Sistèma de posicionament global : Diferéncia entre lei versions

Es un Sistèma Global de Navegacion per Satellit (GNSS) que permet determinara pertotes totde lo mondedeterminar la posicion d'una persona, un veïcul o una nau, amb una desviacionaproximacion de quatre mètres. Lo sistèma foguèt desvolpat e installat, e a l'ora d'ara gerit, pel [[departament de la Defensa dels Estats Units d'America|departament de la Defensa]] dels [[Estats Units d'America]].

Lo GPS funciona mejans un malhum de satellits qu'orbitan a l'entorn de la tèrra. Quand se desira determinar la posicion, l'aparelh utilizat se localiza automaticament amb al minim quatre satellits del malhum, de quinesque rep de senhals indicant la posicion e lo relòtge de cadun d'aquels. Sus la basa d'aqueles senhals, l'aparelh sincroniza lo relòtge del GPS e calcula lo retard dels senhals, es a dire, la distància al satellit. Per "triangulacion" calcula la posicion que se tròba. La triangulacion dins lo cas del GPS, a diferéncia del cas 2-D que consistís a decobrir l'angle al respècte dels punchs coneguts, se basa a determinar la distància de cada satellit al respècte del punt de mesura. Conegudas las distàncias, se determina aisiment la quita posicion relativa al respècte dels tres satellits. Coneissent en mai de las coordenadas o posicion de cadun d'els pel senhal qu'emeton, s'obten la posicion absoluta o coordenadas realas del punch de mesura. Tanben se capita amb una exactitud extrèma lo relòtge del GPS, quitament a aquela dels relòtges atomics perque dempuèi la tèrra se sincronizen amb los satellits.

Actualament l'[[Union EuropeaEuropèa]] tenta de lançar lo seu pròpi sistèma de posicionament per satellit, nomenat [[Sistèma Galileo]].

En [[1957]], l'[[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas]] lancèt dins l'espaci lo [[satellit artificial|satellit]] [[SputnikSpotnik I]], qu'èra seguit mejans l'observacion de l'[[efècte Doppler]] del senhal que transmetiá. Aquò, faguèt començar a pensar que, de meteis biais, la posicion d'un observator poiriá èsser establida mejans l'estudi de la frequéncia Doppler d'un senhal transmés per un satellit que l'orbita siáèra determinada amb precision.

L'[[Armada dels Estats Units d'America]] lèu apliquèt aquela tecnologia, per provesirfornir los sistèmas de navegacion de las seunas flòtas d'observacions de posicions actualizadas e precisas. Atal nasquèt lo sistèma [[TRANSIT]], que demorèt operatiu a [[1964]], e vèrs [[1967]] venguèt disponible, en mai, per l'usatge comercial.

Las actualizacions de posicion, alara, èran disponiblas cada 40 minutas e l'observator devia dedeviá demorar gaireben estatic per poder obtenir d'informacions adequadaaadequada.

En [[1973]] se combinèt los programas de l'[[Armada dels Estats Units d'America]] e de la [[Fòrça Aèria dels Estats Units d'America]] (aquel darrièr consistian en una tecnica de transmission codificada que provesiáfornissiá de donadas necessàrias utilizant un senhal modulat amb un còdi de PRN (Pseudo-Random Noise: soroll pseudo-aleatori), conegut jol nom de Navigation Technology Program (programa de tecnologia de navegacion), fin finala nomenat NAVSTAR GPS.

Entre [[1978]] e [[1985]] se desvolupèt e lancèron onze satellits prototipprototips experimentals NAVSTAR, que d'autras generaciongeneracions seguirán, fins a constituir la constellacion actuala, que foguèt declarada «capacitat operacional inicial» en decembre de [[1993]] e «capacitat operacional total» en abril de [[1995]].

[[Fichièr: 2 SOPS space systems operator 040205-F-0000C-001.jpg|thumb|OperadoraOperatriz de satèl·litssatellits controlant la constel NAVSTAR-GPS, a la Base Aèria de Schriever.]]

* ''' Sistema de satellits ''': Es format per 24 unitats amb de trajectòrias sincronizadas per cobrir tota la superfícia del glòbe terrestre. Mai concretamenteconcrètament, repartits en 6 plans orbitals de 4 satellits cadun. L'energia electrica que demandan per lo seu foncionament se la pren dels dos panèls solars adossats als seus costats.

Lo programa GPS III perseguís l'objectiu de garantir que lo GPS satisfarà lo besonh militars e civils prevists pels 30 ans porvenir. Aquel programa se desenvolupará en 3 estapas (una d'aquela es lo GPS II), mai flexible, permet cambis futurs e reduís lolos risquesriscs. Lo desvolopament de satellits GPS II comencèt en 2005, e lo primièr será disponible pel lançament en 2012, amb l'objectiu d'acabar la transicion completa de GPS III en 2017. Los desis son los seguents.

* La situacion dels satellits se coneis pel receptor amb per basa los efemèridsefemerids (5 [[elements orbitals]]), paramètres que son transmeses pels meteisses satellits. La colleccion d'efemerids de tota la constellacion es complèta cada 12 [[minutas]] e demòra dins lo receptor GPS.

* Lo receptor GPS mesura la seuna distància fins als satellits, e utilisa aquela informacion per calcular la seuna posicion. Aquela distància se mesura en calculant lo temps que lo senhal pren per arribar al receptor. Conegut aquel temps e se basant sul fach que lo senhal viatja a la [[velocitat de la lutz]] (levat qualuesqualques correccions), se pòt calcular la distància entre lo receptor e lo satellit.

A causa del caràcter militar del sistèma GPS, lo Departament de Defensa dels Estats Units d'America. Los Estats Units d'America se reservavan la possibilitat d'inclure un cert gra d'error aleatòri, que pòiriá variar de 15 a {{unitat|100|m}}. La nomenada ''' [[disponibilitat selectiva]] ''' (S/A) foguèt abandonada lo [[2 de mai]] de [[2000]]. Pasmens s'a l'ora d'ara s'apicaaplica pas mai aquela error inducha, la precision intrinsèca del sistèma GPS depèn del nombre de satellits visibles dins un moment e una posicion determinadas.

Amb un nombre elevat de satellits (7, 8 o 9 satèl·litssatellits captats), e s'aqueles tenon una geometria adequada, pòdon obtenir de precisions inferiora a 2,5 mètres 95% del temps. Se s'activa del sistema [[DGPS]] nomenat [[SBAS]] ([[WAAS]]-[[EGNOS]]-[[MSAS]]), la precision melhora seriá inferiòra a un mètre dins 97% dels cases. (Aquests sistemes SBS s'aplica pas en Sudamerica, perque aquela zona compta pas aquel tipe de satellits geoestacionaris)

En introduisent lo retard, lo receptor compara una seriá de [[bit]]s recebuda del satellit amb una version intèrna, mejans un [[motor de correlacion]], cablat dins una piuse especializada.<ref> "Commission" U.S. International Trade Commission; Certain GPS Chips, Associated Software and Systems, and Products Containing Same, Inv. 337-TA-596 [http://books.google.cat/books?id=Rr2jFAOKW3oC&pg=PA6&dq=Gps+Correlation+Engine&hl=es&ei=W7WiTpHhHoSg-AboqsGRBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CDkQ6AEwAQ#v=onepage&q=Gps%20Correlation%20Engine&f=false]; DIANE</ref><ref> "made-in-china" made-in-china.com; GPS Chips: Gps Correlation Engine ( LS4000 ) [http://www.made-in-china.com/showroom/locsensetechnology/product-detailhWJxnCEOqQLq/China-Gps-Correlation-Engine-LS4000-.html made-in-china.com]</ref> Quand se comparan los tèrmes de la seriá, electronicament se pòt menar la diferencia cap a 1% d'un temps BIT, o aproximavament 10 nanosegondas pel còdi C/A. Ara los senhals GPS se propagan a la velocitat de la lutz, que representa una error de 3 mètres. Aquela es l'error minima possible se s'utizautiliza pas que lo senhal GPS C/A.

|Errors numericas||± 1 m o menysmens