Escòla de Palo Alto

L'Escòla de Palo Alto es un corrent de pensada e de recerca que prenguèt lo nom de la vila de Palo Alto en Califòrnia, a partir del ans 1950. A de rebat en psicologia e psicosociologia e tanben en sciéncias de l'informacion e de la comunicacion al respète amb los conceptes de la cibernetica. Aquel corrent es entre autre a l'origina de la terapia familhala e de la terapia brèva. L'escola foguèt fondada per Gregory Bateson amb l'ajuda de Donald D. Jackson, John Weakland, Jay Haley, Richard Fisch, William Fry e Paul Watzlawick.

Istoric modificar

Lo Projècte Bateson modificar

En 1952 l'antropològ Gregory Bateson obtenguèt lo finançament de la fondacion Rockefeller per un estudi del « paradòxe de l'abstraccion dins la comunicacion ». Bateson constituís una equipa dins lo Veterans Administration Hospital de Palo Alto, compausada de l'estudiant en comunicacion Jay Haley, de l'estudiant en psiquiatria William Fry e de l'antropològ John Weakland. L'equipa s'interessa entre autre a l'umor, al Zen (encontran Alan Watts e Daisetz Teitaro Suzuki) e a l'opnòsi (fòrça encontras amb Milton Erickson).

Bateson es fòrça influenciat pel corrent de la cibernetica, nascut de las conferéncias Macy ont participèt de 1942 a 1953. Pendent aquelas conferéncias, Bateson trabalhava dins grop interdisciplinari de matematicians, logicians, antropològs, psicològs e economistas qu'avián per objèctiu d'edificar una sciéncia generala del foncionament de l'esperit. Los participants a las conferéncias son los scientifics màgers de l'epòca, coma Norbert Wiener, Warren McCulloch, Arturo Rosenblueth, Lawrence Kubie, John von Neumann, Claude Shannon, Heinz von Foerster e William Ross Ashby.

Coma o mostrèt Yves Winkin, Bateson tanben èra d'un malhum informal[1], constituit de personas venent d'orizonts diferents, e que se desvolopèt amb los escambis d'estudiants, de conferéncias, e de publicacions. En mai dels membres del Projècte Bateson, i a tanben dins lo malhum los antropològs Ray Birdwhistell e Edward T. Hall, lo mètge Albert Scheflen, lo sociològ Erving Goffman e l'esposa de Bateson, l'antropològa Margaret Mead.

En 1954, Bateson obtenguèt per Frank Fremont-Smith un financiament per dos ans de la Fondation Macy per l'estudi de la comunicacion dels esquizofrèns. Aquel meteis an, William Fry s'ana per l'US Navy e al grop se jonh lo psiquiatre Donald D. Jackson qu'acaba de publicar son article « La question de l'omeostasia familhala » ont aplica los concèptes de « Mitan Intèrne » de Claude Bernard e d'omeostasia de Walter Bradford Cannon a l'estudi de la familha. Jackson aprenguèt a observar los trebles psiquiatrics dins una perspectiva interacionala dins son òbra amb Harry Stack Sullivan e Frieda Fromm-Reichmann, de 1947 a 1951. Tanben s'interessèt d'ora dins sa carrièra a la òbras sus l'ipnòsi de Milton Erickson e Lawrence Kubie.

En 1956, los membres del projècte publican lor article comun Cap a una teoriea de l'esquizofrenia qu'introduch lo concèpte de « dobla constrencha ». Los autors veson la malautiá mentala coma un biais d'adaptacion a una estructura patologica de las relacions familhalas. Aquela teoria provòca un revolum de las concepcions psiquiatricas tradicionalas e contribuís al desvelopament de la terapia familhala.

Lo MRI modificar

Don Jackson fonda, en 1959, lo Mental Research Institute (MRI) a Palo Alto amb Virginia Satir e Jules Riskin. Paul Watzlawick, puèi Richard Fisch, Jay Haley e John Weakland se jonhon al MRI. En 1962, Jackson et Haley son los cofondators de la revista Family Process amb Nathan Ackerman.

Lo quita Bateson quitèt Palo Alto en 1963.

Lo Centre de terapia brèva modificar

En 1968[2], Richard Fisch creèt lo Centre de terapia brèva al sen del MRI. Lo rejonh Watzlawick e Weakland que contunhèron a i trabalhar fins a lor mòrt.

Jay Haley quita lo MRI en 1967 per rejònher Salvador Minuchin e Braulio Montalvo a Filadèlfia e desvelopar son apròche estrategic. Virginia Satir quita lo MRI en 1968, an de la mòrt de Jackson.

Watzlawick, Weakland e Fisch desvolopant l'apròche clinic de Palo Alto, la grasilha d'intervencion « classica » de la terapia brèva. En 1974, publican lor libre Cambiaments : Paradòxes & psicoterapia.

Desvelopaments ulteriors modificar

Los principals successors de l'equipa de Palo Alto son lo Centre de Terapia familhala de Milan fondat en 1981 per Gianfranco Cecchin e Luigi Boscolo, lo Centre de terapia brèva familhala de Milwaukee, fondat en 1978 per Steve de Shazer e Insoo Kim Berg, lo Centre de Terapia Estrategic d'Arezzo, dirigit per Giorgio Nardone, l'Institut Gregory Bateson de Lièja, fondat par Jean-Jacques Wittezaele e Teresa Garcia en 1987, lescola del Paradòxe, fondada en 2003 per Irène Bouaziz e Chantal Gaudin a París, de CIRCÉ "centre d'intervencion e de recerca sul cambiament e l'evolucion dels sistèmas umans" fondat en 2008 per Teresa Garcia e  LACT - La clinica del trabalh, fondat en 2010 per Claude de Scorraille e Grégoire Vitry e de l'Institut de formacion Viratges, fondat en 2012 e dirigit per Marina Blanchart.

Influéncias modificar

La cibernetica modificar

L'influéncia de la « primièra cibernetica » sus l'Escola de Palo Alto se realizèt pel fach que lo terapeuta considèra pas mai son pacient coma un individú isolat sus qui se cal pausar un diagnostic psiquiatric mas s'interessa a las interaccions actualas del pacient amb son mitan que mantenon son problèma. D'autra mena, lo terapeuta se demanda cossí lo sistèma manten l'homeostasia. Passam d'una explicacion individuala, lineària e diacronica cap a una explicacion sistemica, circulària e sincronica.

Dins una segonda estapa, seguent las òbras de la « segonda cibernetica » d'Humberto Maturana, qu'estudia cossí los sistèmas evoluan alunhat de lor punt d'equilibri e crean de novèlas estructuras (morfogenèsi), los terapeutas s'interessèron a de possibilitats de cambiaments qu'amaga la situacion de crisi (vejatz tanben  las estructuras  degalhosas d'Ilya Prigogine). Coma o soslunha Prigogine, «se diferents regims son possibles amb de moleculas, de regims fòrça mai variats e mai nombroses son possibles dins las comunautats umanas.» Aquela vision menèt los terapeutas a pensar la situacion de crisi coma un moment privilegiat de l’intervencion en contra de l’idèa mai sovent admesa que se trabalha pas amb las gents dins l’urgéncia e dins la crisi (cal d’en primièr apasimar la sofrença). Atal, lo « client » de l'intervencion terapeutica es una persona en sofrença, es a dire alunhat de son punt d'equilibri, e al punt de far quicòm per aténher un novèl equilibri.

Fin finala, influenciats per las òbras d'Heinz von Foerster sus la « cibernetica de segon òrdre », ont l’observator d'esprel s’inclusís dins lo sistèma observat, los terapeutas oprenguèron mai en compte de l’existéncia de l’observator dins l’observacion. Dins aquel vejaire, se nota, per exemple, que se lo pacient « resista », es que lo terapeuta es d'exercir una pression sus el.

La nocion d'interaccion modificar

Jackson es òrça influenciat per sos quatre ans passats amb Harry Stack Sullivan e son equipa pluridisciplinara compausada de Frieda Fromm-Reichmann, Erik Erikson, Karin Horney, Edward Sapir, Claire Thompson e Harold Lasswell. Desvolopèron una concepcion novèla de la psiquiatria, que definisson coma « l'estudi del comportament interpersonal ». Per eles, una « personalitat » pòt pas se definir fasent abstraccion del malhum complèxe de relacions interpersonalas qu'entreten la persona dins son quotidian.

L'antipsiquiatria modificar

De biais separat del movement de l'antipsiquiatria, mas en convergéncia relativa amb el, l'Escola de Palo Alto contribuiguèt tanben a retorn prigond suls fondaments de la psiquiatria, subretot la validitat d'una nosografia avent pretencion de venir universala. Atal, en 1962, Paul Watzlawick publica una revista del libre de Ronald Laing, Se e los Autres.

Dins aquel vejaire, vaquí una experiéncia de tipe « camera invisibla » realizada per Watzlawick[3] que mòstra la relativitat (per dire pas la vacuitat) dels diagnostics peremptòris en psiquiatria. Watzlawick demanda un jorn a Jackson de se daissar filmar, dins una primièra consultacion amb un malaut paranoïac que le deliri consistís a se prene per un psicològ clinician. Demanda d’autra part a un amic psicològ clinician de voler ben se daissar filmar, dins una primièra consultacion, amb un malaut paranoïac que lo deliri consistís a se prene per un psiquiatre. En realitat, Watzlawick orquestra a l'amagat la confrontacion de dos « psi » vertadièrs que se coneisson pas encara. Cadun utiliza tot son talent per mostrar la folia de l’autre, sus la fe de las informacions prealablas: mai l’interlocutor se compòrta en « psi » (una obligacion, que crei recebre un pacient fòrça tocat), e mai aquel comportament (pasmens plan judiciós) confirma son pretendut deliri al vejaire de son collèga desconegut. Watzlawick ne conclutz que lo diagnostic psiquiatric pareis a vegada una « etiqueta » dobtosa, inducha per una idèa preconcebut, vengut d’un tèrç fasent autoritat (vejatz tanben experiéncia de Rosenthal).

Lo constructivisme modificar

En 1976, Heinz von Foerster, que coma Gregory Bateson aviá participat al las conferéncias Macy, se liga al MRI per la segonda conferéncia en memòria de Donald D. Jackson ont fa un expausat sus la portada dels fondaments del constructivisme radical sus la psicoterapia.

Dins l'encastre de l'Escola de Palo Alto, Paul Watzlawick fa sa contribucion al constructivisme dins son obratge How Real is Real (ed. Random House, New York, 1976). I destria entre autre una realitat de primièr òrdre: experimentala, repetabla e verificabla d'una realitat de segond òrdre, convencionala. Atal las proprietats fisicas de l'aur, metal inoxidable, son distinctas de la valor mercanda que li es atribuida a City de Londres; o encara un nenon pòt percebre un fuòc roge tanplan coma un adult, sens se dire malgrat saber que vòl dire "Passetz pas". La realitat de primièr òrdre "ditz pas res de la significacion nimai de la valor de son contengut".

Lo constructivisme ven pauc a pauc un dels fondaments de l'apròche de Palo Alto, coma ne fa testimòni la publicacion en 1981 de L'invencion de la realitat, Contribucions al constructivisme jos la direccion de Paul Watzlawick, que conten de contribucions de von Foerster e Ernst von Glasersfeld.

Bibliografia modificar

Articles modificar

  • Gregory Bateson, John Weakland, Jay Haley et Donald deAvila Jackson, « Vers une théorie de la schizophrénie », 1956

Obratges modificar

  • (en) William Fry, Sweet Madness, 1963
  • (en) Donald deAvila Jackson (dir.), The etiology of schizophrenia, New York, Basic Books, 1960
  • (en) Donald deAvila Jackson, Myths of madness: New facts and old fallacies, New York, MacMillan, 1964
  • Jay Haley, Stratégies de la psychotherapie, 1963
  • Edmond Marc & Dominique Picard, L'École de Palo-Alto. Un nouveau regard sur les relations humaines, 1984, RETZ
  • Paul Watzlawick, Janet Helmick Beavin et Donald D. Jackson, Une logique de la communication, 1967
  • Paul Watzlawick, John Weakland et Richard Fisch, Changements: Paradoxes & psychothérapie, 1974, trad. Seuil 1975
  • Paul Watzlawick, La réalité de la réalité - Confusion, désinformation, communication, 1976, Seuil, 1978
  • Paul Watzlawick, Le langage du changement. Éléments de communication thérapeutique, 1978, trad. Seuil 1980
  • Gregory Bateson, Vers une écologie de l'esprit (deux tomes), 1977 et 1980
  • John Weakland et Paul Watzlawick (dir.), Sur l'interaction - Palo Alto 1965-1974, 1977, Seuil, 1981
  • Paul Watzlawick (dir.), L'invention de la réalité, Contributions au constructivisme, 1981, trad. Seuil 1985 réed. 1984 et trad. 1988
  • Paul Watzlawick, Faites vous-mêmes votre malheur, 1983, Norton, trad. Seuil 1985
  • Paul Watzlawick, Comment réussir à échouer, 1986, Norton, trad. Seuil 1988
  • Paul Watzlawick, Les cheveux du Baron de Munchausen - Psychothérapie et "réalité", 1988, trad. Seuil 1991
  • Paul Watzlawick et Giorgio Nardone, L'art du changement: thérapie stratégique et hypnothérapie sans transe, 1990, trad. L'esprit du temps, 1993
  • Paul Watzlawick et Giorgio Nardone, Stratégies de la Thérapie Brève, 1997
  • Mony Elkaïm (dir.), Panorama des thérapies familiales, Seuil, 1997
  • John Weakland, Richard Fisch et Lynn Segal, Tactiques du changement. Thérapie et temps court, 1982, trad. Seuil 1986
  • (en) John Weakland et Wendel Ray (dir.), Propagations: Thirty Years of Influence from the Mental Research Institute, Hawoth, New York, 1995
  • Yves Winkin (dir.), La nouvelle communication, 1981, Le Seuil, Paris coll. Points link=|alt=Document utilisé pour la rédaction de l’article|30x30px
  • Jean-Jacques Wittezaele et Claude Seron, Aide ou contrôle : L'intervention thérapeutique sous contrainte, De Boeck, Bruxelles, 1991
  • Jean-Jacques Wittezaele et Teresa Garcia, À la recherche de l'école de Palo-Alto, 1992, Le Seuil, Paris link=|alt=Document utilisé pour la rédaction de l’article|30x30px
  • Jean-Jacques Wittezaele, L'homme relationnel, Seuil, 2003
  • Philippe Boulanger et Alain Cohen, Le Trésor des Paradoxes, 2007
  • Jean-Jacques Wittezaele (dir.), La double contrainte. L'influence des paradoxes de Bateson en Sciences humaines, De Boeck, 2008 Cairn
  • Michel Pradère, Une Psychothérapie brève et efficace, Regain de lecture 2012
  • Dominique Picard, Edmond Marc, L'École de Palo Alto, "Que sais-je ?", Paris, PUF, 2013[4].

Notas e referéncias modificar

  1. Yves Winkin, La nouvelle communication, Points Seuil, 1981
  2. De Shazer, S., Berg, I. K., Lipchik, E., Nunnally, E., Molnar, A., Gingerich, W., Weiner-Davis, M. (1986).
  3. Philippe Boulanger et Alain Cohen, Le Trésor des Paradoxes, 2007
  4. Cf. déjà Edmond Marc et Dominique Picard, L'École de Palo Alto, Paris, Retz, 1984, 191 p.

Vejatz tanben modificar

Articles connèxes modificar

  • Comunicacion non verbala
  • Teoria sistemica

Ligams extèrnes modificar