Tetraèdre : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Ricou31 (discussion | contribucions)
Creacion de la pagina amb « Lo '''tetraèdre''' (del grèc ancian ''tetra'' : quatre), es un polièdre compausat de quatre triangles, de la familha de las piramidas, . Cada v... »
 
Vivarés (discussion | contribucions)
m correccions divèrsas
Linha 1 :
Lo '''tetraèdre''' (del [[grèc]] ancian ''tetra'' : quatre), es un [[polièdre]] compausat de quatre [[triangle]]s, de la familha de las [[piramida]]s, .
 
Cada vertèx del tetraèdre es ligat als autres per una arèstaaresta. Aquela caracteristica es rara: solament dos polièdres que la possedavanpossedisson foguèron descobertsdescobèrts, que lo polièdre de Császár qu'es omeomòrfeomeomòrf al [[tòr]], a 7 vertèxvertèxes d'òrdre 6, 14 fàcias triangularas, 21 arèstasarestas, e 1 clòt.
 
Lo tetraèdre regular, format de quatre triangles equilaterals, es un dels cinc [[polièdre regular|polièdres regulars]], o [[solid platonic|solids platonicplatonics]]. Es lo sol d'entre eles a aver quatre fàcias.
 
L'esqueleta del tetraèdre regular, l'ensemble dels vertèxes ligat per las seunas arèstasarestas, forma un [[teoria dels grafes|grafegraf]] nomenat [[grafegraf tetraedric]].
 
Un tetraèdre se dichditz ''ortocentric'' quand las seunas quatre nautors son concorentasconcorrentas. Lo jonhent es alara l'ortocentre del tetraèdre.
 
Lo tetraèdre es un [[simplèx]] de gra 3.
Linha 17 :
se <math>B</math> es la superfícia d'una basa del tetraèdre e <math>h</math> la nautor del tetraèdre se piejant sus aquela basa
 
<math>V = \frac{1}{6} \left|\det(\overrightarrow{AB},\overrightarrow{AC},\overrightarrow{AD})\right|</math> pel tetraèdre bastit sus A, B, C e D.
 
== Tetraèdre regular ==
 
Se <math>a</math> es la longor d'una arèstaaresta:
* La superfícia es egala a: <math>A=\sqrt{3}a^2</math>
* La nautor es egale a: <math>H=\sqrt{\frac23}a={\sqrt6\over3}a</math>
* Lo centre del tetraèdre es situat, ala respècte de la basa, a: <math>h=\tfrac14 H</math>
* Lo volum es egal a: <math>V=\tfrac{1}{12}\sqrt{2}a^3</math>
* La valor de l'angle central del tetraèdre regular (es a dire aqueles que forman totes los segments que partanparton del centre cap als quatre vertèxvertèxes) es de <math> \arccos(-1/3)\,</math> (aprox. 109.471°).
 
[[Imatge:Duality Tetra-Tetra.png|thumb|left|Dualitat del tetraèdre regular]]
Lo tetraèdre es lo seu [[Dual d'un polièdre|dual]], es a dire qu'en jonhantjonhent los centres de las fàcias d'un tetraèdre regular, s'obten un nòu tetraèdre regular.
 
Lo [[groogrop (matematicas)|grop]] delsde las [[isometria]]s daissant globalament invariant lo tetraèdre regular es isomòrfeisomòrf al [[grop simetric]] <math>\mathfrak{S}_4</math>. Lo grop de las isometrias positivas avent aquela meteissa proprietat es quandquant a el isomòrf al grop alternat <math>\mathfrak{A}_4</math>.
{{clr}}
 
==Tetraèdres de Möbius ==
 
Una curiositat que l'equivalent n'existís pas pels triangles: se pòt bastir dos tetraèdres dichs ''tetraèdres de Möbius'' tals que los vertèxes de l'un quin que siá d'entre eles appartenon als plans (respectius) de las fàcias opausada de l'autre. <ref>La figura joncha mòstra un exemple d'aquela e ne se traparatraparà l'explicacion dins lo livre {{fr}}''Le Jardin d'Eiden'' (2012, ed Calvage et Mounet)</ref>.
[[File:Tetra moebius.png|center|Parelh de tetraèdres de Möbius]]