Leis òsas o monosacarids son lei glucids mai simples, que contenon de tres a sièis atòms de carbòni. La formula bruta es (CH2O)n onte n ≥ 3. Se nomenan en fasent referéncia au nombre de carbònis (3-7), fenit per lo sufixe -òsa. La cadena carbonada dei monosacarids es pas ramificada e totei leis atòms de carbòni mens un contenon un grop idroxil (-OH). L'atòm de carbòni restant es jonhut a un grop carbonil (C=O). S'aquest grop carbonil es dins l'extrèmitat de la cadena, se tracta d'un grop aldeid (-CHO) e l'òsa recep lo nom d'aldòsa. Se lo carbòni carbonilic es dins una autra posicion, se tracta d'una cetòna (-CO-) e l'òsa recep lo nom de cetòsa.

Fructòsa

Ansin per leis aldòsas de 3 a 6 atòms de carbòni avèm:

Lei cetòsas de 3 a 6 atòms de carbòni son: