Acuèlh
Lutz sus...
L’Empèri Roman (Imperium romanum en latin) foguèt un periòde de la civilizacion romana entre 27 avC e la fin dau sègle V. Creat après la crisi deis institucions de la Republica, l'Empèri capitèt de conquistar totei lei territòris de Mediterranèa per venir una dei poissanças pus importantas de l'Istòria. Pasmens, après son apogèu au sègle I, l'Empèri conoguèt una tièra de crisis e de guèrras civilas entraïnadas per de dificultats de successions au tròne imperiau. D'efèct, l'Emperaire, qu'es lo cap unic de l'Empèri ai nivèus militar, civil e religiós, deguèt sovent luchar còntra l'influéncia creissenta de l'armada que venguèt pauc a pauc la fònt de legitimat dau poder. A partir dau sègle III, lei dificultats de l'Empèri entraïnèron sa division entre uneis emperaires e adjonchs per melhorar sa defensa. Aquela division venguèt permanenta après 395 entre Occident e Orient. L'Empèri Roman d'Occident dispareguèt en 476 après leis invasions barbaras enterin que l'Empèri Roman d'Orient capitèt de resistir per venir l'Empèri Bizantin.
Imatge del mes
|
Vèrge negra de la Daurada, Tolosa, Occitània. |
Nòvas
- 1 d'abril de 2024: Alessandro Rossi e Milena Gasperoni venon capitanis regents de Sant Marin.
- 27 de març: Myriam Spiteri Debono es elegida presidenta de Malta.
- 25 de març: Alessandra Todde ven presidenta de Sardenha.
- 24 de març: Bassirou Diomaye Faye se ganha l'eleccion presidenciala de Senegal.
- 21 de març: Destituisson lo president vietnamita Võ Văn Thưởng. Võ Thị Ánh Xuân (imatge) assegura l'interim.
- 14 de març: L'Oscar del film melhor va a Oppenheimer.
- 10 de març: Las eleccions legislativas portuguesas son anticipadas en rason de la demission del primièr ministre António Costa après un escandal de corrupcion.
- 1r de març: Akira Toriyama, l'autor del manga Dragon Ball, es mòrt a l'edat de 68 ans.
- 16 de febrièr: Es assassinat l'opausant rus Aleksei Navalni.
O sabiatz ?
- Un aristocrata d'Auvèrnhe, Gilbèrt dau Motier de La Faieta (imatge), foguèt un general dins las doas revolucions americana e francesa.
- Lo lògo de l’OGC Niça pòrta en occitan Despì 1904 solament despuèi 2013.
- La cançon Zombie dau grop The Cranberries foguèt escricha en memòria de Jonathan Ball e Tim Parry, tuats per l’Armada Republicana Irlandesa Provisòria au moment deis atemptats de Warrington. Ramenta lo Conflicte Nòrd-Irlandés emai fa referéncia a l’insurrecion de Pascas de 1916.
- Lo Monopoly foguèt inventat per una feminista americana.
- Lo davancier dau FBI es estat fondat per un rèire nebot de Napoleon Bonaparte.
- D'un biais indirèct, la vila de Marselha auriá donat son nom a l’ouzo.
- L’estau de la comuna d’Embèrt z-es redond.
Wikipèdia profiècha del sosten de la Wikimedia Foundation qu'albèrga sus sos servidors mantun projècte wiki liure, multilingüe e gratuit :
| Meta-Wiki Coordinacion de totes los projèctes |
Wikiccionari Diccionari universal |
Wikinews Actualitats liuras | |||||
| Wikilibres Ensemble de tèxtes pedagogics |
Wikiquote Recuèlh de citacions |
Wikisource Bibliotèca universala | |||||
| Wikiversitat Comunautat pedagogica dobèrta |
Wikispecies Inventari del vivent |
Wikimedia Commons Banca de donadas multimèdia |
