Pitagòras : Diferéncia entre lei versions

De problèmas politics l'obliguèron a anar a [[Privíncia de Crotone|Crotone]], dins lo sud d'[[Itàlia]], que fondar la seuna segonda escòla, una societat secreta amb de basas matematicas e [[filosofia|filosoficas]]. Las doctrinas d'aquel centre cultural èran regidas per de règlesrèglas de conducha fòrça estrictas. La seuna escòla èra dubèrta als òmes coma a las femnas, e la conducha discriminatòria èra enebida. Los seus estudiants èran de totes [[raça]]s, [[religions]] e rengs economic e social.

Las rasons perque Pitagòras es per nosaltresnosautres un personatge tan escur son divèrsas:

* D'un costat son perduts lolos documents d'epòca e entre eles las seunas biografias (una d'aquelesaquelas facha per [[Aristòtel]]).

* D'un autre costat, l'òrde fondada per el èra de tipe comunautàricomunautari e secret. Las coneissenças e las propietats èran mantingudasmantengudas jos regima de comunautat e, alara, se pòt pas atribuiratribuïr una descobèrta a cap membre especific de l'escòla. AtanAtal, se parla pas de l'òbra de Pitagòras mas de las contribucions dels [[pitagericians]], pasmens se dins l'antiquitat se las atribuissián totas a el.

Es l'estela de cinc punts que se forma en traçant las cinc diagonalas d'un pentagòn regular. AquelaaAquela figura èra lo simbòl de l'escòla pitagoriciana.

Per Pitagòras l'[[Arqué]] (ἀρχή) de l'univèrs es lo nombre. Aquel s'identifica amb lo punt geometric (espaci) e amb l'[[àtomatòm]]. Cada còrs se determina per un ensems de punts (unitats o atomsatòms), separats pel vuèit:

Los pitagoricans èran pas los sols a imaginar que elslos [[nombre impar|nombres impars]] aviáavián de caracteresticas mascles e los [[nombre par|pars]] femes.

* Lo '''cinc''' es lo nombre del matrimòni, union dels dos primièrs nombres mascle ie feme pròpiament diches.

* ElLo '''dètz''' o "tetractystetractís" (τετρακτύς) èra lo nombre mai sagrat de totes, perque representava lo nombre de l'Univèrs e inclusís la soma de totes las possiblas [[dimension]]s geometricas. Deu èsser considerat coma simbòl de l'[[abstraccion]] dins la matematica pitagoricana, la veneracion pel nombre dètz es pas dictat per l'anatomia de las mans o del pés de l'òme.

Los pitagoricans establiguèron pas sonque l'[[aritmetica]] coma una branca de la [[filosofia]], massinomas que pareisson l'aver considerada coma la basa d'una possibla unificacion de totes los aspèctes del [[mond]] entièr.

'''[[Filolau]]''' (mort cap al 390 aC) èra un pitagorician que partjavapartejava la veneracion per la ''tetractys'' o decada. Aquela concepcion del nombre dètz coma lo nombre perfècte sembla aver èstat l'inspiracion del primièr sistèma astronomic no geocentric. Filolau supausava qu'al centre l'Univèrs i aviá un fuòc central a l'entorn de que viran uniformament la Tèrra e las sèt [[planeta]]as (inclusits lo [[Solelh]] e la [[Luna]]). Coma sonque aviá nòu còrses celèstes, lo sistèma de Filolau supausava l'existéncia d'un desen còrs, una "contra tèrra" alinhada totjorn amb la Tèrra e amb lo fuòc central, e amb lo meteis periòde de revolucion quotidiana a l'entorn del fuòc central que la Tèrra. Lo Solelh virava a l'entorn del fuòc central amb un periòde d'un an, las estrelas fixas demorant estacionàrias e la Tèrra aviá pendent lo seu movement lo meteis emisfèri inhabitat cap al fuòc central, de biais que los òmes jamai pòscan veire lo fuòc central nimai la contra tèrra.