Constitucion espanhòla de 1978 : Diferéncia entre lei versions
Creacion de la pagina amb « thumb|Un exemplar de la Constuticion Espanhòla al Congrés La '''Constitucion Espanhòla''' es la Lei escrita suprèma... » |
(Pas cap de diferéncia)
|
Version del 9 genièr de 2012 a 16.59
La Constitucion Espanhòla es la Lei escrita suprèma de l'òrdre jurídic e de l'Estat espanhòl. Regula los devers e drechs fondamentals dels ciutadans, la forma e l'estructura de l'Estat.
La Constitucion Espanhòla actuala foguèt aprovada pel referendum del 6 de decembre de 1978 e es la novena de l'Estat.
Elaboracion
Lo 15 de decembre de 1976 se ratifiquèt la Lei per la Reforma Politica qu'acabèt amb lo franquisme e dobriguèt lo camin cap las corts constituentas e l'aprovacion per referendum lo 6 de decembre de 1978 de la Constitucion.
Amb las eleccions del 15 de junh de 1977 se formèron de corts constituentas, formadas per doas Cambras: lo Congrés e lo Senat. Elegiguèron una Comission Constituenta del Congrés, que designèt los Deputats Gabriel Cisneros (UCD), Manuel Fraga Iribarne (AP), Miguel Herrero y Rodríguez de Miñón (UCD), Gregorio Peces-Barba (Socialistas del Congreso), José Pedro Pérez Llorca (UCD), Miquel Roca i Junyent (Minoria Catalana), e Jordi Solé Tura (PCE). Aquelas set personalitats serán conegudas popularament jol nom de Paires de la Constitucion
Aprèp 3100 esmendaments al tèxte inicial fogèt redigit un segon projècte que foguèt aprovat per ambedoas Cambras e, per referendum, pels espanhòls lo 6 de decembre de 1978 amb 88,54% de vòtes.
Contengut
La Constitucion de 1978 donèt luòc a un sistema democratic compatible amb las autras democracias occidentalas. Proclama los drechs fondamentals, las libertats publicas, la division dels poders, la sobeiranitat populara e un Estat social e democratic de drech, qu'adoptèt coma forma de govèrn la Monarquia parlamentària. La Constitucion de 1978 reconeís plenament las Comunautats autonòmas.
Estructura
A un total de 169 seccions.
- Preambul: Es fòra de la numerotacion e a pas de fòrça obligatòria.
- Titòl preliminari: Reculhís los principis generals de l'ordenament constitucional. (Articles 1 a 9)
- Titòl I: Dels drechs a devers fondamentals
- Capitòl Primèr Dels espanhòls e los estrangièrs (Art 11 a 13)
- Capitòl Segond Dels drech e devers fondamentals (compren de l'article 14 e doas seccions, fins a l'article 38)
- Seccion 1a: Dels drechs fondamentals e de las libertats publicas (Art 15 a 29, los unics que pòdon èsser regulat per una lei organica)
- Seccion 2a: Dels drechs e devers dels ciutadans (Art 30 a 38)
- Capitòl Tresen Dels Principis directors de la politica sociala e economica (Art 39 a 52)
- Capitòl Quatren De las garantias de las libertats e drechs fondamentals (Art 53 e 54)
- Capitòl Cinquen De la suspension dels drechs e libertats (Art 55)
- Titòl II: De la Corona (Art 56 a 65)
- Titòl III: De les Corts Generalas
- Capitòl primèr De las cambras (Art 66 a 80)
- Capitòl segond De l'elaboracion de las leis (Art 81 a 92)
- Capitòl tresen Dels tractats internacionals (Art 93 a 96)
- Titòl IV: Del Govèrn e l'Administracion (Art 97 a 107)
- Titòl V: De las relacions entre lo Govèrn]] a las Corts Generalas. (Art 108 a 116)
- Titòl VI: Del Poder judiciari (Art 117 a 127)
- Titòl VII: Economia e Finança (Art 128 a 136)
- Titòl VIII: De l'organizacion territoriala de l'Estat
- Capitòl primèr Principis generals (Art 137 a 139)
- Capitòl segond De l'administracion locala (Art 140 a 142)
- Capitòl tresen De las Comunautats autonòmas (Art 143 a 158)
- Titòl IX: Del Tribunal Constitucional (Art 159 a 165)
- Titòl X: De la reforma constitucionala. (Art 166 a 169)
E mai enclusís quatre disposicions addicionalas, 9 transitòrias, una derogatòria e una finala.
Titòl Preliminari
La constitucion espanhòla es basada principalament sus 9 articles:
- Article 1
1. Espanha se constituís en un Estat social e democràtic de Drech, que presica coma valors superiòras dins son òrdre jurídic la libertat, la justícia, l'egalitat e lo pluralisme politic.
2. La sobeirania nacionala residís dins lo pòble espanhòl, qu'emanan los poders de l’Estat.
3. La forma politica de l’Estat espanhòl es la Monarquia parlamentària.
- Article 2
La Constitucion se fondamenta sus l'indissoluble unitat de la Nacion espanhòla, patria comuna e indivisible de totes los espanhòls, e reconeís e garantís lo drech a l’autonomia de las nacionalitats e de las regions que l'integran e la solidaritat entre totas aquelas.
- Article 3
1. Lo castelhan es la lenga espanhòla oficiala de l’Estat. Totes los espanhòls an lo dever de la conèisser e lo drech de l'utilizar.
2. Las autras lengas espanhòlas serán tanben oficialas dins lors Comunitats Autònomas respectivas en acòrdi amb los seus Estatuts.
3. La riquesa dels diferents mòdes lengüistics d’Espanha es un patrimòni cultural que farà objècte d'un respècte e aparament especial.
- Article 4
1. La bandièra d’Espanha es formada per tres bendas orizontalas, roge, jaune e roge; la roja es de largor dobla de caduna de las jaunas.
2. Los Estatuts podràn reconèisser bandièras e ensenhas pròpias de las Comunitats Autònomas. Aquelas s’utilizaràn ensems amb la bandièra d’Espanha suls edificis publics e los actes oficials.
- Article 5
La capitala de l’Estat es la vila de Madrid.
- Article 6
Los partits politics exprimisson lo pluralisme politic, concorron a la formacion e a la manifestacion de la volontat populara e sont instrument fondamental de la participacion politica. Podràn èsser creats e exerciràn lor activitat liurament dins lo respècte de la Constitucion e de la lei. L’estructura intèrna e lo foncionament auràn d'èsser democratics.
- Article 7
Los sindicats de trabalhadors e las associacions d'entrepresas contribuisson a la defensa e a la promocion dels interesses economics e socials que lor sont pròpis. Podràn èsser creats e exerciràn lor activitat liurament dins lo respècte de la Constitucion e de la lei. L’estructura intèrna e lo foncionament auràn d'èsser democratics.
- Article 8
1. Las Forças Armadas, constituidas per l’Armada de Tèrra, la MArina e l’Armada de l’Aire, an coma a mission de garantir la sobeirania e l'independéncia d’Espanha, n'aparnant l'integritat territoriala e l’òrdre constitucional.
2. Una lei organica regularà las basas de l’organizacion militara en conformitat amb los principis de la presenta Constitucion.
- Article 9
1. Los ciutadans e los poders publics demòran subjèctes de la Constitucion e al rèste de l’òrdre juridic.
2. Escai als poders publics de promòure las condicions per la libertat e l'egalitat de l’individú e dels grops en que s’integra que sián reals e efectius; remòure los obstacles que n’empachan o ne rend dificíl la realizacion plena e facilitar la participacion de totes los ciutadans a la vida política, economica, culturala e sociala.
3. La Constitucion garantís lo principi de legalitat, la ierarquia normativa, la publicitat de las normes, la non retroactivitat de las disposicions compelidas desfavorablas o restrictivas al drechs individuals, la seguritat juridica, la responsabilitat e la interdiccion de l’arbitrari dels poders publics.
Reformas
Amb la creacion de la Union Europèa las Corts Generalas reformèron l'article 13.2 per rendre possible quin que siá ciutadan de la Union resident en Espanha aja drech a èsser eligible a las eleccions municipalas,[1] d'acòrd amb las exigéncias del Tractat de Maastricht.
Es considerada coma una constitucion rigida, perque sa modificacion demanda un processus mai dificil que quina que siá autra norma juridica.
En 2011 lo PP e lo PSOE decidiguèron la reforma de l'article 135, especialament del paragrafe tresen, de la Constitucion per a i establir un lindal de deuda constitucionala.