Patz : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
MerlIwBot (discussion | contribucions)
m Robòt Apondre: kk:Бейбітшілік
Xqbot (discussion | contribucions)
m r2.7.3) (Robòt Apondre: pcd:Pèx; changement de type cosmétique
Linha 1 :
{{1000 fondamentals}}
[[ImatgeFichièr:Peace symbol.svg|thumb|right|Simbòl de la patz]]
Lo mot '''patz''' deriva del [[latin]] ''pax'' e generalament se definís, al sens positiu, coma un estat de tranquillitat o de quietud, e dins un sens opausat coma abséncia d'inquietud, de violéncia o de guèrra.
 
Linha 10 :
* La [[Comunautat Europèa]] signèt, pel 40en [[aniversari]] de la fin de la [[Segonda Guèrra Mondiala]], la ''[[Declaracion sus la Patz]]''. Un paragraf essencial del tèxte disiá:
 
: {{cita|Quand remembram los terribles sofriments de la Segonda Guèrra Mondiala e l'experiéncia comuna de 40 ans de patz e [[libertat]], nos engatjam tornarmai per crear un monde perque totes los pòbles beneficien dels avantatges de la patz, la [[libertat]] e la [[justícia]], aparats de l'opression, la [[paur]] e la [[misèria]]; un [[monde]] ont l'individú pòsca assumir sas responsabilitats d'esperel, sa [[familha]] e sa [[comunitat]]; un mond ont totas las [[nacion|nacions]]s, grandas o pichonas, pòscan trabalhar en comun per la creacion d'un futur melhor per tota l'[[umanitat]].}} (Declaracion del 4 de mai de [[1985]])
 
== Simbòls ==
Linha 30 :
=== La colomba blanca ===
 
[[ImatgeFichièr:Peace.gif|thumb|right|La colomba de la patz]]
La colomba blanca amb un ram d'olivièr dins lo bèc, es reconeguda universalament coma lo simbòl de la patz aprèp las guèrras del sègle XX, a una origina biblica. Dins lo [[judaïsme]], lo [[cristianisme]] e l'[[islam]] lo ram d'[[olivièr]] significa la patz. Lo Pentateuc, l'Ancian Testament e l'Alcoran racòntan l'istòria de l'Arca de Noè (Libre de la Genèsi 8:11), ala una colomba foguèt encargada de veire quin èra l'estat del monde aprèp lo deluvi universal; al cop que tornèt amb un ram d'olivièr al bèc, mostrèt que las aigas ja avián baissat (es a dire que lo deluvi ja s'èra acabat) e que podiá per aquò reculhir la primièra rama d'olivera que trobèt.
 
D'autra banda, la tradicion grèga considèra tanben las brancas de l'olivièr coma simbòl de patz (foguèt considerada coma planta sagrada de l'anciana divessa de la sapiença, [[Atena]]), e tanben l'armada romana desrotada utilizava de brancas d'olivièr coma bandièra blanca de reddicion.
Linha 39 :
Autres simbòls de la patz pòdon èsser lo signe de victòria amb los dets (que originariament foguèt solament lo dels moments de victòria) que, ulteriorament pendent las protèstas contra la [[Guèrra de Vietnam]] (e aprèp contra d'autras guèrras), venguèt un simbòl de patz. Se popularizèt mercé al movement hippie, e es encara utilizat a l'ora d'ara.
 
[[ImatgeFichièr:PACE-flag.svg|thumb|bandièra de l'Arc de Sant Martin coma bandièra de la patz]]
 
La [[bandièra de l'Arc de Sant Martin]] facha de sèt bendas amb las colors de l'arc de Sant Martin e lo mot ''patz'' (''pace'') escrit al mitan en color blanca. (Cal pas confondre amb la [[bandièra gai]], qu'aquela a sièis bendas, manca la benda de color turquesa e la primièra benda es roja).
Linha 50 :
 
== Patz, politica e autras accepcions ==
[[ImatgeFichièr:Martin_Luther_King_Jr_with_medallion_NYWTS.jpg|thumb|right|Martin Luther King]]
Se pòt soslinhar que totas las culturas considèran pas la patz d'una manièra positiva. Dins de pòbles coma los [[vikings]] o los [[Uns]], la principala activitat foguèt lo sacatge de comunitats prèpas, exaltan al contrari los guerrièrs. L'articulacion entre la patz e son opausat (coma la guèrra, la violéncia, lo conflicte o la colèra) es una de las claus:
* L'estatut de l'individú.
Linha 60 :
Lo ''[[I Ching]]'', l'opausat a la patz es l'estagnacion. Simbolicament, aquò indica que la patz es pas un absolut, mas una recèrca permanenta. E mai, indica que lo conflicte es pas l'opausat de la patz. Caldriá èsser en camin cap a la patz, transformar lo conflicte, pas lo suprimir. Las gestions nonviolentas encarnan aquel procèssus de transformacion pacifica del conflicte.
 
La "patz romana" (en referéncia a la ''Pax romana'' de l'[[Empèri Roman]]) es una situacion ont una fòrça de govèrn exercís lo poder d'un biais unilateral, sens èsser somesa a ges de contraròtle e sens respectar los dreches d'aqueles que govèrnan. Lo prepaus de l'expression es de diferenciar aquela situacion que se considèra pas coma vertadièrament la patz, perque encara qu'aja pas de violéncia o conflictes armats constituís pas una situacion ideala o qu'es destinada a perdurar.
 
[[Martin Luther King]] diguèt en sa ''Letra de Birmingham'', escrita en prison<ref>[http://www.sas.upenn.edu/African_Studies/Articles_Gen/Letter_Birmingham.html Letra de Birmingham escrita en preson]</ref>, que la vertadièra patz es simplament l'abséncia de tension: es la preséncia de [[justícia]].
Linha 67 :
=== La nocion de patz dins la Bíblia ===
 
Dins l'[[Ancian Testament]], l'expression {{cita|patz}} (''shalom'') es especialament emplegada dins las salutacions que se referisson a un benestar material e esperitual: "La patz siá amb tu" o "amb vosautres" (cf. Gn 29, 6) e dins aquel sens s'opausa pas a la guèrra.<ref>Se sona quitament "partir en patz cap a la guèrra" (cf. ''2Sm 11, 7'').</ref> Aquela patz pòt solament venir de [[Yahveh]] d'esperel que vòl donar per recompensar per la fidelitat de son pòble a l'Aliança alara que la patz al sens mai larg s'espèra pels tempses del Messi que se nomena Prince de la patz (cf. Is 9, 6).
 
Dins lo [[Nòu Testament]] l'expression ειρενη manten lo sens donat dins l'Ancian Testament, mas tanben es influit pel contèxte grèc qu'implica una abséncia d'enemics o contrarietats:
{{cita|''Ajudatz vos los uns als autres per amor, en s'esforçant de conservar l'unitat de l'Esperit pel ligam de la patz.|''Ef 4 2-3''}}
 
Pasmens, es per l'union amb Crist e la reconciliacion qu'El autregèt que se pòt parlar de vertadièra patz entre totes, que sián josieus o gentils (cf. Rm 5, 1-5, Ef 2, 14-22).
 
== Educacion per la patz ==
Linha 96 :
* [[Prèmi Nobel de la Patz]].
* [[Nonvioléncia]]
 
[[categoria:Patz]]
 
== Ligams extèrnes ==
{{ca}}[http://curiositats.cat/index.php/component/content/article/14-cultures/1318-origen-del-simbol-de-la-pau.html Orígens dels símbols de la pau]
 
[[categoriaCategoria:Patz]]
 
[[af:Vrede]]
Linha 167 ⟶ 166:
[[nn:Fred]]
[[no:Fred]]
[[pcd:Pèx]]
[[pdc:Fridde]]
[[pl:Pokój (polityka)]]