Tramvai : Diferéncia entre lei versions

Lo '''tramvia''' o '''Tram''' es un tipe de [[tren]]s leugièrs de propulsion electrica que circulan pels airals urbans, quitaquitament dins lalas carrièras a vegadas sens separacion del resterèsta de la via o alara de pichona nautor.

S'utilizèt pendent una partida del [[sègle XX]] dins las grandagrandas vilas d'Occitània coma [[Marselha]] , [[Tolosa]] o [[Bordèu]], mas foguèron abandonats durant dins los ans 1960, e al començament del sègle XXI tornèron al vam e tornèron èsser introdusits dins aquelas meteissas vilas.

Dins la majoritat dels cases, los tramvias utilizan una via especiala amb un amenatjamentamainatjament del paviment per que a l'encòp circulecirculen [[automobila]]s e veituras del tram. D'autres còps existisson de vias separadas del transit automobil. Se pòt utilizar los mateissesmeteisses ralhs que per las vias ferradas (mens largada e mens pesuc al mètre liniari), amb de travèrsas e balast. Las travèrsas pòdon èsser de beton, de fusta o metallicas.

L'energia electrica se pren per un cable conductor aerian, alper mejan d'un [[trolei]], que sovent es un [[pantograf]], encara que n'existisson que la prenon d'un tercertresen ralh.

Lo tramvia a comaper avantatges que: fa mens de bruch, consumís mens d'energia per viatjaire transportat que l'[[autobús]], polluís mens (almens al luòc per ont circula; la pollucion pòt èsser ont se generagenèra l'electricitat). Consumís mens d'energia electrica que lo [[Mètro|camin de fèrre metropolitan sosterranh]]. Son infrastructura es mens cara, es perque es mai economic que lo mètro.

Al contrari a: la rigiditat dels percors, pòdanpòdon pas evitar un obstacle que sorgís sus la via (accidentologia maspus importentaimportanta). Es de capacitat e una [[velocitat]] mendre que lo mètro.

A la diferéncia de fòrça vilas europèas, lo vam de suppressionssupressions dels tramvias dins los ans 1950 faguèt pas desapareisserdesaparéisser tot lo malhum: la celèbra « linha 68 » perseguèt son servici fins a 2004 per començar las òbras d'un novèl ret, que la primièra linha tornèt foncionar 3 ans e mièg mai tard, lo 4 de julhet de 2007.

* Linha 2: [[Euromediterranèu]] - [[Gara de Marselha Blancarda|Blancardea]] parper la CanebièreCanebièra e las Cinc Avenugudas.

Lo primièr tramvia de Tolosa fonctionèt entre 1862 e 1957 , dans la vila de Tolosa e a l'entorn.

Lo retorn del tram comencèt amb las òbras de la linha T1 de l'estiu 2007 per s'acabar l'11 de decembre de 2010. Longa de 10,9 km amb 18 estacions (que 7 a Tolosa e la autras a [[Bausèla]] e [[Blanhac]]), transportatranspòrta quotidianament 6 0006000 viatjaires fins a 16 000{{formatnum:16000}}. Fa conexionconnexion amb la linha A del [[Mètro de Tolosa|mètro]] a l'estacion [[Arenas (Transpòrts en comun de Tolosa)|Arenas]].

La primièra linha de tramvia electric foguèt inaugurada en febrièr de 1900. Los tramvias despareguèron de l’aglomeracion de Bordèu en 1958 e tornèttornèron dins la vila en decembre 2003.

* Linha A: es la pus longa de las 3 linhas; va del nòrd a l'èst en traversant [[Garona]] sul pont de Pèira. Es longa 19,9 km e compòrta 41 estacions.

* Linha B: es orientada nòrd-èst sud-oèst es longa de 15,2 km e compòrta 32 estacions. vaVa tanben a [[Talença]] e [[Peçac]]. Lo talhièr Achard es al cap de linha terminus al nòrd d'aquela linha.

Lo primièr malhum de tramvia de [[Niça]] data de 1900 e lo ret de Tramvia de Niça e del Litoral acabèt d'èsser electrificat en 1910. Lo malhum departamental comptèt dins los ans 1920 fins a 11 linhas. La darrièra linha s'acabèt lo 10 de genièr de 1953.

Sus aquela linha, l'alimentacion en electricitat se fa pelper mejan d'un cable aerian de contacte levat pendent la traversada de las plaças Massena e Garibaldi. Las ramas baissan lor pantograf e basculan lor alimentacion sursus de batariás. Aquò fach per pas installatinstallar de cables aerians sus las plaças istoricas.

Las doas primièras linhas del tram electric datan de 1897 e l'autra de 1898 sul territòri de Montpelhièr e de [[Castèlnòu de Les]]. La plaça de la Comèdia es lo principal luòc del crosament dels las cinc linhas e tanben a la gara ferroviaraferroviària e la plaça debansdavant la glèisa de Sant Denis. Aquel servici de tramvia s'acabèt lo 31 de genièr de 1949.

* Linha 1: es longa de 15,2 km, en servici dempuèi lo 30 de junh de 2000. Lo 24 de setembre de 2009, foguèt alongada cap a l'Èst per anar cap al centre commercialcomercial Odysseum.

* Linha 2: es en servici dempuèi lo 16 de decembre de 2006. Es longa de 19,8 km sus lalas comunas de [[Jacon]], [[Castèlnòu de Les]], [[Montpelhièr]] e [[Sant Joan de Vedats]].

En 1890 [[Clarmont d'Auvèrnhe|Clarmont]] foguèt equipada d'un tramvia electric. que fonccionètfoncionèt fin a 1956, quand foguèt remplaçat per d'autobús.

Uèi lo tramvia de Clarmont es un sistèma ferroviari urban de tipe tramwai sus [[pneumatic]]s Translohr de propulsion electrica, guidat per un ralh central. La linha es longa de 14,2 km e i a 31 estacions. Dempuèi sa mesa en servici en 2006, lo tram1 es integrat al malhum de transporttranspòrt en communcomun de la vila.