Guèrra Freja : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació
mCap resum de modificació
Linha 36 :
L'adjectiu « freja » definís aqueu periòde car lei doas poténcias, protegidas per d'arsenaus nuclears fòrça importants, poguèron jamai militarament s'afrontar dirèctament en causa dau risc de [[Destruccion Mutuala Assegurada]]. En plaça, lo conflicte se debanèt ai nivèus economic, politic e ideologic o per aliats interpausats. Ansin, maugrat l'absència d'una guèrra duberta entre Washington e de Moscò, la Guèrra Freja foguèt caracterizada per una tièra de conflictes locaus, de còps fòrça murtriers coma la [[Guèrra de Corèa]] o la [[Guèrra de Vietnam]]. Lo nombre de victimas d'aquelei guèrras es mau conegut mai leis estimacions principalas varian entre quinze e quaranta milions de mòrts<ref>'''([[francés|fr]])''' [[André Fontaine]], ''La Tâche Rouge'', Edicions de la Martinière (2004), p. 11.</ref>. Pasmens, la logica de confrontacion entre lei dos blòts foguèt pas absoluda e de periòdes de destenduda podián existir entre lei dos blòts.
 
Ansin, après la [[Dusau Guèrra Mondiau|Segonda Guèrra Mondiala]], lo debanament de la Guèrra Freja es devesit entre Xsièis periòdes. Lo premier se debanèt de 1945 a 1947-1948 e foguèt caracterizat per la rompedura progressiva de la Granda Aliança victoriosa dei país de l'Axe. Puei, leis annadas de 1947-1948 fins a la mòrt de [[Stalin]] en 1953 foguèron una epòca de confrontacion fòrça activa que veguèt la formacion dei dos blòts enemics. Dins aquò, après la mòrt de Stalin, sei successors adoptèron una politica pus moderada dicha « Coexisténcia Pacifica » que s'acabèt en 1962 ambé la [[Crisi de Cuba]]. La gravitat d'aquela crisi entraïnèt lo besonh de crear una destenduda vertadiera entre leis Estats Units e l'Union Sovietica per defugir un conflicte nuclear. De 1962 a 1979, lei relacions entre lei dos país foguèron donc relativament bònas e aqueleis annadas, dichas « Destenduda », foguèron marcadas per la signatura d'uneis acòrds per assegurar la patz entre Estatsunidencs, Sovietics e leis aliats europèus respectius dei dos poissanças. L'invasion sovietica d'[[Afganistan]] marquèt la fin d'aqueu periòde e la reactivacion de la logica de confrontacion de 1980 a 1985. Pasmens, l'economia sovietica èra plus capabla de tenir lo ritme impausat per la novèla corsa ais armaments dau president [[Ronald Reagan|Reagan]]. Entre [[1985]] e [[1986]], lo govèrn sovietic acceptèt de negociar una reduccion fòrça importanta deis armaments nuclears e convencionaus per assaiar de se concentrar sus la reforma de son sistèma economic. A partir de 1989, sa decision d'arrestar d'intervenir dins leis afaires interiors dei país dau Pacte de Varsòvia entraïnèt una revòuta generalizada dei populacions d'Euròpa Orientala, l'afondrament dau blòt de l'Èst e lo revelh dei nacionalitats de la region desirosas d'independéncia après de decennis de dominacion sovietica. De 1990 a 1991, aquelei nacionalitats anavan proclamar una tièra d'estats novèus e entraïnèron la disparicion dau poder sovietic e finalament sa dissolucion oficiala lo 31 de decembre de 1991.
 
La Guèrra Freja s'acabèt donc una victòria deis [[Estats Units d'America]] que venguèron l'unica superpoténcia mondiala a partir de 1991. D'efèct, en fòra de l'afondrament de l'[[Union Sovietica]] e de l'afebliment de la [[Russia|Federacion de Russia]] que li succediguèt, l'annada 1956 e la Crisi de Suez aviá vist la confirmacion de l'afebliment e dau declin dau [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e de [[França]], lei dos poissanças colonialas dau sègle XIX, reduchs au ròtle de poténcias segondàrias e satellits de Washington. Lo rèsta dau blòt comunista èra d'ara endavant centrat sus China, enemiga de l'URSS dempuei leis annadas 1990, e sei govèrns deguèron pauc a pauc acceptar de reformas per se raprochar dau modèl economic capitalista.