'ei de [[marme]] de [[Lanjarón]]. Qu'ei tanben de marme un retaule de {{Cita|Sant Brunon}}, de Ferrer, e de l'{{Cita|Immaculada Concepcion}}, d'Alonso Cano. La [[copola]] escura que destona: qu'ei ua [[fresca]] de Tomás Ferrer. Dens un bujau a esquèrra, au ras deu retaule, que's tròba un imatge de {{Cita|Sant Brunon}}, òbra de José de Mora, de beror unica. La decoracion qu'ei completada per òbras deu hrair laïc Francisco Morales representant scènas de [[Jèsus Crist]] (lo {{Cita|Crist de l'Expiracion}}, l'{{Cita|Immaculada Concepcion arrecebuda peu Crist de l'Expiracion}} e l'{{Cita|Immaculada Concepcion arrecebuda peu Pair Eternau}}) e de santas chartrosas. Las pòrtas e comòdas, cobèrtas d'acajó, de ''[[Guaiacum sanctum]]'', d'ebèn, de coscolhas, d'evòri e d'[[argent (metal)|argent]], que son l'òbra deu hrair laïc Manuel Vázquez, qui metó 34 ans.
== Ligams extèrnes ==
|
