Eth Gigantopithecus (deth grec gigas, gegant, e pithecus , mona), ei un genre de mona que demorèc enter 9 milions d'ans e sonque 100.000 ans. Açò vò díder que tant Homo erectus coma Homo neanderthalensis coma Homo sapiens sapiens l'an conegut (1) (2).

Vivèc ena China, Índia e Vietnam. Es fossils diden qu'era espècia aperada Gigantopithecus blacki siguèc ua des mones mes gròsses de toti es temps damb 3 metres e 540 Kg (4).

Fossils modificar

Es trobalhes de Gigantopithecus sigueren descrites en 1935 peth paleontològ Ralph Von Koenigswald en ua botiga d'apotecari chinesa. Aguesti uassi fossili son sovent hèts povora e utilizadi coma elements basics dera medicina tradicionau chinesa (5). Von Koenigswald aperèc aguesta naua espècia Gigantopithecus (6).

Dempui alavetz que plan d'uassi de Gigantopithecus qu'an estat descorbits. Se n'an trapat en apotecaris chinesi mès tanben ena bauma de Liucheng, en Liuzhou, China (3). D'autes trobalhes mostren qu'eth territòri de Gigantopithecus èra tot eth sud-est asian.

En 1955 47 dents de Gigantopithecus blacki sigueren trapades en un enviament d'uassi de drac tara China. Damb aguesti aussi se trapèc tanben ua dentadura plan gròssa. En 1958 se traparen tres dentadures e mes de 1.300 dents. Es sues trobalhes s'an trapat en lòcs coma Hubei, Guanxi e Sichuan en botigues e tanben en baumes. Toti es uassi no son dera madeisha epòca e es uassi de Hubei son mes tardèrs qu'era rèsta d'uassi chinesi. Tanben son mes gròssi.

Caracteristiques modificar

Com caminaua Gigantopithecus enqüera ei pas cert pr'amor que cap d'òs pelvic a estat trapat. Se cre que caminaua a grapes (7) coma eth gorilla e eth chimpanzé. Totun, tanben i a opinions favorables ara locomocion bipeda, era mes soslinhada qu'ei era de Grover Krants. Era cresença dera majoritat ei que se ua bèstia coma aguesta caminaua a grapes aurie mes estrés.

Dieta modificar

Es dentadures de Gigantopithecus son gròsses e primes e podien mastegar causes plan dures. Es premolars que son amples e son semblantes as molars. Es ulhals son pas ponchadissi. Açò hè véder qu'era bèstia minjaua (8) apais de filandres e auia de mastegar plan. Es dents auien tanben uns horats coma es des pandes gigants que minjen plan de bambó (7).

Eth Gigantopithecus que minjaua tanben d'autes hruts a mes deth bambó (3).

Espècies modificar

I a tres espècies de Gigantopithecus, toti escandides;

º Gigantopithecus blacki

º Gigantopithecus bilaspurensis

º Gigantopithecus giganteus

Eth prumèr que s'a trapat en baumes deth sud-est asian. Es dentadures que son mes gròsses qu'es de gorilla mès que i a pas d'autes trobalhes. Se cre que visquèc enter un milion e 100.000 ans ena madeisha epòca qu'es Homo erectus e Homo sapiens sapiens.

Morfologia modificar

Se cre que heia enquia tres metres e pesaua 540 Kg (1)(3)(4) e pesauen de dus a tres viatges mes qu'es gorilles e cinc còps mes qu'eth orangotan. Es mascles auien ua longor de braces de 3,6m. Era espècia qu'era sexualment dimorfica e es hémies pesauen sonque era mitat qu'es mascles. Quauqu'uns disen qu'èra plan mes petit (1,8m).

Aguesta espècia visquèc en Àsia en bòsqui de bambós. Es sòns uassi que se trapen tostemps ath costat des der ancessor deth panda. Minjaua de plantes.

Ei possible que siguèc gròs coma un gorilla e sociau. Mès quauques cercaires disen qu'era meslèu coma un orangotan (9). Èra tant gròs qu'auia pas d'enemics coma adulte. Totun, bèsties feblas o vielhes podien auer estat aucides per tigres, pitons, crocodils, macairodonts, ienes, uassi e tanben per Homo erectus. Gigantopithecus bilaspurensis se coneish per quauque trobalhes hetes ena Índia. Visquèc enter 6 e 9 milions d'ans en eth Miocèn. Gigantopithecus giganteus, finauments, èra ua espècia desseparada que visquèc en eth nòrd dera Índia e dera China. Ena region de Guanxi, ena China, s'an descorbèrt dents sues en formacions de hang a Daxin e Wuming, en eth nòrd de Nanning. Maugrat eth nom èra era mitat de gròs que Gigantopithecus blacki (3) (4). Èra una gran erbivòr que minjaua bambó e erbes.

Referéncies modificar

1.- ^ a b c Christmas, Jane (2005-11-07). "Giant Ape lived alongside humans". McMaster University. Retrieved 2007-12-06.

2.- ^ a b c Ciochon, R.; et al. (1996). "Dated Co-Occurrence of Homo erectus and Gigantopithecus from Tham Khuyen Cave, Vietnam" (PDF). Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 93 (7): 3016–3020. doi:10.1073/pnas.93.7.3016. PMC 39753. PMID 8610161. Retrieved 2007-12-06.

3.- ^ a b c d e Coichon, R. (1991). "The ape that was – Asian fossils reveal humanity's giant cousin". Natural History 100: 54–62. ISSN 0028-0712. Retrieved 2007-12-06.

4.- ^ a b c d e Pettifor, Eric (2000) [1995]. "From the Teeth of the Dragon: Gigantopithecus Blacki". Selected Readings in Physical Anthropology. Kendall/Hunt Publishing Company. pp. 143–149. ISBN 0-7872-7155-1. Retrieved 2008-01-30.

5.- ^ "How Gigantopithecus was discovered". The University of Iowa Museum of Natural History. Archived from the original on 2007-10-12. Retrieved 2007-12-06.

6.- ^ a b Relethford, J. (2003). The Human Species: An Introduction to Biological Anthropology. McGraw-Hill. ISBN 978-0-7674-3022-7.

7.- ^ a b Poirier, F.E.; McKee, J.K. (1999). Understanding Human Evolution (fourth ed.). Upper Saddle River, New Jersey: Prentice Hall. p. 119. ISBN 0130961523.

8.- ^ Olejniczak, A.J.; et at (2008). "Molar enamel thickness and dentine horn height in Gigantopithecus blacki". American Journal of Physical Anthropology 135: 85–91. doi:10.1002/ajpa.20711. PMID 17941103.

9.- ^ [The Primata, 2007. Subfamily Ponginae. A Taxonomy of Extinct Primates. Accés lo 21 de heurèr de 2013.]


Libes tà léger modificar

º Park, Michael Alan. Biological Anthropology. Mayfield Publishing Co., 1996, ISBN 1-55934-424-5


Pagines web externes modificar

º (en) article suu Gigantopithecus qu'inclutz descobèrta, mòde de vida e extincion, e tanben una reconstruccion visuau e ua estimacion de sa talha, http://www.prehistoric-wildlife.com