Dòge : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Nil Blau (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Cap resum de modificació
Linha 2 :
Lo '''dòge''' èra lo primièr [[magistrat]] de qualques [[republicas italianas]], subretot de [[Venècia]] e [[Gènoa]]. Eretièr del ''[[dux]]'', foncionari bizantin del temps que Ravena e Venècia fasián partida de l'[[Empèri Bizantin]], aquel foncionari vengut poderós ensagèt de crear una succession dinastica mas deguèt daissar la plaça, als temps dels ducats medievals, a un personatge elegit per sos pars nòbles. Èra la sola magistratura amb lo [[procuraire de Sant Marc]] qu'èra [[viatgèra]] (dogat a vida generalament doat a un òme d'experiéncia).
 
La [[Dogaressa]] èra la femna du dòga.
 
== DògaDòge de Venècia ==
 
{{article detalhat|Dòga de Venècia}}
 
A [[Venècia]], lo dògadòge aviá per atribucions principalas:
* de decidir la guèrra o la patz,
* de comandar las armadas,
Linha 15 ⟶ 14:
La moneda èra batuda al nom del dòga, e non pas a sa armas; podiá causir una molhèr sonque a Venècia. En dintrant en carga se fiançava amb la [[mar Adriatica]], usatge que faisiá sens dobte allusion a l’empèri que Venècia aviá sus las mars.
 
Lo primièr dògadòge foguèt [[Paolo Lucio Anafesto]] ([[697]]). Lo 120{{n}} e darrièr dòga, [[Ludovico Manin]], èra en exercici quora la [[republica de Venècia]] foguèt conquistada per las armadas francesas ([[1797]]).
 
Los dògasdòges venecians mai celèbres son los [[Dandolo]], los [[Faliero]], los [[Tiepolo]] e los [[Gradenigo]].
 
== DògaDòge de Gènoa ==
 
{{article detalhat|DògaDòge de Gènoa}}
 
A [[Gènoa]], la dignitat de dògadòge foguèt creada en [[1339]] e foguèt d’en primièr conferada a vida, lo tot primièr dòga foguèt Simon Boccanegra; lo dòga deviá èsser de familha pldbeïana e de la faccion [[gibelin]]a. D'entres aqueles dògas perpetuals: los noms de [[Familha Guarco|Guarco]], [[Montaldo]], [[Fregoso]] e [[Adorno]], familhas en lucha perpetuala que mai d'un còp gaireben portèton la Republica cap al caós.
 
En [[1528]], [[Andrea Doria (condottière)|Andrea Doria]] faguèt decretar que s'eliriá un nòu dòga cada dos ans e que seriá causit dentre las familhas aristocraticas (28), aquel dòga deviá partejar lo poder amb un conselh de 400 membres, lo [[Senat]], causits dins la noblessa e un censor e dos cònsols. Los [[Spinola]], los [[Doria]], los [[Grimaldi]], los [[Imperiali]], los [[Durazzo]], los [[Balbi]], los [[Famille Pallavicino|Pallavicino]] mas tanben los [[Lomellini]], los [[Famille Brignole|Brignole]]-[[Sale]] son los mai celèbres. [[Gènoa]] arrestèt d’aver de dògas en [[1797]], lo darrièr foguèt Giacomo Maria Brignole Sale, sol dòga elegit dos còps, en [[1779]] e en [[1795]], a l’occupacion d'aquela republica per França.
 
En 1802, a l’imatge de França, la [[Republica liguriana]] se dotèt d’un dògadòge, membre de la familha dels [[Durazzo]].
 
== Ligams extèrnes ==