Perigòrd : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Cedric31 (discussion | contribucions)
Clima sens t
Vivarés (discussion | contribucions)
m "altitud" ; SI (blanc avant °C)
Linha 12 :
[[Image:Carteroute24.jpg|thumb|right|250px|Carta de Perigòrd]]
 
LongitudaLongitud : entre 0° 3' oest e 1° 25' est.<br />
LatitudaLatitud : entre 44° 35' e 45° 42' nòrd
 
La superficia de Perigòrd, pres coma lo departament de [[Dordonha (departament)|Dordonha]], es de 9200 km2km<sup>2</sup> (tresen reng de [[França]], darrier [[Gironda]] e [[Lanas]]. Sa situacion de transicion entre lo [[Massiu Central]] e lo [[Bacin Aquitan]] li balha una granda varietat de sòus e de païsatges. Perigòrd fai partida de la region [[Aquitània]]. Los departaments vesins son [[Vinhana Nauta]], [[Corresa (departament)|Corresa]], [[Òlt (departament)|Òlt]], [[Òlt e Garona]], [[Gironda]], [[Charanta Maritima]] e [[Charanta]].
 
Se ditz sovent que lo Perigòrd a quatre testas. Aqueu Perigòrd quadricefal se compausa entau :
Linha 22 :
* Au centre, lo Perigòrd '''blanc''' (a l'entorn de [[Perigüers]] e de [[Rabairac]] devers [[Charanta]]); son nom ven dau sòu calcari que balha una colora blancha a las terras de quela region.
* Au sud-est, lo Perigòrd '''negre''' (a l'entorn de [[Sarlat]]); istoricament qu'es la mai anciana apelacion de las quatre, son nom ven de las forests de jarrics, plan sombras tota una partida de l'annada (e non pas de la color de la trufa). Sos abitants parlan dau "Sarladés". Qu'es un país vesin dau [[Carcin]], d'un biais culturau e geografic.
* Au sud-oest, lo Perigòrd '''purpau''' (a l'entorn de [[Bergerac (comuna)|Brageirac]]); quela apelacion toristica es la mai recenta (annadas 1970-801980), lo purpau remembra la color de las fuelhas de vinha per la davalada. Sos abitants lo disen lo "Brageiragués".
 
 
Linha 30 :
La pleguda mejana annadiera es de 860 mm. Mas l'asaigatge annadier es pas bric unifòrme. La pluviometria créis dau sud-oest au nòrd-est segon lo releu. La diferença es mai que mai marcada entre la bassa valada de [[Dordonha (flume)|Dordonha]] (750 mm en [[La Mòta de Mont Ravèl]]) e los punts los mai nauts dau Nontronhés (1160 mm en [[Puei'Gut e Pluviers]]). De son costat, emb 900 mm annadiers, la pleguda dau Sarladés es mai importanta que las dau Rabairagués, [[Dobla]] o Brageiragués. Las plegudas d'estiu, per causa daus auratges, son creissentas d'oest en est emb daus maximà sus los punts nauts de Perigord Negre e dau Nontronhés. Dins lo Brageiragués, pleu 112 jorns d'un an sus l'autre. Daus uns còps, las pluejas d'auratge son plan importantas, coma los 100 mm enregistrats lo 17 de mai de 1971 a l'estacion de [[Brageirac]].
 
La temperatura mejana annadiera es mai nauta au sud-oest de Perigòrd (12,5 °C dins lo Brageiragués) qu'au nòrd-est (10,5 °C a l'est dau Nontronhés), per causa inversa de l'altitudaaltitud. Lo nombre mejan annadier de jorns de fòrta chalor (onte la temperatura maximala passa 30 °C) varia de mens de 10 sus l'est dau Nontronhés a 20 e mai dins la valada de [[Dordonha (flume)|Dordonha]] e dins la valada d'[[Eila]] en avau de [[Periguers]]. Lo recòrd de chalor en [[Brageirac]] es de 41,1 °C lo 4 d'agost de 2003, estiu de la caumassa. La mejana annadiera daus minimàs es pro unifòrma, generalament un pauc mai bassa dins las valadas que sus l'auturas, e compresa entre 0,5 °C e 2,5 °C. Per exemple, las datas de las darnieras jaladas passan rarament lo prumier d'abriu sus l'auturas dau Sarladés, e i a tres setmanas d'escart environ entre las datas de las darnieras jaladas de valadas e las dau releu.
 
Dau nord au sud de Perigòrd, la solelhada vai de 1900 a 2000 oras annadieras. En [[Brageirac]], l'annada la mens ensolelhada fuguet 1992 emb 1710 oras e la mai fuguet 1989 emb 2300 oras. Per l'ivern, la solelhada es mai importanta sus lo Sarladés que sus lo Rabairagués, per causa de l'influença oceanica que pòrta de la doçor, mas tanben de las brumas o daus bas nivols. Lo reste de l'annada, qu'es dins lo sud-oest de Perigòrd que la solelhada es la mai fòrta.