Drech roman : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
TXiKiBoT (discussion | contribucions)
m r2.7.2) (Robòt Apondre: eu:Erromatar zuzenbide
Vivarés (discussion | contribucions)
mCap resum de modificació
Linha 56 :
Los magistrats definissián lo punt del drech (''ius'') mas son aplicacion (''judicium'') tocava a un autre ciutadan. Mas lo judicis lents e complicats èran limitats a d'afars excepcionals, e pels esclaus e gents de classa social bassa s'aplicava una procedura pus corta.
 
Segon lo '''drech roman''' la proprietat, mòble o immòble, èra subretot transmissibla entre vius (''inter vivos'') o a causa de mòrt (''mortis causa''). La femna aviá la plena disposicion dels seus bens e jos [[Claudi]] èra liurada de la tutèla dels òmes de la familha. Dins las transmissions per causa de mòrt l'[[eretatge]] se fasiá a parts egalas entre totes los enfants e una part egala a aquela de cada enfant per la [[veus]]a. Lo consentiment popular pels testaments aviá desaparegut e s'establiguèt una [[drech de succession|taxa]] fixa consistent en un quart de la part dels bens. Quand morissiá una femna tanben eretavan sos enfants e pas sos fraires o parents cercles pròche del sèxe masculin. Amb [[Tit Flavi]] establiguèt que l'eretatge de quin que siá persona se podiá pas contestar aprésaprès cinc ans passats. La proprietat èra pas assubjectida levat cases de servituds impausadas (drechs de passada, de pastura, etc...). En cas de deute la proprietat èra engatjada al profèit del creditor que deviá l'administrar coma la seuna mas sens poder l'alienar fins al complet termine fixat per a la devolucion del pagament del deute; se lo deute èra pagat, lo [[creditor]] deviá rendre la proprietat, mas en cas contrari ne dispausava en plenitud.
 
Los contractes amb l'[[Estat]] se materializan per d'obligacions dels ciutadans e pòdon èsser caucionar (''praevides''). Lo contracte de maridatge (un paire promet sa filha en matrimòni) en cas qu'èra pas realizat, supausava una indemnizacion que lo paire deviá pagar. La venda (''mancipatio'') se realizava al meteis temps amb liurament del ben e del prètz e davant testimònis, e alara èra perfèita. Se se realizava pas los tèrmes dels acòrdis lo contravenent deviá convéncer d'esperel l'autra partida de la malafacha. Lo [[prèst]] èra tanben la mesa a disposicion d'una soma davant testimònis e l'obligacion (''nexum'') èra la restitucion del [[Capital (economia)|capital]] mai los interèsses. Se lo deute èra fach amb l'Estat e l'endeutat defalhent, sos bens èran venduts. Se lo deute èra fach amb un particular, la reclamacion d'aquela (''vindiciae'') deviá èsser examinada de per abans. Per cada [[litigi]] examinat se demanda un acompte d'en primièr (''Sacramentum'') que perdiá la partida condemnada e èra equivalent a 20% de la valor del litigi, que demorava a l'''Aerarium'' (tresaur public). La partida perdent aviá trenta jorns per pagar; s'o fasiá pas, lo recors èra la via d'execucion e se li obligava a pagar levat qu'apòrte nòus testimònis per justificar son drech (''vindex''). Se pagavan totjorn pas o o podiá pas far, perdiá pas la libertat, mas los bens que possedissiá.