Rus : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Баш
JC1 (discussion | contribucions)
Anullacion de las modificacions 1686039 de 46.118.153.7 (discutir | contribucions)
Linha 1 :
{{1000 fondamentals}}
Баш
{{Lenga
|Lenga= Rus русский язык ''russkiy yazyk''
|País= [[Russia]] , [[Ancianas republicas sovieticas]], [[Israèl]], [[Mongolia]], [[Vietnam]] e [[Svalbard]].
|Regions=[[Euròpa]], [[Asia]].
|personas=per primièra lenga 145 milions; per segonda lenga 110 milions de
|n=8
|tipologia={{SVO}} {{Tipologia Caen|RUS}}
{{Lenga accentuala}}
|familha=grop [[lengas indoeuropèas|indoeuropèu]]<br />
&nbsp;[[Baltoeslau]]<br />
&nbsp;&nbsp;[[eslau]]<br />
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[eslau oriental]]<br />
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''rus''' <br />
|status=[[Russia]], [[Bielorussia]], [[Cazacstan]], [[Quirguizstan]], [[Nacions Unidas]], [[Crimèa]], [[Abkhazia]], [[Ossètia del sud]], [[Transnistria]], [[Gagauzia]].
|academia=[[Acadèmia de las sciéncias de Russia|Росси́йская Акаде́мия Нау́к]]
|iso-1=ru
|iso-2=rus
|iso-3=rus
|iso-6=rus
|iso-6P=sven
|grop=[[lengas eslavas]]
|mòstra=
Article primièr de la Declaracion dels Dreches de l'Òme <br /><br />
'''Статья 1'''<br /><br />
Все люди рождаются свободными и равными в своем достоинстве и правах. Они наделены разумом и совестью и должны поступать в отношении друг друга в духе братства.
|espandida=I (lenga individuala)|tipe=L (lenga viva)}}
 
Lo '''rus''' o ''lenga russa'' (nom autoctòn: русский язык ''russkiy yazyk'', [ˈruskʲɪj jɪˈzɨk]) es la lenga parlada sus la zòna mai larga en [[Eurasia]], e la pus parlada de las [[lengas eslavas]].
 
Lo rus es una [[lengas indoeuropèas|lenga indoeuropèa]]. Al dintre de la familha de las lengas eslavas, es una de las tres lengas vivas del [[grop eslau oriental]] amb l'[[ucraïnian]] e lo [[bielorús]].
 
Las primièras atestacions de [[Slavonic]] oriental son del [[sègle X]]. Lo rus a servat la màger part de l'estructura sintetico-inflexionala e de las rasics del vocabulari de la lenga anciana mai se integrèt un fais de vocabulari internacional dins los domenis de la [[politica]], de la [[sciéncia]] e de la [[tecnologia]].
 
Foguèt una lenga de granda importància internacionala al [[sègle XX]] e es una de las lengas oficialas de las [[Nacions Unidas]].
 
[[Fichièr:LanguageMapRussian.png|thumb|300px|right|Lo monde russofòn]]
 
== Prononciacion e alfabet ==
Lo rus es una [[lenga de tons|lenga non tonala]] ; l'accent dels mots es variable (se pòt desplaçar d'una forma a l'autra). Las vocalas non accentuadas son brèvas e reduchas (la sillaba non accentuada precedent l'accent es mens reducha que las autras).
 
Lo rus s'escriu amb una version de l'[[alfabet cirillic]] comportant 33 letras.
 
Lo tablèu seguent presenta las majusculas e lor equivalent :
{| border="0" rules="all" style="border: 1px solid #999; background-color:#FFFFFF"
|- align="center" bgcolor="#cccccc"
! Majuscula || Minuscula || Nom || [[Transliteracion]] || Prononciacion<br />([[API]]) || Prononciacion<br />(occitan)
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[А]] || align="center" style="font-size:large" | а || ''a'' || a || [a] || a
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Б]] || align="center" style="font-size:large" | б || ''be'' || b || [b] ~ {{APIb|[bʲ]}} || b
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[В]] || align="center" style="font-size:large" | в || ''ve'' || v || [v] ~ {{APIb|[vʲ]}} || v (fr)
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Г]] || align="center" style="font-size:large" | г || ''ge'' || g || [g] ~ {{APIb|[gʲ]}} || g dur
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Д]] || align="center" style="font-size:large" | д || ''de'' || d || [d] ~ {{APIb|[dʲ]}} || d
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Е]] || align="center" style="font-size:large" | е || ''je'' || e, è, ye || {{APIb|[ʲɛ]}} || yè
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Ё]] || align="center" style="font-size:large" | ё || ''jo'' || o, yo || {{APIb|[ʲo]}} || yo
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Ж]] || align="center" style="font-size:large" | ж || ''že'' || ž, j, zh || {{APIb|[ʒ]}} || j
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[З]] || align="center" style="font-size:large" | з || ''ze'' || z || [z] ~ {{APIb|[zʲ]}} || z
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[И]] || align="center" style="font-size:large" | и || ''i'' || i || [i] || i
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Й]] || align="center" style="font-size:large" | й || ''i s kratkoj''<br /> <small>и с краткой</small> || j, y, ĭ || [j] || y
|- bgcolor="#eeffff"
| align="center" style="font-size:large" | [[К]] || align="center" style="font-size:large" | к || ''ka'' || k || [k] ~ {{APIb|[kʲ]}} || k
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Л]] || align="center" style="font-size:large" | л || ''el'' || l || {{APIb|[ɫ] ~ [ʎ]}} || l
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[М]] || align="center" style="font-size:large" | м || ''em'' || m || {{APIb|[m] ~ [mʲ]}} || m
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Н]] || align="center" style="font-size:large" | н || ''en'' || n || {{APIb|[n] ~ [nʲ]}} || n
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[О]] || align="center" style="font-size:large" | о || ''o'' || o || [o] || o
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[П]] || align="center" style="font-size:large" | п || ''pe'' || p || [p] ~ {{APIb|[pʲ]}} || p
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Р]] || align="center" style="font-size:large" | р || ''er'' || r || [r] ~ {{APIb|[rʲ]}} || r
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[С]] || align="center" style="font-size:large" | с || ''es'' || s || [s] ~ {{APIb|[sʲ]}} || s dur
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Т]] || align="center" style="font-size:large" | т || ''te'' || t || [t] ~ {{APIb|[tʲ]}} || t
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[У]] || align="center" style="font-size:large" | у || ''u'' || u || [u] || o
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Ф]] || align="center" style="font-size:large" | ф || ''ef'' || f || [f] ~ {{APIb|[fʲ]}} || f
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Х]] || align="center" style="font-size:large" | х || ''ha'' || h, kh || [x] ~ {{APIb|[xʲ]}} || kh arabi, jota
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Ц]] || align="center" style="font-size:large" | ц || ''ce'' || c, {{APIb|ts͡}} || {{APIb|[ʦ]}} || ts
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Ч]] || align="center" style="font-size:large" | ч || ''če'' || č, tch || {{APIb|[ʧʲ]}} || tch
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Ш]] || align="center" style="font-size:large" | ш || ''ša'' || š, ch || {{APIb|[ʃ]}} || ch
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Щ]] || align="center" style="font-size:large" | щ || ''šča'' || ŝ, šč, chtch || {{APIb|[ʃʲʧʲ]}} || chtch
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Ъ]] || align="center" style="font-size:large" | ъ || ''tvjordyj znak'' <br /> <small>твёрдый знак</small> || ”, " || - [palat.] || ''muet''
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Ы]] || align="center" style="font-size:large" | ы || y<br /><small>(''jery'', еры)</small> || y || {{APIb|[ɨ]}} || i tendu
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Ь]] || align="center" style="font-size:large" | ь || ''mjahkij znak''<br /> <small>мягкий знак</small> || ’, ' || + [palat.] || y
|- bgcolor="#eeffff"
| align="center" style="font-size:large" | [[Э]] || align="center" style="font-size:large" | э || ''è oborotnoje''<br /><small>э оборотное</small> || è, ė, e || {{APIb|[ɛ]}} || è
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Ю]] || align="center" style="font-size:large" | ю || ju || û, you, iu, iu͡ || {{APIb|[ʲu]}} || io
|-
| align="center" style="font-size:large" | [[Я]] || align="center" style="font-size:large" | я || ja || â, ya, ia, ia͡ || {{APIb|[ʲa]}} || ia
|}
 
{{Lenga oficiala|Rus|de Bielorussia}}
{{Lenga oficiala|Rus|de Cazacstan}}
{{Lenga oficiala|Rus|de Quirguizstan}}
{{Lenga oficiala|Rus|de Russia}}
 
[[Categoria:Lenga eslava]]
[[Categoria:Lenga d'Ucraïna]]
 
[[ab:Урыс бызшәа]]
[[af:Russies]]
[[ak:Russian kasa]]
[[als:Russische Sprache]]
[[am:መስኮብኛ]]
[[an:Idioma ruso]]
[[ang:Russisc sprǣc]]
[[ar:لغة روسية]]
[[arc:ܠܫܢܐ ܪܘܣܝܐ]]
[[arz:روسى]]
[[ast:Rusu]]
[[av:ГІурус мацI]]
[[ay:Rusi aru]]
[[az:Rus dili]]
[[ba:Урыҫ теле]]
[[bar:Russische Sproch]]
[[bat-smg:Rosu kalba]]
[[bcl:Ruso]]
[[be:Руская мова]]
[[be-x-old:Расейская мова]]
[[bg:Руски език]]
[[bi:Toktok Rusia]]
[[bn:রুশ ভাষা]]
[[bo:ཨུ་རུ་སུའི་སྐད།]]
[[br:Rusianeg]]
[[bs:Ruski jezik]]
[[bxr:Ород хэлэн]]
[[ca:Rus]]
[[cdo:Ngò̤-lò̤-sṳ̆-ngṳ̄]]
[[ce:Órsiyn mott]]
[[ceb:Rinuso]]
[[ckb:زمانی ڕووسی]]
[[co:Lingua russia]]
[[crh:Rus tili]]
[[cs:Ruština]]
[[csb:Rusczi jãzëk]]
[[cu:Роусьскъ ѩꙁꙑкъ]]
[[cv:Вырăс чĕлхи]]
[[cy:Rwseg]]
[[da:Russisk (sprog)]]
[[de:Russische Sprache]]
[[diq:Ruski]]
[[dsb:Rusojska rěc]]
[[dv:ރޫސީ]]
[[el:Ρωσική γλώσσα]]
[[eml:Róss]]
[[en:Russian language]]
[[eo:Rusa lingvo]]
[[es:Idioma ruso]]
[[et:Vene keel]]
[[eu:Errusiera]]
[[fa:زبان روسی]]
[[fi:Venäjän kieli]]
[[fiu-vro:Vinne kiil]]
[[fo:Russiskt mál]]
[[fr:Russe]]
[[frp:Russo]]
[[frr:Rüsk]]
[[fy:Russysk]]
[[ga:An Rúisis]]
[[gag:Rus dili]]
[[gan:俄語]]
[[gd:Ruisis]]
[[gl:Lingua rusa]]
[[gn:Rrusiañe'ẽ]]
[[got:𐍂𐌿𐍃𐌰𐍂𐌰𐌶𐌳𐌰]]
[[gv:Rooshish]]
[[hak:Ngò-lò-sṳ̂-ngî]]
[[he:רוסית]]
[[hi:रूसी भाषा]]
[[hif:Russi bhasa]]
[[hr:Ruski jezik]]
[[hsb:Rušćina]]
[[ht:Lang ris]]
[[hu:Orosz nyelv]]
[[hy:Ռուսերեն]]
[[ia:Lingua russe]]
[[id:Bahasa Rusia]]
[[ik:Uruusiq uqautchit]]
[[ilo:Pagsasao a Rúso]]
[[io:Rusiana linguo]]
[[is:Rússneska]]
[[it:Lingua russa]]
[[ja:ロシア語]]
[[jbo:rukybau]]
[[jv:Basa Rusia]]
[[ka:რუსული ენა]]
[[kbd:Урысыбзэ]]
[[kk:Орыс тілі]]
[[km:ភាសារុស្ស៊ី]]
[[kn:ರಷ್ಯಾದ ಭಾಷೆ]]
[[ko:러시아어]]
[[koi:Роч кыв]]
[[krc:Орус тил]]
[[ku:Zimanê rûsî]]
[[kv:Роч кыв]]
[[kw:Russek]]
[[ky:Орус тили]]
[[la:Lingua Russica]]
[[lad:Lingua russa]]
[[lb:Russesch]]
[[lbe:Оьрус маз]]
[[lez:Урус чӀал]]
[[li:Russisch]]
[[lij:Lengua russa]]
[[lmo:Lengua rüssa]]
[[lo:ພາສາລັດເຊຍ]]
[[lt:Rusų kalba]]
[[lv:Krievu valoda]]
[[mdf:Рузонь кяль]]
[[mg:Fiteny rosy]]
[[mhr:Руш йылме]]
[[mk:Руски јазик]]
[[ml:റഷ്യൻ ഭാഷ]]
[[mn:Орос хэл]]
[[mr:रशियन भाषा]]
[[mrj:Руш йӹлмӹ]]
[[ms:Bahasa Rusia]]
[[myv:Рузонь кель]]
[[mzn:روسی]]
[[na:Dorerin Ratsiya]]
[[nah:Rusiatlahtōlli]]
[[nap:Russo]]
[[nds:Russ’sche Spraak]]
[[nds-nl:Russisch]]
[[ne:रूसी भाषा]]
[[new:रूसी भाषा]]
[[nl:Russisch]]
[[nn:Russisk]]
[[no:Russisk]]
[[nrm:Russe]]
[[nv:Biʼééʼ Łichííʼí bizaad]]
[[os:Уырыссаг æвзаг]]
[[pa:ਰੂਸੀ ਭਾਸ਼ਾ]]
[[pag:Salitan Rúso]]
[[pap:Ruso]]
[[pcd:Russe]]
[[pih:Rushan]]
[[pl:Język rosyjski]]
[[pms:Lenga russa]]
[[pnb:روسی]]
[[ps:روسي ژبه]]
[[pt:Língua russa]]
[[qu:Rusu simi]]
[[rm:Lingua russa]]
[[rmy:Rusikani chhib]]
[[ro:Limba rusă]]
[[roa-tara:Lènga russe]]
[[ru:Русский язык]]
[[rue:Російскый язык]]
[[sa:रूसी भाषा]]
[[sah:Нуучча тыла]]
[[sc:Limba russa]]
[[scn:Lingua russa]]
[[sco:Roushie leid]]
[[se:Ruoššagiella]]
[[sh:Ruski jezik]]
[[simple:Russian language]]
[[sk:Ruština]]
[[sl:Ruščina]]
[[sm:Gagana fa'a Lusia]]
[[so:Af-Ruush]]
[[sq:Gjuha ruse]]
[[sr:Руски језик]]
[[srn:Rusitongo]]
[[su:Basa Rusia]]
[[sv:Ryska]]
[[sw:Kirusi]]
[[szl:Rusko godka]]
[[ta:உருசிய மொழி]]
[[te:రష్యన్ భాష]]
[[tet:Rusu]]
[[tg:Забони русӣ]]
[[th:ภาษารัสเซีย]]
[[tk:Rus dili]]
[[tl:Wikang Ruso]]
[[tpi:Tok Rasia]]
[[tr:Rusça]]
[[tt:Urıs tele]]
[[ty:Reo Rūtia]]
[[udm:Ӟуч кыл]]
[[ug:رۇس تىلى]]
[[uk:Російська мова]]
[[ur:روسی زبان]]
[[uz:Rus tili]]
[[vec:Łéngua rusa]]
[[vep:Venäkel']]
[[vi:Tiếng Nga]]
[[vo:Rusänapük]]
[[war:Rinuso]]
[[wuu:俄语]]
[[xal:Орсин келн]]
[[xmf:რუსული ნინა]]
[[yi:רוסיש]]
[[yo:Èdè Rọ́síà]]
[[zh:俄语]]
[[zh-min-nan:Lō͘-se-a-gí]]
[[zh-yue:俄文]]
[[zu:IsiRashiya]]
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/wiki/Rus »