Alexandre lo Grand : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Addbot (discussion | contribucions)
m Bot: Migrating 137 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8409 (translate me)
Linha 11 :
 
=== Conquista de Pèrsia ===
[[FichièrFile:MacedonEmpireFormacion de l'Empèri d'Alexandre lo Grand.jpgpng|thumb|400px|LFormacion de l'empèriEmpèri d'Alexandre lo Grand.]]
En -334 aC passèt l'Ellespont, venerèt Aquilles -son predecessor mitic- dins las roïnas de Tròia, e comencèt una conquista sistematica de la còsta d'Asia Menora. La primièra batalha foguèt la del riu Granic aquel an que li donèt las satrapias de Iònia e Lídia. Puèi prenguèt Frígia e sa capitala, Gòrdion, e talhèt lo famós [[nos gordian]] ; conquistèt Cilícia e traversèt la montanha de Taur per las pòrtas de Cilícia. L'armada pèrsa l'esperava en [[Siria]] e donèt combat a Issos (-333), a la còsta; la batalha foguèt una desfacha granda pels pèrsas, que i perdèron un grand butin: lo rei Darios III escapèt en fugissent mas sa maire e sa molhèr foguèron presas. Aquela victòria dobriguèt las pòrtas de l'[[Orient Mejan]] a Alexandre: dediquèt los ans seguents a la conquista de [[Fenícia]], ont assetgèt [[Tir]], d'[[Israèl (província)|Israèl]], ont prenguèt [[Jerusalèm]], e d'Egipte, ont fondèt una ciutat novèla, [[Alexàndria]], la primièra d'una sèria longa d'aquel nom, e visitèt l'oracle de Zeus Ammon, que li profetizèt de grandas victòrias. Dominada tota la [[mar Mediterranèa|Mediterranèa]] Orientala, en 331 aC tornèt cap al nòrd per tal de liurar la batalha definitiva al grand rei Darios. Traversèt los [[riu]]s d'[[Eufrates]] e de [[Tigre (riu)|Tigre]], e lo combat, qu'aguèt luòc a Gaugamela, pròp d'Arbèla, foguèt una victòria totala pels grècs. Darios fugiguèt cap a Mèdia, mentre qu'Alexandre conquistava Babilònia, Susa, Pasargadas e Persepòlis, progressivament. Fin finala Darios foguèt traït per sos nòbles e [[assassinat]]. Alexandre onorèt son rival e enemic, e perseguiguèt sos assassins. Quand tot l'Empèri Pèrsa tombèt entre sas mans, Alexandre adoptèt lo tipe de cort e la condicion d'un prince oriental, factor que provoquèt una oposicion violenta entre lo grop de sos generals macedonians, e una conjuracion contra el, resolguda amb l'execucion de Parmeni, un de sos generals mai ancians que datava tre lo [[règne]] de son paire. Aquela conjuracion foguèt la rason de la mòrt de Filotas, filh de Parmeni, e Amintas, [[cosin]] d'Alexandre considerat pels insurgents coma lo rei legitim (Felip arribèt al tròn per que son fraire, lo regent de Macedònia, èra mòrt, e son filh, Amintas, èra encara tròp jove per governar). I aguèt tornarmai una conjuracion contra Alexandre, dirigida per sos patges, que tanpauc conseguiguèt son objectiu. Calistenes (que fins a aquel moment èra estat encargat de redigir l'istòria de las traversiás d'Alexandre) foguèt considerat coma l'instigador d'aquela conspiracion, doncas foguèt condemnat a mòrt; abans l'execucion, ça que la, se suicidèt. Lo cambiament de volontat d'Alexandre, agrandit pel sosmentement dels pèrsas e per son elevacion a personatge de reng divin coma rei grand, li portèt a preferir lo continuament de la politica tradicionala pèrsa al luòc de son idèa primitiva, e mentre que son armada e totes los grècs consideravan complit lor dever de destrusir l'enemic ancestral, el optèt per la conquista de territòris pus a l'Orient. Un de sos generals mai benvoluts, e lo darrièr de l'armada legada per son paire, foguèt Clito lo Negre, que moriguèt a mans del meteis Alexandre una nuèch de divertiment, que se'n sentiguèt otratjat. Ocupèt Bactriana après l'[[assassinat]] de Dàrius pel satrapa d'aquela zòna, se maridèt amb la princessa Roxana, e menèt son armada traversar l'Hindukush per tal de dominar la val d'Indus, amb la sola resisténcia del rei Poros de l'Idaspes.