Es '''paleoindians''' o paleoamericans ei un nom dat as prumères getnsgents que dintraren, e per çò madeish, demoraren en eth continent american pendent es episodis finaus dera glaciacion deth latièr Pleistocen. Eth terme ''paleo'' vuol díder en grec ''ancian'' e ei tà aperar eth periode litic o dera peira en eth emisferi occidental e ei diuers deth terme [[paleolitic]] (1).
Es evidencies alenguen qu'es caçaires de granes bèsties crotzaren eth estrech de [[Bering]] des d'Asia (Eurasia) en quiaenquia Nòrd-America sus un pont de terra e gèu ([[Beringia]]) qu'eisistiguec enter hé 45.000 e 12.000 annades (2). De grops ailhats de caçaires-recollectors migraren ath costat de grans manades d'ervibòrs lonh enquia [[Alaska]]. Des de hé 16.500 annades enquia 13.500 diuersi camins liures de gèu se desvoloparen eth long dera costa deth Pacific e quauques vals de Nòrd-America(3).
Açò permetec qu'es bèsties, seguides pes òmes, migrassen entath sud e entath interior deth continent. Es òmes anauen a pè o utilisauen canoés ath long dera costa. Es epoques precises des rutes o dera poblamentason deth nau monde encara son aué debatudes(4).
Utís de peira coma puntes de projectil e rasadors son es evidencies prumères dera activitat umana enes Ameriques. Utís de peira son utilisats pes arqueològs e antropològs tà classar es diuersi periodes culturals. Era evidencia scientifica ilgaliga es indigenes americans damb òmes asians, damb pòbles de l'èst siberian.
EraEs causacauses que son es factors linguistics, eth compartiment des tipes de sang e eth compausatge genetic, miralhats enes donades moleculars, coma eth DNA. Enter hé 10.000 e 9.000 annades eth temps s'estabiliséc, e i aué un creishment des òmes e des tecniques litiques. Açò donèc un mode de vida plan més sedentari.
