Dinastia Qing : Diferéncia entre lei versions

L'istòria de la dinastia imperiala Qing s'estend de [[1644]] a [[1912]]. Dins aquò, aquela dinastia existiáexistissiá en [[Manchoria]] dempuei la fin dau sègle XVI. Après sa casuda, lo [[Japon]] creèt entre [[1932]] e [[1945]] un estat sota sa proteccion en [[Manchoria]] que son cap èra lo darrier emperaire de la dinastia rebutat en 1912. La presa dau poder per lei Manchós acomencèt en [[1618]] e s'acabèt solament en [[1683]]. Conoguèron son apogèu au començament dau sègle XVIII mai lo país s'enfonsèt pauc a pauc dins un periòde d'estanhacion puei de declin, especialament dins lo domeni militar. Au sègle XIX, lo país poguèt donc plus luchar còntra leis armas europèas modèrnas e passèt rapidament sota l'influéncia europèa entraïnant l'aparicion de crisis grèvas a l'interior. Ansin, la dinastia foguèt rebutada per una revòuta generalizada dei províncias e de l'armada que proclamèron la Republica de China.

La dinastia Qing es pas eissida de l'etnia chinesa Han que forma la majoritat de la populacion. Au contrari, se formèt dins lo nòrd de China a partir d'un pòble dich [[Manchoria|Jurchen]] qu'èra vassau de l'Empèri e qu'èra devesit entre de tribús rivalas. Ansin, la dinastia dei Qing faguèt son aparicion vèrs la fin dau sègle XVI dins lo corrent d'un conflicte tribau. Entre [[1582]] e [[1616]], son fondator, [[Nurhachi]], capitèt de renfòrçarrenforçar sufisament son poder gràcias a l'unificacion de divèrsei tribús per denegar la dominacion de la dinastia Ming sus la region nòrd de l'Empèri Chinés. Aquò foguèt realizat en [[1618]] ambé la publicacion dei ''Sept grègues còntra la tirania imperiala'' e acomencèt una rebellion armada còntra lei Ming<ref>L'entraïnament d'aquela rebellion li permetèt d'obtenir lo raliment dei darrierei tribús encara independentas e d'unificar la màger part dei Jurchens.</ref>. Entre [[1618]] e [[1621]], una premiera tièra de victòrias li permetèt de s'approcharaprochar dei territòris mongòls. [[Nurhachi]] favorizèt lo raprochament entre Manchós e Mongòls. Aquò foguèt la fònt d'un alfabet novèu per lo manchó e permetèt la creacion d'una administracion militara e civila per lei divèrsei tribús de la rebellion. Enfin, la rebellion poguèt aprofichar l'experiéncia militara deis armadas mongòlas.

Entre [[1645]] e la fin dau sègle XVII, lo poder novèu dei Qing deguèt renfòrçarrenforçar sa posicion, la legitimar e l'estabilizar. Au nivèu financier e economic, la dinastia novèla deguèt redreiçar la situacion per melhorar lei condicions de vida de la populacion e aumentar lei revenguts dau govèrn. Aquò foguèt realizat durant la segonda mitat dau sègle, principalament pendent lo rèine de [[Kangxi]] ([[1661]]-[[1722]]). Ansin, entre [[1668]] e [[1692]], lo budget imperiau passèt de 14,93 milions de taels a 27,39 milions. Aquò permetèt de reorganizar e de restaurar l'administracion dau país.

Au nivèu diplomatic, lei Qing capitèron d'obtenir la reconoissançareconoissença diplomatica deis estats o tribús asiatics vesins. Ansin, en [[1689]], lei Qing obtenguèron la signatura d'un tractat ambé lei Rus a prepaus dau traçat de la frontiera entre lei dos estats<ref>Aqueu tractat permetèt de reglar un conflicte frontalier limitat (quauquei centenaus de mòrts) acomençat en [[1652]].</ref>. de relacions comercialas foguèron tanben establidas. A partir de la fin dau sègle XVII, China mandèt egalament un ensems d'ofensivas en direccion dei territòris a l'oèst de China per reprendre sa posicion se senhoriá sus leis estats de la region. Aquò entraïnèt a partir de [[1696]], lo començament d'un conflicte lòng e acarnat còntra l'estat dzungar e va permetre ai Chinés d'establir de protectorats sus [[Tibet]] o sus una partida de [[Mongolia]].

A partir dau rèine de l'emperaire [[Shunzhi]] ([[1643]]-[[1661]]), la dinastia Qing decidiguèt d'adoptar una politica isolacionista per limitar lei contactscontactes ambé l'estrangier e limitar lei cambis comerciaus ambé lei marchands europèus, solament autorizats dins lo pòrt de Macao. Aquò foguèt decidit inicialament per luchar còntra la flòta Ming basada sus l'illa de Formosa e per empachar una expedicion terrèstra d'aquelei tropas<ref>Una decision similara foguèt adoptada vèrs la fin dau sègle XV per luchar còntra la piratariá practicada per certanei senhors japonés.</ref>. Ansin, la màger part de la populacion chinesa vivent de lòng dau litorau se deguèt desplaçar a l'interior dei tèrras. Après la conquista de Formosa, aquela politica demorèt entraïnant la barradura de China au rèsta dau monde, subretot après l'expulsion dei missionaris crestians en [[1724]].