Castanha : Diferéncia entre lei versions

[[Imatge:Chestnut.jpg|thumb|right|DelsDe castanhs]] [[Imatge:Châtaigne K800i.JPG|thumb|right|Aquelas castanhas son pas encara maduras.]]

La '''castanha''' (var. '''chastanha''') es lo [[fruch]] comestible del [[castanh]]. Sovent se nomena [[marron (fruch)|marron]]s lo fruch de l'arbre empeutat. Los marrons son de castanhas gròssas, redondas e sens separacion, que se dèvondevon pas confondre amb l'[[amaron]] qu'es toxic. La castanha foguèt lontempslongtemps la basa de l'alimentacion umana dins fòrça regions. S'utilizava tanben per l'alimentacion dels [[pòrc]]s.

| [[aiga (nutriment)|aiga]] : {{unitat|40,.5|g}} || [[cendres totalas]] : {{unitat||g}}

| [[fibra alimentàrias|fibras]] : {{unitat|5,.1|g}} || [[valor energetica]] : {{unitat|869|kJ}}

| [[proteïna]]s:{{unitat|3,.17|g}} || [[lipid]]s: {{unitat|2,.2|g}}

| [[glucid]]s: {{unitat|42,.6|g}}

| [[fèrre (nutriment)|fèrre]] : {{unitat|0,.91|mg}}

|bgcolor=#A9EAFE| [[manganès]] : {{unitat|1,.18|mg}}

| [[coire (nutriment)|coire]] : {{unitat|0,.5|mg}}

|bgcolor=#A9EAFE| [[vitamina C]] : {{unitat|26|mg}}|| [[vitamina B1]] : {{unitat|0,.24|mg}}

| [[vitamina B2]] : {{unitat|0,.17|mg}}|| [[vitamina B3]] : {{unitat|1,.34|mg}}

| [[vitamina B5]] : {{unitat|0,.55|mg}}|| [[vitamina B6]] : {{unitat|0,.49|mg}}

| [[vitamina E]] : {{unitat|1,.2|mg}} EAT

|[[acid ellagic]]: {{unitat|735,.44||mg}}||[[acid gallic]]: {{unitat|479,.9|mg}}||[[proantocianidòl]] trimèra C-1 : {{unitat|0,.02|mg}}||[[catechina|(+)-catechina]] : {{unitat|0,.001|mg}}

Las castanhas pòdon se consomir grilhas jos la cendre o dins de padenas traucadas o, mai simplament, boilhidabolhidas o grilhadas al forn.

Se pòdon confire amb de sucre e cristallizadas (los [[marron glaçat|marrons glaçats]], que se vendon subretot ala la fin dde l'an), mesas dins de ld'alcòl, cuèchas en confitura o en purèa.

Secadas, puèi molinadas, donan de farina dificilament panifiablepanificabla que, mesclada, a 30 %, amb de farinefarina de froment se pòt far dude [[pan]], de [[pescajon]]s, de còcas.

La produccion francesa, localizada subretot en [[Ardecha (departament)|Ardecha]] (26%), en [[Dordonha (departament)|Dordonha]] e dins lo [[Var (departament)|Var]], es de gaireben de {{unitat|12000|t}} par an (en 2004, contra {{unitat|110000|t}} en 1945<ref>{{fr}}[http://www.fao.org/docrep/x5348f/x5348f03.htm Le chancre du châtaignier en Europe]</ref>). Aquela produccion cobrís pas l'ensems dels besonhs nacionals, subretot pels produchs transformats, França importaimpòrta de {{unitat|13000|t}} a {{unitat|14000|t}} alara qu'exporta prèp de {{unitat|2000|t}}<ref>[http://www.inra.fr/internet/Directions/DIC/presinra/SAQfiches/chataigne.htm Font:INRA]</ref>.

En 2006, l'[[INAO]] reconeguèt l'AOC Castanha de ld'Ardecha. UnUna ectarectara de castanh pòt produire de 1 a {{unitat|4|tonas}} de fruch par an (segon las varietats) se vendent en 2009 pel productor entre {{unitat|1|€}} e {{unitat|2,.5|€}}/kg (segon las varietats).

<small>Donadas de FAOSTAT ([[Organizacion de las Nacions unidasUnidas per l'alimentacionAlimentacion e l'agriculturaAgricultura|FAO]])</small>