Empèris nomadas : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació |
|||
Linha 11 :
Lei regiens conquistadas per lei nomads èran integradas au sen d'estats fòrça estenduts e dirigits per lei caps dei pòbles venceires. Aqueleis estats adoptavan rapidament una organizacien mesclant de principis dei societats nomadas e sedentàrias. Aquò èra necessari car lei territòris conquistats per lei nomads avián sovent de populaciens fòrça importantas a respèct dei tribús d'envaïsseires. Lei nomads avián donc besonh d'integrar d'autoctòns coma foncionaris per permetre lo foncionament de certaneis infrasturas ò administraciens desconeguts dei societats de l'[[estèpa]]. Ansin, l'evolucien deis empèris nomads foguèt dictat per dos principis principaus qu'èran la fragmentacien rapida de l'empèri entre eiretiers rivaus de son fondator e l'assimilacien dau pòble nomad au pòble sedentari pus nombrós. Lo premier fenomèn necessitava generalament una ò doa generaciens e èra favorizat per una superficia importanta. L'assimilacien necessitava tres ò quatre generaciens e èra favorizada per lo prestigi mai ò mens important de la [[civilizacion|civilizacien]] conquistada e per la possibilitat de l'adopcion mai ò mens rapida de la [[religion|religien]] dei vencuts. Per exemple, lei signes premiers de division de l'[[Empèri Mongòl]] apareguèron mens d'una generacien après la mòrt de Genghis Khan e sei successors se convertiguèron ai religiens localas ([[islam]] e [[bodisme]]) a la fin dau sègle XIII e au començament dau sègle XIV.
== Cronologia deis empèris e deis invasiens nomads ==
* Sègles VI-II avC : Empèri Escite.
* Sègle IV avC - sègle II : invasiens de China per lei Xiongnus.
* Sègles III-II avC : Empèri Hiongnu.
* Sègles I-II : Empèri Sienpei.
* Sègles IV-V : invasien de China per lei Topas.
* Sègles IV-VI : Empèri Ruanruan.
* Sègle V : invasien dei Huns en Euròpa e formacien d'un empèri (vèrs 375 - 484).
* vèrs 558 - 582 : Empèri Tujue▼
* 480 : invasien d'Índia per lei Huns Blancs.
* Sègles VI-IX : invasien deis Avars en Euròpa (a partir de 555) e existéncia d'un estat avar en Euròpa Centrala (vèrs 555 - 805).
▲* vèrs 558 - 582 : Empèri Tujue.
* 582 - 657 : Premier Khaganat dei Turcs Orientaus (scission de l'Empèri Tujue).
* 582 - 630 : Khaganat dei Turcs Occidentaus (scission de l'Empèri Tujue).
* Sègles VII-VIII : invasien dei Bulgars en Euròpa qu'es a l'origina de la [[Bulgaria]] actuala.
* 682 - 744 : Segond Khaganat dei Turcs Orientaus.
* Sègles VII - vèrs 842 : Empèri Tibetan.
* vèrs 740 - vèrs 840 : Empèri Uigur.
* 840 - 924 : Empèri Quirguiz.
* Sègles IX-X : invasien deis Ongrés en Euròpa qu'es a l'origina de l'[[Ongria]] actuala.
* Sègle XI : invasien dei Pechenegs en Euròpa, formacien d'uneis estats e dispersien a partir de 1122.
* Sègles XI-XII : invasien dei Turcs Seldjokides e formacien dau Sultanat Seldjokide (1037-1155) e d'uneis estats locaus.
* Sègles XI-XIII : invasien dei Turcs Gaznevides e formacien d'un sultanat (962-1187).
* Entre 1130 e 1135 - 1211 : Empèri Karakitan.
* Sègle XII : invasien dei Cumans en Euròpa, formacien d'un estat dins la region de Pònt destruch en 1241 per lei Mongòls.
* Sègles XII-XIII : invasien de l'Orient Mejan per lei Turcs Khwarezmians e formacien de l'Empèri Khwarezmian (1077-1231).
* Sègles XII-XIII : invasien de China per lei Jurchens.
* Sègles XIII-XIV : Empèri Mongòl.
* Sègle XIV : invasien dei [[Empèri Otoman|Turcs Otomans]] en [[Anatolia]] qu'es a l'origina de l'Empèri Otoman e de la [[Turquia]] actuala.
* Sègles XIV-XV : invasien dei Turcs Timuridas, formacien de l'Empèri Timurida (1405-1507) e d'unei principats locaus.
* Sègle XIV : invasien de l'Orient Mejan per lei Mongòls Chaïbanides que van participar a la formacien de l'estat ozbèc.
* Sègles XV-XVI : Empèri Ozbèc.
* Sègle XV : Premier Empèri Oïrot.
* 1644 : invasien de China per lei Manchós e formacien de la dinastia Qing (1644-1912).
* 1690 - 1758 : Segond Empèri Oïrot.
| |||