|
<!--Article redigit en gascon-->
[[Imatge:Plan-aix-pitton-1666.jpg|thumb|200px|[[Ais de Provença]] dau temps de Joan de Cabanas]]'''Joan de Cabanas''' (z-[[Ais de Provença]], batejat lo [[28 de març]] de [[1654]] - lo [[26 de heurèrfevrier]] de [[1717]] ; en [[francés]] ortografiat ''Cabannes'' <ref>In ''Nouvelle Histoire de la littérature occitane''</ref> o ''Cabanes''<ref>Dens l'òbra teorica en francés de Gardy suber Cabanas</ref>) que hofoguèt un escrivan [[Provença|provençau]] de lenga [[occitan]]a deusdei [[sègle XVII|sègle XVII]] e [[sègle XVIII|XVIII]] autor, enterentre autasd'aurtas causas, d'òbras de teatre, de contescòntes (totastotei conservadas en formafòrma manescritamanescricha puishpuei que non hon pas jameifoguèron estadasjamai estampadas deudau temps de Cabanas) e d'enigmas poeticas.
Gardy que soslinhasotalinha que<ref>Op. cit. (7-53).</ref> Cabanas, densdins los sonssei prològs en occitan, que revindica e que teoriza l'emplecemplèc deudau provençau marginalizat intellectuaument e dominat peuper lo francés densdins un contèxte on loonte son prestigiprestitge qu'èra enqüèraencara arreconegutreconeissut mesmai considerat comcoma passat.
== VitaVida ==
Joan de Cabanas qu'eies vadutnaissaut a z-[[Ais de Provença]] d'un pairpaire avocat nomat Joan Agustin de Cabanas (en francés ''Jean-Augustin de Cabannes'') e de Catarina de Tisaty (''Catherine de Tisaty''). Qu'èraÈra capdet, çò qui l'obligava e l'obliguèobliguèt dea ganhà'sse ganhar la vitavida e queansin servíserviguèt densdins l'armada deudau duc de Savòia.
La mortmòrt deude son hrairfraire qui èra eretèrl'eretier deudau pairpaire efaguèt quide Joan e'na hoson ethtorn l'eretèreretier, que'ue ansin lo sortísortiguèt deudau besonh de tribalhar, au puntponch de d'escríver, com lova cita Gardy : ''Ay de ben, siou content dau miou / Em'aquo me douni carriero / D'escrioüre tout ce que voudray ''
== Teatre ==
De las soassas òbras teatrausteatralas en vers que conservam : ''[[Lo Paisan Astrològ]]'' (pèça bilingüe ononte l'occitan b'eies la lenga deudau paisan, com densdins la ''[[Pastorala deu Paisan]]'' deudau [[bearn]]és [[Joan Enric de Fondevila]]), ''Liseta o la Cortisana amorosa'', ''Lei Bigòts'', ''Lo Jugi avare'' e ''Marra o lo Fòu sage''.
== ContesCòntes ==
Lo critic literari occitan [[Felip Gardy]] que publiquèpubliquèt 20 dei 100 contescòntes de Cabanas : ''Lo desesper'', ''Lo pòrc'', ''La clara'', ''Lei cabudelàs'', ''Lo lach'', ''La truita'', ''Lo braier'', ''La ''gageura'' '', ''Lo bòn ''choix'' '', ''La mòrt'', ''Lo recipiendari'', ''Lo pachi'', ''L'imposteur'', ''Lo quietista'', ''La conversacien'', ''Lo dobte esclarcit'', ''Lo masc'', ''Crespin'', ''L'ase'', ''Lo caractère''.
DensDins lo prològ deusde sonssei contescòntes Joan de Cabanas e revindica lo ton leugèrleugier deusde sonssei modèls quiqu' èran lo ''[[Decameron]]'' de [[Giovanni Boccaccio]] e tanben ''[[l'Eptameron]]'' de [[Margarida de Navarra]].
=== ExtrèitExtrach deusdei contescòntes ===
''Per joir plenament dei doçors dau mariatge<ref>Lo tèxte d'origina que da ''"mariagi"''.</ref>,''<br>
''La frema & lo marit devon se ren cachar,''<br>
''E farem totei dos un benesit mariatge!"''<br>
=== Lista deusdei 100 contescòntes ===
1. ''Lo desespèr'' - 2. ''Lo pòrc'' - 3. ''Lo charlatan'' - 4. ''Lo bòn conseu'' - 5. ''L'escudèla'' - 6. ''la clara'' - 7. ''Lei cabudelàs'' - 8. ''Lo tetaire'' - 9. ''Leis engenh'' - 10. ''Lo lach'' - 11. ''L'inquisicien'' - 12. ''Lo mariagi'' - 13. ''Lo penet'' - 14. ''Rodrigue'' - 15. ''La truita'' - 16. ''Lo prègui Dieu'' - 17. ''Lo carema'' - 18. ''L'enflura'' - 19. ''Lo vòt'' - 20. ''Lo braier''
== Enigmas ==
En [[2007]] Gardy que publiquèpubliquèt ''Enigmas'' de Cabanas, revelant atauansin un genre literari e poetic ononte Cabana eCabanas sap desplegar umor, estil e ambigüetat comcoma per exemple dens ''[[violon]]'' :
''Un membre gròs ambé nèrvis tenduts''<br>
| 