Babilònia (reialme) : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
ZéroBot (discussion | contribucions)
m r2.7.1) (Robòt Apondre: ps:د بابل واکمني
Vivarés (discussion | contribucions)
m Alèp
Linha 16 :
La dinastia amorita de Babilònia foguèt fondada per lo rèi [[Sumu-Abum]] vèrs [[-1894|1894 aC]]. Pendent lo rèine de son successor, [[Sumu-la-El]] (vèrs [[-1880|1880]]-[[-1845|1845 aC]]), la region de Babilònia sembla fòrça agitada. Per exemple, lei dinastias de [[Kish]] o de [[Sippar]] conoguèron unei rèis ambé de rèines corts<ref name="Kupper 53">Jean-Robert Kupper, ''Les nomades en Mésopotamie au temps des rois de Mari'', Librairie Droz (1982), p. 53.</ref> <ref>Jean-Robert Kupper, ''Les nomades en Mésopotamie au temps des rois de Mari'', Librairie Droz (1982), p. 202.</ref>. Sumu-la-El aprofichèt donc la situacion per conquistar [[Kazallu]], [[Halambu]], Kish, [[Kuta]], [[Anzaqar]] e [[Barzi]]<ref name="Grands empires 112">''Les grands empires'', De Boeck Université (1989), p. 112.</ref>. Durant lo rèine dau cinquen rèi de la dinastia, [[Sin-Muballit]] ([[-1813|1813]]-[[-1793|1793]] aC), Babilònia venguèt un reiaume podent rivalizar ambé leis autrei poissanças de [[Mesopotamia]] coma [[Isin]], [[Eshnunna]], [[Mari]] e subretot [[Larsa]]. D'efèct, Larsa capitèt la conquista d'Isin en [[-1793|1793 aC]] maugrat doas intervencions de Sin-Muballit en 1809 e 1794 aC.
 
L'apogèu de la dinastia foguèt lo rèine d'[[Hammurabi]] ([[-1793|1793]]-[[-1750|1750 aC]]), successor de Sin-Muballit. En [[1773 aC]] après la mòrt de [[Shamsi-Addu]] de [[Mari]], un periòde de guèrras violentas comencèt. Eshnunna sostenguèt la [[Revòuta dei Benjaminitas de 1773 aC|revòuta dei nomadas benjaminitas]] contra Mari. Lo conflicte durèt quatre ans e s'acabèt amb una patz precària fins a [[-1766|1766 aC]]. D'efèct, aquel an, l'[[Elam]] ataquèt [[Eshnunna]]. Babilònia e Mari, teoricament vassaus de l'Elam, l'ajudèron de prendre la vila. Pasmens, en [[-1765|1765 aC]], leis aliats ancians se bateguèron entre elei. L'armada elamita foguèt vencuda a [[Batalha d'Hiritum|Hiritum]] per AlepAlèp, Babilònia e Mari e se repleguèt fin finala en [[-1763|1763 aC]]. Larsa qu'assaièt d'aprofichar la guèrra au nòrd per atacar lo sud dau reiaume de Babilònia foguèt rapidament conquistat entre 1764 e 1763 aC totjorn ambé l'ajuda de Mari. Puei, après la conquista d'Eshnunna, devastada per lei guèrras de 1766 e 1765-1763, en 1762, una guèrra novèla aguèt luòc contra Mari, l'aliat ancian, per de rasons mau compresas. Ansin, Mari foguèt conquistada vèrs [[-1760|1760]] e son palais incendiat en [[-1759|1759]] per la garnison d'Hammurabi.
 
[[Samsu-Iluna]] ([[-1749|1749]]-[[-1712|1712 aC]]), successor d'Hammurabi, temptèt de continuar la politica de son paire mai de revòutas nombrosas esclatèron, coma l'insurreccion dau país de [[Sumèr]] comandada per [[Rim-Sin II]] ([[-1741|1741]]-[[-1736|1736 aC]]) que destruguèt tot lo sud dau reiaume. Après Samsu-Iluna, lo territòri babilonian se reduguèt ai regions a l'entorn de Babilònia. Enfin, vèrs [[-1595|1595 aC]], una guèrra contra leis Ititas entraïnèt lo pilhatge de la capitala e la fin de la dinastia.
 
=== La dinastia kasita ===