'''Sumèr''' (''Ki-en-gi'' en [[sumerian]] e ''Shumer'' en [[akkadian]]) foguèt una region al sud de la [[Mesopotamia]] antica, entre l'embocadura dels [[riu]]s de [[TigrisTigre (riu)|Tigre]] e d'[[Eufrates]]. Los sumerians son considerats coma la primièra e pus anciana civilizacion del mond. Lor origina es desconeguda e existisson al seu prepaus d'ipotèsis nombrosas, encara que las teorias pus seriosas prepausen una origina autoctòna amb d'influéncias extèrnas, provenent possiblament de l'oèst (d'[[Índia]] o d'[[Iran]]).
== Protoistòria ==
Al nòrd de [[Mesopotamia]] se localizan al [[Neolitic]] las culturas de Jarmo (6700 aC-6500 aC), Hassuna (5800 aC-5500 aC) e Samarra (5600 aC-5000 aC) e al sud, Obeid (5000 aC-3750 aC), Uruk (3750 aC-3150 aC) e Jemdet Nasr (3150 aC-2900 aC).
Uruk, la l'Erek biblica e actualament Warka, es lo luòc de descubèrtas fondamentalas per l'istòria de l'umanitat: apareis la [[ròda]] cap a 3500 aC e l'[[escritura]] en 3300 aC (la datacion pus anciana de taulas d'[[argila]] en escritura cuneïforma). Aqueles registres escriches confirman que los sumerians èran pas un pòble indoeuropèu ni semita. Lor lenga es de tipe aglutinant e monosillabica, amb de similituds constructivas amb d'autras lengas aglutinantas.
== La societat sumeriana ==
Linha 19 :
== Economia ==
L'economia sumeriana se basava sus l'[[agricultura]], pr'amor qu'aquela tèrra èra fòrça feconda. I aviá d'aisinas agricòlas fòrça eficaças. Se trabalhava tanben l'[[òraur]] e la [[ceramica]]. Las aisinas èras de [[cana]], d'[[òs]] o de [[pèira]], e s'utilizava tanben lo [[coire]] e lo [[bronze]]. Lo [[comèrci]] èra tanben important. Formavan de caravanas de [[carri]]s. Coma moneda s'utilizava lo sicle; 60 sicles fasián una mina.
