Tigre (flume) : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Jiròni (discussion | contribucions)
Vivarés (discussion | contribucions)
m correccions menoras
Linha 65 :
|fonts =
}}
'''Tigris''' es, amb [[Eufrates]], un dels dos grans rius que limitan [[Mesopotamia]]; es lo mai oriental d'ambedosambedós e travèrsa [[Iraq]] dempuèi la montanhas d'[[Anatolia]]. Lo nom ''Tigris'' ven del persan ancian e que significa "lo rapid". Un autre nom per aquel riu, utilizat als temps dels [[Empèri Pèrsa|persans]], èra [[Arvand]], quequ'a significa lalo meteissameteis causasens. Lo nom d'Arvand, en [[persan]] modèrne, se referís uèi a la partida bassa de Tigris.
 
==Etimologia==
Linha 78 :
|دجلة, ''Diğlä''
|-
|[[ArmenianArmèni]]
|Տիգրիս, ''Tigris''
|-
Linha 91 :
|''Aranzah''<ref>E. Laroche, ''Glossaire de la langue Hourrite'', Paris (1980), p. 55.</ref>
|-
|[[KurdeCurd]]
|{{lang|ku|Dîcle}} (Prononciation : Didjlé)
|-
Linha 108 :
 
 
Nais dins las [[montanhas del Taure]], a l'èst de [[Turquia]], e s'escor sus 1.900 {{unitat|1900|km}} cap al sud-èst fins a jònherjónher [[Eufrates]] a [[Al-Qurna]], al sud d'Iraq, per anar dins lo [[golf Persic]] amb lo nom de [[Shatt al-Arab]]. Los afluents principals son [[Riu Diyala|Diyala]] e [[Zab]].
 
[[Bagdad]], la capitala iraquiana, se tròba sus la riba occidentala de Tigris, alara que la vila portuariaportuària de [[Bassòra]] es situada de l'autre costat, prèp de la boca, dins la partida nomenada Shatt al-Arab. Dins l'antiquitat, las grandas ciutats mesopotamiana longavan lo riu o pas gaire luènh, e l'aiga de Tigris irrigava la [[Sumèr|civilizacion sumeriana]]. Las principalas ciutats èran [[Niniva]], [[Ctesifont]] e [[Seleucia de Tigris]], mentre que las aigas de Tigris arribavan a la ciutat de [[Lagash]] per un canal bastit cap a [[2400 abC]]. La ciutat natala de [[Saddam Hussein]], [[Tikrit]], tanben tòca lo riu que son som nom ne deriva.
 
Lo Tigris foguèt una importanta via de comunicacion e de transpòrt dins un país fòrça desèrticdesertic. Fins a Bagdad es navegable per las naus de pichon galbre, al contrari de l'amont fins a [[Mossol]]. Lo transpòrt fluvial perdèt son importància pendent loal [[sègle XX]] amb l'arribada [[camin de fèrre]] Bassora-Bagdad-Mossol e las carrièras.
 
I a fòrça presas d'aiga sul riu en Iraq e en Turquia que fornisson l'aiga e asaga las regions aridas e semideserticas non luènh se sa val. Las restancas tanben evita inondacions de la partida iraquiana, que abans èran abitualas en seguida de la fonda de las nèus de les muntanhas turcas a l'entorn dempuèi abril. Lo recent restancament del riu dins la partida turca foguèt un subjècte de controvèrsia, perque los efèctes sul mitan coma la possibilitat de la reduccion del debit en aval.