Wikipèdia

Lanamesa

una comuna francesa

Vila d'Occitània

(Era) Lanamesa[1] o Lanamesan/Lanamedan[2] (Lannemezan en francés) qu'ei ua comuna d'Occitània, en Gasconha, situada dens eth departament deths Hauts Pirenèus dera region d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.

Lanamesa
Lannemezan
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Era glèisa de Sent Joan Baptista de Lanamesa.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 07′ 30″ N, 0° 23′ 08″ E
Superfícia 19,03 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana 		 
647 m
588 m
Geografia politica
País  Gasconha
Contrada Istoricament restacat ara Vath d'Aura puish ath Nebosan
Estat Bandièra de França França
Region
76 		Occitània
Departament
65 		Hauts Pirenèus Armas deu Departament deus Hauts Pirenèus
Arrondiment
652 		Banhèras de Bigòrra
Canton
6511 		Burèu centralizator deth canton de La Varossa (caplòc deth Canton de Lanamesa abans 2015)
Intercom
246500797 		CC deth Plan de Lanamesa (residéncia)
Cònsol Bernard Plano
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018) 		5 812 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

5 971 ab.
Densitat 312,14 ab./km²
Autras informacions
Escais Eths afotats. Eths vaganaus.
Gentilici Lannemezanais (en francés)
Còde postal 65300
Còde INSEE 65258
http://www.lannemezan.com

Geografia modificar

Era vila qu'ei situada sus eth Plan de Lanamesa, ath pè deths Pirenèus e ath bèth miei d'aquesta cadena de montanhas, entre era Mar Grana e era Mar Mediterranèa e entre Tarba e Tolosa. Eth plan de Lanamesa qu'ei era hont de 18 arrius e lanamesa qu'ei era traucada pera Petita Baïsa.

 
Comunas a l'entorn.

Eths principaus quartièrs dera vila modificar

 
Eths quartièrs dera vila

- Eth centre : bastit ath torn dera maison comuna e dera glèisa de Sent Joan Baptista, qu'ei eth còr istoric dera vila e qu'estó arrenavat hè un detzenat d'annadas. Atau, era nava plaça deths Dreits deth Òmi e deth Ciutadans on òm tròba eth ofici deth torisme e que hè fàcia ath quiòsc qu'ei un lòc màger deras animacions e deras manifestacions dera vila. Era carrèra Tièrs (Thiers), carrèra centrau, qu'ei era mes comerçanta dera comuna e presenta era entrada dera galaria comerciau Paul Bert. Quitament, qu'avem era plaça dera Pòsta, tanben arrehèta qu'ei hornida de duas honts e d'un monument aths morts deras granas guèrras

- Eths Bortolets, ath torn deth baloard deths Tilhs e près dera gara S.N.C.F., que's plaça en haut d'un cantau que domina eth centre e se desplega ath torn d'un large boloard bordat d'arbos.

- Eth Gueriçà, quartièr pro recent ath sud dera ciutat, que's plaça en bòrd deth bòsc dera Plantada e deth canau dera Nèsta. Qu'ei sustot bastit d'ostaus individuaus bordant nombrós espacis verds.

- Las Moliàs. Ath nòrd, eth quartièr "deths molins" ath torn dera "cité des bans", deth collègi, qu'ei en mutacion gràcias ara construccion de navas parcèlas e d'un centre medicosociau.

- Eths Barraquets qu'ei un bordalat ancian situat ath extrèm nòrd dera comuna.

- Eth Horquet, arrebatiat en francés "la Demi-Lune" tara partida bastida quan eth complèxe espitalèr de Lanamesa i estó implantat, qu'ei un bèth bordalat arrecent estremat dera vila situat ath èst d'aquesta sus era arrota de Tolosa, eth espitau d'amiè era sua urbanizacion e era construccion d'un Parc de léser eth Gòlf e un ipodròm.

- Pèirahita. Adès tèrra de lana ath extrèm sud dera comuna, qu'ei uei ua zòna industriau e comerciau en plen desvolopament.

Toponimia modificar

Era prononciacion qu'ei [('éra) lana'méza] o [lanamé'za] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : Ramundus de Lanamezano, en latin, en 1210, Ramundus de Lanamezan en 1213-1214, de Lanamezano, en latin, en 1300 e 1342, Lantermensa ! en 1429, Lanamesan en 1667, Lannemezan (mapa de Cassini, ara fin deth sègle XVIII)[3].

Segon Dauzat, Lanamesa que vien de landa, mot d'origina gallica, dab eth latin medianum, « situat ath miei »[4]. Segon Negre, Lanamesa que vien deth gascon lana e meja(n)a, meda(n)a, meza(n)a, « mediana »[3].

Segon Miquèu Grosclaude, que i a duas prononciacions gasconas, ua, [('éra) lana'méza], dab un arreculament de l'accent tonic. L'etimologia latina qu'ei landa mediana > lana mesana, mes que i a dus sens possibles : « lana deu miei » o « lòc situat au miei de la lana[3].

Istòria modificar

 
Dessins rupestres dens los Grottes de Gargas

Eth Plan de Lanamesa qu'ei ric en restas de preséncia umana preïstorica ; eths permèrs abitants que caçavan era arrica fauna sauvatge d'aquesta tempsadas : mamot, rinocèros lanós.

A partir dera conquesta romana, que vengó ua region d'establiment de tèrmes.

En 1274, per carta de franquesa, Géraud Ièr d'Aure-Larboust que fondè era bastida de Lanamesa sus un terrenh eslhevat provesit d'ua tor. Sus un lòc conegut alavetz coma era Lana del Boc.

En 1345, eth vescomte de Foish-Bearn que crompèr lo territòri de Lanamesa amassa dab Escala, Tuzaguet e Pinars a Geraud II d'Aure-Larboust e Gaston Febus qu'eth restaquè a sa possession de Nebosan.

Durant las Guèrras de religion era vila (e sustot era glèisa de Sent Joan Baptista) que estón sacamadejats per Gabriel Ièr de Montgomery, mandat pera regina joana de Labrit.

Administracion modificar

Lista deths cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
març de 2001 2026 Bernard Plano PS engenhaire
març de 1977 2001 Pierre Bleuler UDF mètge, deputat, conselher generau
març de 1966 1977 François Sarrat radicau socialista cap d'entrepresa
1939 1966 Paul Baratgin Radicau Socialista RGR senator
  1939      
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia modificar

Demografia modificar

modificar « persona »
 v · d · m  		Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 5940, totala: 6171
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
1 408 1 563 1 604

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
- - - - 1 839 - - - -

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
- - 1 913 - - - - - -

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
7 378


Cercar
 6 137
 5 824
 5 762
 5 716
5 911
2009 2010
5 789
5 985 		5 817
6 051
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


Dab 5 940 abitants, Lanamesa qu'ei era 5au vila (en nombre d'abitants) deths Hauts Pirenèus, darrèr Tarba, Lorda, Banhèras de Bigòrra e Aurelhan.

  • En 2018 era populacion qu'èra de 5812 abitants e era densitat qu'èra de 305,41 ab/km².

Cultura locala, patrimòni e torisme modificar

  • Glèisa de Sant Joan : classada Monument istoric, d'estil gotic, dab un portau deth sègle XIII e un capanar deth sègle XIX
     
    Estacion de Piau-Engaly
  •  
    Era carrèra Georges Clémenceau
  •  
    Eth pont d'Espanha, a on passa dessús eth camin de hèr Tolosa-Baiona
  •  
    Era glèisa de Sent Joan Baptista
  •  
    Eth monument taths morts e eth vielh marcat crobit arringat
  •  
    Era plaça deth heralh
  •  
    Era maison comuna de Lanamesa

A proximitat modificar

 
Lo castèth de Mauvesin

Personalitats ligadas dab era comuna modificar

Ligams extèrnes modificar

 

Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus Lanamesa.

Nòtas e referéncias modificar

  1. ↑ Top'Òc Diccionari toponimic occitan del Congrès permanent de la lenga occitana.
  2. ↑ https://toponimiaoc.webs.com/65hautspirenus.htm
  3. ↑ 3,0 3,1 et 3,2 Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier, Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=1084&titre=lannemezan
  4. ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 379, a Lalande
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Lanamesa&oldid=2424096 »