Gigantomaquia
De Gigantomaquias, literalament « combats entre Gigants » (del grèc ancian Γιγαντομαχία, de Γίγας, « Gigant », e μαχη, « batalha »), son d'episòdes corrents de las cosmogonias, coma dins la mitologia grèga, amb la Titanomaquia.
Lo mite grèc modificar
Las causas de l'afrontament modificar
Zèus, venceire de la Titanomaquia, embarrèt los Titans dins le Tartar. Gèa, lor maire, se mòstra otrajada e declara la guèrre als dieus de l'Olimp. Envia sos filhs, los Gigants, al combat.
Los preparatius modificar
L'agression de Gèa se debana pas jus après l'afrontament. Zèus pòt donc s'i preparar. Coma lo-os Gigants essent immortals fàcia la dieus, Zèus s'unís a Alcmèna e engendre Héraclès.
Gèa fa levar una èrba fasent sos enfants invisibles al vejaire dels umans e immortals jos lors còps. Avertit de situacion, Zèus empacha Elios (lo Solelh), Selenèa (la Luna) e Eòs (l'Auròra) de se levar abans que descobrisca desperel l'èrba als efièch magics.
L'afrontament modificar
Lo camp de batalha se situís aquí ont demoran los Gigants, es a dire la Flegra (« tèrra ardenta »). Los caps son Eurimedon, Alcoonèu e Porfirion.
Los dieus assemblats subisson un primièr assalt. Los Gigants s'avançan brandissent d'entòrchas fachas de troncs de garrics e en catapultant de pics e de ròcs.
- Agrios es tuat per las Moiras armadas de lors maçugas de bronze.
- Alcionèu es tuat per Eracles. Lo gigant essent immortal sonque sus sa tèrra natala, Eracles lo traïna luènh de sa patria e lo trauca d'una de sas flèchas empoisonadas.
- Alpos es tuat per Dionís.
- Aristèu es lo sol a subreviure mercé a Gèa que lo transforma en coleoptèr.
- Clitios es brutlat per las entòrchas infernalas d'Ecat o pel fèrre caufat d'Efèst.
- Damisos es lo mai rapid dels gigants qu'es tuat per Eracles.
- Egeon es abatut per las flèchas d'Artèmis.
- Encelad desèrta lo camp de batalha, Zèus l'espotís li projetant l'illa de Sicília ont demora emprisonat. Son alen de fuòc sortís de l'Etna.
- Efialtes es anientat d'una flècha dins cada uèi e una flècha en plen còr, una lançada per Apollon, l'autra per Eracles.
- Eurimedon cap dels gigants, es enviat al Tartar per Zèus.
- Euritos es tuat per Dionís ajudat de son tirs.
- Gration es abatut per las flèchas d'Artèmis.
- Ipolit es terrassat per Ermès coronat del casco d'Ads que fa invisible, la cunèa.
- Mimas es sevelit per Efèst sota una massa de metal en fusion que demora presonièr (lo Vesuvi) ont Arès lo tua de sas mans.
- Molios es tuat per Elios, son sang versat fa naícer l'èrba magica Molí.
- Milinos es vencut pel rei dels dieus, Zèus, en Crèta.
- Pallas es tuat per Atea, que l'aclapa jos un ròc e Eracles lo tua; la divesa l'escorja e se vista de sa pèl coma d'una armadura.
- Pelorèu afronta Dionís.
- Fetios es tuat per Era.
- Polibotes es enterrat per Poseidon que li lança un troç de l'illa de Cos que ven una novèla illa : Nisiros.
- Porfirion tocat d'una flècha d'Eròs assag de violentar Era. Zèus lo folzeja e es tuat d'una flecha empoisonada lançada per Eracles.
- Toas es tuat per las Moiras armadas de lors maçugas de bronze.
D'autres gigants coma Astreos, Oplodamos, o Otos son tuats pendent la batalha.
Vejatz tanben modificar
Fonts primàrias modificar
- Claudian, Gigantomaquia (fragments).
Bibliografia modificar
- Francis Vian, Répertoire des gigantomachies figurées dans l'art grec et romain, Paris, Klincksieck, 1951, 136 p., 70 pl.
- Francis Vian, « La guerre des Géants devant les penseurs de l'Antiquité », Revue des études grecques, tome 65, fascicule 304-305, janvier-juin 1952, Paris, les Belles lettres, p. 1-39, lire en ligne.
- Francis Vian, « La guerre des Géants. Le mythe avant l'époque hellénistique », L'Année sociologique, 3e série (1952), Paris, 1955, p. 440-443.