Chartrosa de Granada : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Cornelhac6 (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Cap resum de modificació
Linha 3 :
La '''[[Chartrosa]] de [[Granada]]''' qu'ei un deus monuments religioses mei importants d'[[Andalosia]]. D'estil [[barròc]], qu'arcuelhó monges despuish la soa construccion dinc a [[1835]].
 
L'[[Òrdi deus Chartrós]] que ho fondat en [[1084]] dens lo [[Massís]] de la Chartrosa (lo nom deu quau e prengó), au ras de [[Grenòble]], en [[Daufinat de Vianés]], per Sant Brunon e sheis companhons (quate clergues e dus laïcs). Qu'ei hèra austèr, observant lo june e lo silenci dab hèra de rigor. Los monges que viven dens cèlas individuaus e que consacran lo lor [[temps]] a la pregària, l'estudi e lo tribalh [[man]]uau. L'Òrdi qu'avó 24 [[monastèri]]s en [[Espanha]], la grana majoritat deus quaus e horen avalits en [[1836]] peu desamortiment de Mendizábal e per la secularizacion generau. Uei non demòran pas que quate chartrosas abitadas en Espanha : Miraflores a [[Burgos]], Montealegre a [[Tiana]], Aula Dei a [[Saragossa]] e Porta Cœli a [[Serra (Camp de Túria)|Serra]].
 
La construccion de la Chartrosa de [[Granada]] que comencè en [[1516]] gràcias a ua donacion de tèrras per Gonzalo Fernández de Córdoba, lo {{Cita|Gran Capitani}}. Que pòrta lo títol de '''{{Cita|[[Monastèri]] de l'Assompcion de [[Maria (maire de Jèsus)|Nosta Dauna]]}}'''. Uei l'ensemble n'ei pas sancèr per'mor lo gran [[claustre]], las cèlas e autas pèças que's son perdudas mes òm que'n consèrva ua grana partida.
Linha 17 :
A costat de la sala de minjar deus [[monastèri]]s que's tròba ua petita pèça dab ua hont on los monges e's lavan las [[man]]s abans de minjar en tant qui recitan lo psalm 130, los purmèrs mots deu quau son ''De profundis clamavi ad Te, Domine'' ({{Cita|De las pregondors que clamèi de cap a Tu, ò Sénher!}}). La sala d'aqueste [[monastèri]] (ara shens hont) qu'ei ondrada d'un retaule suus {{Cita|Apòstols [[Sant Pèir|Pèir]] e [[Pau de Tars|Pau]]}} pintrat au [[clarescur]] per Sánchez Cotán (per'mor aquesta pèça que s'apèra la sala deus sants [[Sant Pèir|Pèir]] e [[Pau de Tars|Pau]]), e d'autes tablèus deu medish autor sus sequéncias de la construccion de la purmèra chartrosa, la {{Cita|Santa Fàcia}}, {{Cita|Dus avesques de l'Òrdi}} e la {{Cita|Verge dab l'[[Enfant]]}}. Aquesta pèça [[gotic]]a que ho la capèra deu [[monastèri]] dinc a la construccion de la [[Glèisa (edifici)|glèisa]] ; apuish, que ho emplegada com capítol de hrairs laïcs. Los arcs en heishèus de colomnas petitas que s'i redusen a ua sola acabant a bona hautor deu sòu. Dens l'autar que's tròba un tablèu d'autor desconegut. Aus costats, la {{Cita|Verge balhant la popa au son nenè}} e la {{Cita|Verge e lo Crist Mort}}. Los autes que son de Vincenzo Carducci representant sequéncias restacadas a la vida e a la mort deus sants Brunon e Uc.
 
La [[sala capitulara]] qu'ei la pèça on los monges e s'amassavan tà deliberar suus ahars de la comunautat. La pòrta d'entrada, remarcabla peus sons ornaments e peus sons claus de [[bronze]], qu'ei l'òbra deu hrair laïc Juan Martín, com las deu [[claustre]]. La vòuta qu'a influéncias [[gotic]]as. Los tablèus qui ara ondran las parets que son de Carducho : l'{{Cita|Aparicion de la Verge a Sant Brunon dens lo lièit de mort}}, l'{{Cita|Aparicion de la Verge a hrair [[Joan Fort]]}} e mantun martiri de monges a las mans de turcs e d'uganauds.
 
Au costat seguent deu claustre que i a tres petitas capèras : l'ua qu'embarra ua [[escultura]] de {{Cita|Nosta Dauna deu Rosari}} ; l'auta, ua [[taula]] e duas [[cadièra]]s de marqueteria en mei d'un ancian pabalhon petit tà l'exposicion de l'Eucaristia a l'adoracion deus fidèus ; e la tresau, un {{Cita|''Ecce Homo''}}, òbra deus hrairs García.
 
[[Fichièr:Cartuja de Granada Cupula del Sagrario.jpg|right|250px|thumb|Vòuta deu tabernacle dens la Chartrosa de Granada. [[Fresca]]s d'Antonio Palomino]]
Lo plan deu temple qu'ei d'ua sola nau, divisada en tres partidas : la purmèra, entau pòble ; la dusau, entaus hrais laïcs ; e la tresau, mei estenuda, entaus monges. Enter la deus hrairs laïcs e la deus monges que's tròba l'arrèrcòr dab dus retaules d'estil [[barròc]] churrigueresc portant dus tablèus de Sánchez Cotán, sensibles per la loa delicadesa e lopeu lor misticisme : lo {{Cita|Repaus pendent la huèita en [[Egipte]]}} e lo {{Cita|[[Baptisme]] deu [[Jèsus|Crist]]}}. La pòrta de [[veire]] qu'a incrustacions de coscolhas, d'evòri, d'[[Argent (metal)|argent]], d'ebèn, e de [[husta]] de ''[[Guaiacum sanctum]]''. Las parets qu'an un sarròt d'ornaments de plastre. Enter los bujaus dab [[escultura]]s, tanben de plastre, que i a grans quadres portant sheis telas representant scènas de la vida de [[Maria (maire de Jèsus)|Nosta Dauna]]. Que son degudas a Bocanegra, autor tanben de l'{{Cita|Immaculada Concepcion}} situada suber la pòrta d'entrada e de la bèra tela de {{Cita|Nosta Dauna deu Rosari}} qui's tròba suber un petit retaule a esquèrra.
 
Lo presbitèri, valent a díser lo lòc reservat au clergat, qu'ei coronat d'ua [[copola]] elliptica. Que's distingueish per la riquessa de la policromia e de l'ornamentacion. Que i a quate [[escultura]]s de plastre ({{Cita|Avesque chartrós}}, {{Cita|Sant Joan Baptista}}, {{Cita|Sant Brunon}}, {{Cita|Sant Uc}}), quate tablèus de Sánchez Cotán sus scènas de la Passion e, au center, l'{{Cita|Assompcion de Maria}}, de Bocanegra.
Linha 31 :
Arron de l'autar màger, separat de la [[Glèisa (edifici)|glèisa]] per ua pòrta de [[veire]] de [[Venècia]], que's tròba la capèra deu tabernacle, on [[pintrura]], [[escultura]] e [[arquitectura]] e's honen tà crear ua de las òbras mei bèras e sensiblas deu [[Barròc]] espanhòu. L'ensemble que ho bastit per Francisco Hurtado Izquierdo enter [[1704]] e [[1720]]. L'austeritat deus chartrós que vad ací grandor en aunor deu sacrament de l'Eucaristia. A cada [[angle]], suber hauts pedestaus, duas colomnas d'òrdi corintian que sostienen arcs suus quaus e's quilha la [[copola]]. Dens las travadas, ondradas d'estendards sostienguts per nenès, que i a consòlas dab estatuas de {{Cita|Sant Josèp}} (José de Mora), {{Cita|Sant Joan Baptista}} (Risueño), {{Cita|Sant Brunon}} (José de Mora) e {{Cita|Santa Maria Magdalena}} (Duque Cornejo), qui ei tanben l'autor de las estatuas de las Vertuts apujadas suus ''oculus'', dus deus quaus e dan sus capèras aus costats, çò qui ei caracteristic de las glèisas deus chartrós. Las parets, hèra decoradas, qu'enquadran telas d'Antonio Palomino sus tèmas de l'Ancian Testament. Suus quate triangles curvilinèus qui forman l'anèth de la [[copola]] dab los arcs suus quaus aqueth e s'apueja, que son representadas las figuras deus quate evangelistas canonics e, dens la [[copola]], pintrada a la [[fresca]] per Palomino, que figura Sant Brunon com un [[Ercules]] sostienent l'ostensòri suu [[Tèrra|món]], la Trinitat dab Nosta Dauna e Sant Joan Baptista e, autorn, diferents còrs d'anjos e de sants. Au center que's quilha lo tabernacle de [[marme]]. Un pedestau que sostien quate estatuetas [[Aur|dauradas]] dab simbèus eucaristics e ueit colomnas [[Negre|negras]] salomonicas suber las quaus òm que ved ua rica arquitectura a la cima de la quau e's situa l'imatge de la fe. A l'interior que i a ua estructura dab la forma de temple on e's tròba lo tabernacle, lo cròfe on e's guarda l'Eucaristia qui èra adorada peus monges deus ''oculus'' deus costats.
 
La sacristia que ho dessenhada per Hurtado Izquierdo e realizada per diferents mèstes enter [[1727]] e [[1764]]. Que pareish, per la soa talha e per la soa estructura, ua petita glèisa. Forma, [[lutz]], [[color]] e nombrós ornaments [[barròc]]s que s'i honen tà dar ua sensacion de grandor, de mobilitat e d'inconsisténcia. Lo sòcle qu'ei de [[marme]] de Lanjarón. Qu'ei tanben de marme un retaule de {{Cita|Sant Brunon}}, de Ferrer, e de l'{{Cita|Immaculada Concepcion}}, d'Alonso Cano. La [[copola]] escura que destona : qu'ei ua [[fresca]] de Tomás Ferrer. Dens un bujau a esquèrra, au ras deu retaule, que's tròba un imatge de {{Cita|Sant Brunon}}, òbra de José de Mora, de beror unica. La decoracion qu'ei completada per òbras deu hrair laïc Francisco Morales representant scènas de [[Jèsus Crist]] (lo {{Cita|Crist de l'Expiracion}}, l'{{Cita|Immaculada Concepcion arrecebuda peu Crist de l'Expiracion}} e l'{{Cita|Immaculada Concepcion arrecebuda peu Pair Eternau}}) e de santas chartrosas. Las pòrtas e comòdas, cobèrtas d'acajó, de ''[[Guaiacum sanctum]]'', d'ebèn, de coscolhas, d'evòri e d'[[Argent (metal)|argent]], que son l'òbra deu hrair laïc Manuel Vázquez, qui metó 34 ans.
 
== Ligams extèrnes ==