Hernán Cortés : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació |
|||
Linha 32 :
Lo 19 d’aost de [[1519]], acomencèt sa campanha en direccion dei territòris astècs. Lo 2 de setembre, averèt una batalha còntra lei tropas de la ciutat de Tlaxcala, enemiga de la [[Tripla Aliança]] astèca<ref>La Tripla Aliança èra l'aliança entre Tenochtitlan, Texcoco e Tlacopan. Lo territòri d'aquelei ciutats formava l'Empèri astèc.</ref>, e obtenguèt son aliança e son sostèn. Aprofichant aquelei renfòrç e la possibilitat de faire una pausa, leis Espanhòus poguèron contuniar d’avançar après quauquei setmanas per arribar a Cholula onte recebiguèron un acuèlh favorable per leis Astècs. Pasmens, aquela recepcion èra una leca per eliminar l’expedicion durant la nuech. Avertits, Cortes e sei fòrças ataquèron d’en premier e destruguèron la vila tuant entre {{formatnum:15000}} e {{formatnum:30000}} abitants.
=== La conquista de l’Empèri Astèc ===
==== L’intrada dins Tenochtitlan ====
La destruccion de Cholula permetèt ais Espanhòus d’espaurir leis Astècs que deguèron acceptar l’intrada de Cortes e de seis aliats dins lor capitala Tenochtitlan lo de novembre de 1519. Totei leis exigéncias de Cortes foguèron egalament acceptadas coma lo desliurament d’aur cada annada a Cortes e au rèi d’Espanha e lo remplaçament de l’estatua d’un dieu astèc per una escultura de la [[Maria, maire de Jèsus|Verge Maria]].
Enterin, de combats avián agut luòc a l’entorn de Veracruz entraïnant la mòrt de quauquei membres de la garnison. Aquò mostrèt ais Astècs que leis Espanhòus èran pas de dieus mai solament d’òmes normaus. De mai, a Tenochtitlan, lei relacions entre lei dos camps après la descubèrta d’un tesaur escondut per de soudats de Cortes. Per empachar una ataca massiva deis Astècs, Cortes prenguèt lo rèi Moctezuma II coma ostatge que deguèt venir lo vassau dau rèi d’Espanha.
==== La lucha intèrna entre conquistadors ===
Quauquei jorns après lo succès de Cortes a Tenochtitlan, una expedicion desbarquèt per esquichar la rebellion de Cortes còntra l’autoritat dau governor de Cuba durant la fondacion de Veracruz e la presa dau titól de capitan generau. Dirigit per Panfilo de Narvaez, annoncièron la traïson de Cortes ais Astècs e li donèron lo drech de lo tuar.
La reaccion de Cortes foguèt rapida. Laissant un centenau d’òmes en garnison a Tenochtitlan, mandèt una ofensiva rapida còntra Narvaez que foguèt tuat après un a sospresa. Lo rèsta de sei tropas acceptèt de jonher l’expedicion de Cortes gràcias au racònte dei riquessas de la capitala astèca.
==== La rebellion astèca ====
[[Fichièr:Battleotumba.jpg|thumb|right|Representacion de la batalha d’Otumba lo 7 de julhèt de 1520.]]
[[Fichièr:The Conquest of Tenochtitlan.jpg||thumb|right|Representacion dau sètge de Tenochtitlan.]]
Après sa victòria còntra Narvaez, l’armada de Cortes intrèt tornarmai dins Tenochtitlan lo 24 de junh de 1520. Pasmens, l’acuèlh foguèt fòrça marrit e una revòuta aguèron luòc entraïnant la mòrt de Moctezuma II e la rebellion generala de la vila dins la nuech dau 30 de junh au 1{{e}} de julhèt. Vencuts, leis Espanhòus deguèron se retirar en fòra de la ciutat ambé de pèrdas importantas.
Pasmens, lo 7 de julhèt, l’ofensiva astèca foguèt replegada a [[Batalha d’Otumba|Otumba]]. Gràcias au sostèn de Tlaxcala, Cortes poguèt formar una armada novèla e enceuclar Tenochtitlan que deguèt capitular lo 13 d’aost de 1521 marcant la fin de l’estat astèc.
Après sa victòria còntra leis Astècs, Cortes mandèt d’autreis expedicions en America Centrala. En 1524, la traïson de Cristóbal de Olid durant una expedicion vèrs lo sud l’obliiguèt de mandar una ofensiva en fòra de Mexic. Aprofichant sa partença, de rumors d’insureccions astècas aguèron luòc au profiech dau darrier emperaire astèc, [[Cuauhtémoc]] ambé lo sostèn dau rèi de Tlacopan.
Foguèt l’occasion per Cortes d’assegurar son poder per l’eliminacion dau rèsta de l’aristocràcia auta astèca encara enemiga deis Espanhòus e per la desfacha finala de Cristóbal de Olid que foguèt egalament tuat.
== Leis expedicions vèrs Califòrnia ==
Entre 1533 e 1540, Cortes mandèt o diriguèt quatre expedicions d’exploracion e de colonizacion vèrs Califòrnia. Aqueleis operacions obtenguèron gaire de resultats mai permetèron ais Europeans de descubrir de territòris novèus au nòrd de Mexic.
== L’expedicion d’Argier e sa mòrt ==
En 1541, Cortes, vengut duc de Oaxaca coma recompensas de sei conquista, foguèt volontari per dirigir una ataca còntra Argier. Pasmens, en causa d’una tempèsta, sa flòta deguèt faciar de pèrdas importantas e la vila resistiguèt au sètge. Après aquela revirada, moriiguèt en [[1547]] a Castilleja de la Cuesta en [[Espanha]] mentre que preparèt son retorn en America.
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
== Ligams intèrns ==
* [[Civilizacion astèca]].
== Bibliografia ==
* ‘’’(en)’’’ ‘’Conquistador: Hernan Cortes, King Montezuma, and the Last Stand of the Aztecs’’, Buddy Levy, 2008, ISBN 9780553805383.
* ‘’’(en)’’’ Restall, Matthew, ‘’Seven Myths of the Spanish Conquest’’, Oxford University Press, 2003, ISBN 0195160770.
* ‘’’(en)’’’ Thomas, Hugh, 1993, ‘’Conquest: Cortés, Montezuma, and the Fall of Old Mexico’’, ISBN 0671511041.
* ‘’’(en)’’’ White, Jon Manchip, 1971, ‘’Cortés and the Downfall of the Aztec Empire’’, ISBN 0786702710.
* ‘’’(fr)’’’ Kirkpatrick, F.A, ‘’Les conquistadors espagnosl’’, Payot, Paris, 1935.
| |||